Trzy Lipki

Sarni Stok – zespół przyrodniczo-krajobrazowy o powierzchni 11,19 ha, położony na terenie miasta Bielsko-Biała w dzielnicy Stare Bielsko na zboczu wzgórza Trzy Lipki, założony w 2002 roku. Obejmuje fragment Pogórza Śląskiego, jego osią jest dolina potoku, którą porasta grąd subkontynentalny. Na jego terenie znajduje się wiele drzew o rozmiarach pomnikowych. Do najważniejszych gatunków roślin występujących na tym terenie zalicza się: kukułka szerokolistna, listera jajowata, pióropusznik strusi oraz bluszcz pospolity. Zwierzęta reprezentują głównie kumak górski, rzekotka drzewna, krogulec, myszołów, pełzacz leśny, pustułka, zając, sarna, tchórz. Ponadto na terenie Sarniego Stoku znajdują się dwa polskie schrony wybudowane w 1939 roku.

Kościół św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Bielsku-Białej – zabytkowy kościół katolicki w Bielsku-Białej, znajdujący się w dzielnicy Stare Bielsko, przy ul. św. Stanisława. Jest kościołem parafialnym (parafia św. Stanisława) i należy do diecezji bielsko-żywieckiej (Dekanat Bielsko-Biała II – Stare Bielsko). Został zbudowany w stylu gotyckim ok. roku 1380 (prawdopodobnie na miejscu jeszcze starszego) i jest najstarszą budowlą sakralną w mieście.

Parafia pw. Świętego Stanisława Biskupa i Męczennika w Bielsku-Białej – parafia rzymskokatolicka znajdująca się w Bielsku-Białej. Należy do Dekanatu Bielsko-Biała II – Stare Bielsko diecezji bielsko-żywieckiej w Starym Bielsku. Erygowana w XIV wieku, później stała się filią parafii w Bielsku, reerygowana w 1953. Jest prowadzona przez księży diecezjalnych.

Bielsko-Biała Górne – przystanek osobowy w Bielsku-Białej, w województwie śląskim, w Polsce. Znajduje się na wysokości 314 m n.p.m.

Grodzisko w Starym Bielsku – średniowieczne grodzisko położone w Starym Bielsku, dzielnicy Bielska-Białej. Jest pozostałością pierścieniowej osady produkcyjnej o charakterze obronnym, istniejącej od XII wieku do roku 1400 i stanowi najstarszy zabytek miasta. Grodzisko usytuowane jest na pochyłości wzgórza opadającego łagodnie ku północy. Jego kształt zbliżony jest do elipsy o wymiarach 205 m na osi północ-południe i 215 m na osi wschód-zachód. Jego powierzchnia wynosi ok. 3,2 ha. Osada powstała w końcu XII w. i była silnie ufortyfikowana – otaczały ją podwójne wały drewniano-ziemne rozdzielone fosą o szerokości 10 m i głębokości do 12 m oraz szerokie palisady. Podczas badań archeologicznych przeprowadzonych w latach 30. i 70. XX w. odkryto chaty mieszkalne, zabudowania gospodarcze, majdan, fragmenty bruku kamiennego, studnie i dymarki. Znaleziska te wskazują, że osadę zamieszkiwali rolnicy i rzemieślnicy – hutnicy rudy darniowej, kowale, cieśle i prządki. Osada położona była przy trakcie handlowym z Krakowa na Morawy (szlak solny) i mogła pełnić rolę warowni – refugium dla okolicznej ludności. W 1400 roku grodzisko zostało doszczętnie zniszczone przez pożar. Nie wiadomo do dzisiaj, jak należy łączyć tę osadę ze Starym Bielskiem i miastem Bielskiem. W okresie wojny trzydziestoletniej, w latach 1618–1648 przez Bielsko maszerowały różne oddziały wojska, a wśród nich Szwedzi, którzy byli tu co najmniej trzy razy (1642, 1645, 1646). Prawdopodobnie średniowieczne grodzisko w Starym Bielsku wykorzystali jako miejsce obozowiska, skoro miejscowa ludność nazwała je wałem szwedzkim (niem. Schweden Schanze). Do dziś ulica otaczająca grodzisko od północy nosi nazwę Wał Szwedzki. W XVI w. założono Dolny folwark starobielski, obejmujący częściowo również grodzisko. W jego południowo-zachodniej części powstały zabudowania, zaadaptowane później na potrzeby parafii ewangelickiej, która w latach 1818–1827 wybudowała w ich sąsiedztwie ewangelicki kościół Jana Chrzciciela. W tym samym okresie obwałowania dawnej osady zostały już w dużej mierze zniwelowane i zadrzewione. Grodziskiem zaczęto interesować się w latach 30. XX wieku, kiedy przeprowadzono pierwsze badania archeologiczne. Kolejne zostały przeprowadzone w latach 70.

Stare Bielsko (niem. Alt-Bielitz, czes. Staré Bílsko) – dzielnica zwyczajowa Bielska-Białej położona w północno-zachodniej części miasta, dawna wieś założona w XIII wieku i przyłączona w 1977. Dominuje w niej zabudowa jednorodzinna, północne i zachodnie peryferia mają charakter przemysłowy. Do Starego Bielska zalicza się m.in. wzgórze Trzy Lipki i osiedle Sarni Stok, a także znajdują się tu jedne z najstarszych zabytków miasta: grodzisko średniowieczne i gotycki kościół świętego Stanisława. Osiedle samorządowe Stare Bielsko w dużej mierze pokrywa się z granicami historyczno-zwyczajowymi dzielnicy.

Sarni Stok – osiedle mieszkaniowe w Bielsku-Białej, w dzielnicy Stare Bielsko, na wschodnich zboczach wzgórza Trzy Lipki.

Parafia Ewangelicko-Augsburska w Starym Bielsku – parafia luterańska w Bielsku-Białej, w dzielnicy Stare Bielsko, należąca do diecezji cieszyńskiej. Mieści się przy ulicy Pod Grodziskiem. W 2018 liczyła około 1200 wiernych.

Kościół Jana Chrzciciela w Bielsku-Białej – zabytkowy kościół ewangelicko-augsburski w Bielsku-Białej, znajdujący się w dzielnicy Stare Bielsko, przy ul. Jana III Sobieskiego. Jest kościołem parafialnym (parafia Jana Chrzciciela) i należy do diecezji cieszyńskiej. Kościół ufundowała powstała w 1814 parafia ewangelicka w Starym Bielsku. Kamień węgielny poświęcił 12 maja 1818 ks. superintendent Johann Georg Schmitz. Świątynia została zbudowana w latach 1818-1827, w południowo-zachodniej części XI-wiecznego grodziska w Starym Bielsku, przez mistrza budowlanego Jerzego Biowskiego z Bielska w stylu klasycystycznym. W 1848 r. pozwolono ewangelikom budować wieże kościelne, dzięki czemu przystąpiono do przebudowy kościoła – podwyższono świątynię o jedno piętro i dobudowano wieżę nakrytą baniastym hełmem, którą poświęcono w 1852 r. Kościół jest budowlą trójnawową, z licznymi oknami na trzech kondygnacjach. Nawy boczne wypełnione są na trzech piętrach przez drewniane empory (trzecie są ślepe), typowe dla świątyń protestanckich. Klasycystyczne wyposażenie pochodzi w dużej mierze z 1827 r. W jego skład wchodzą: niski ołtarz kamienny z czterema marmurowymi kolumnami i rzeźbami czterech Ewangelistów, z nadbudowaną drewnianą amboną u góry i rzeźbą Chrystusa na baldachimie późnobarokowa chrzcielnica organy cztery kryształowe żyrandole fundacji cechów rzemieślniczych

Instytut Badań i Rozwoju Motoryzacji „Bosmal” Sp. z o.o. (wcześniejsza nazwa: Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Samochodów Małolitrażowych „Bosmal”) – jednostka badawczo-rozwojowa, zajmująca się opracowywaniem nowych konstrukcji samochodów produkowanych przez FSM, a następnie przez Fiat Auto Poland.

Osiedle Mieszka I – osiedle mieszkaniowe w Bielsku-Białej położone w północnej części Górnego Przedmieścia w obrębie ulic Bolesława Krzywoustego, Mieszka I, Piastowskiej i Wita Stwosza. Wybudowane zostało w latach 1957–1961 jako czwarty powojenny zespół mieszkaniowy w mieście – Zakładowe Osiedle Robotnicze nr 4 (ZOR IV). Do 1990 nosiło imię Aleksandra Zawadzkiego. Zabudowę blokową osiedla uzupełniają domy jednorodzinne, w tym niektóre przy ulicy Wita Stwosza i zachodnim odcinku ulicy Mieszka I wzniesione już przed II wojną światową, a także: szkoła tysiąclecia – pierwotnie Szkoła Podstawowa nr 16, później Gimnazjum nr 16, obecnie oddział Szkoły Podstawowej nr 3 gmach starostwa powiatowego powiatu bielskiego i delegatury Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego – pierwotnie siedziba władz województwa bielskiego budynek urzędowy przy ulicy Piastowskiej 44, który mieści (stan 2022) delegaturę Kuratorium Oświaty, oddział Urzędu Statystycznego, Polubowny Sąd Konsumencki i filię Powiatowej Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej Obsługę komunikacyjną zapewnia ulica Piastowska i przystanek Piastowska Starostwo Powiatowe obsługiwany przez siedemnaście linii MZK Bielsko-Biała (stan 2022), a także autobusy Komunikacji Beskidzkiej oraz prywatnych przewoźników w kierunku Jaworza, Jasienicy, Strumienia i Cieszyna. W pobliżu osiedla znajduje się przystanek kolejowy Bielsko-Biała Górne na trasie Bielsko-Biała – Cieszyn, od 2009 niewykorzystywany w ruchu pasażerskim. Od 2002 istnieje jednostka pomocnicza gminy o nazwie Osiedle Mieszka I obejmująca właściwe osiedle oraz przyległe tereny. Jej granice wyznaczają: na północy – ulica Sierpniowa i Pod Grodziskiem na wschodzie – ulica Listopadowa na południu – ulica Piastowska na zachodzie – linia biegnąca pomiędzy parcelami przynależnymi do ulicy Mieszka I i Spokojnej a przynależnymi do ulicy Żółkiewskiego W tym drugim znaczeniu do osiedla wliczają się więc dodatkowo kwartały zabudowy jednorodzinnej w rejonie ulicy Karłowicza, Spokojnej i Tarninowej, zespół bloków deweloperskich Zielony Zakątek przy ulicy Asnyka i siedziba Regionu Podbeskidzie NSZZ „Solidarność” (Asnyka 19).

Osiedle Kopernika – osiedle mieszkaniowe położone w Bielsku-Białej w dzielnicy Aleksandrowice. Zostało wybudowane w latach 1964–1969 jako Zakładowe Osiedle Robotnicze nr 7 (ZOR VII) według projektu Andrzeja Czyżewskiego. Właściwe osiedle składa się z jedenastu 11-kondygnacyjnych oraz czternastu 5-kondygnacyjnych bloków z wielkiej płyty w rejonie ulicy Jesionowej, Wiśniowej i Spółdzielców wraz z zapleczem handlowo-usługowym. Jednostka pomocnicza gminy o nazwie Osiedle Kopernika obejmuje znacznie szerszy obszar ograniczony Potokiem Starobielskim na północy, aleją Andersa na wschodzie, ulicą Cieszyńską na południu i naturalną doliną na zachód od ulicy Wodnej na zachodzie, który w dużej mierze wypełnia zabudowa jednorodzinna. W 2017 liczyła ona 4712 mieszkańców. W obrębie osiedla w rozumieniu szerszym znajduje się Ośrodek Sportowo-Rekreacyjny Victoria (ul. Bratków 16), integracyjna Szkoła Podstawowa nr 6 (ul. Brodzińskiego 3), Szkoła Podstawowa nr 17 (ul. Bratków 6) i Żłobek Miejski (ul. Brodzińskiego 22). Blok przy ulicy Spółdzielców 11 został zaadaptowany na dom studencki Uniwersytetu Bielsko-Bialskiego. Główny ciąg komunikacyjny osiedla stanowią ulice Jesionowa i Spółdzielców, od południa okala je wylotowa ulica Cieszyńska. Pobliski przystanek Cieszyńska Hulanka obsługuje (stan 2022) trzynaście linii MZK Bielsko-Biała, a także autobusy Komunikacji Beskidzkiej i prywatnych przewoźników w kierunku Jaworza, Jasienicy, Cieszyna i Strumienia. W głąb osiedla wjeżdża sześć linii MZK (2, 4, 15, 21, 34 i nocna N1).