Błatnia (osada)

Siodło pod Przykrą – przełęcz położona w Paśmie Błatniej w Beskidzie Śląskim, w bocznym jego grzbiecie pomiędzy szczytami Błatniej (917 m) i Przykrej (818 m). Rejon przełęczy jest porośnięty lasem. Zachodni stok opada do dolinki potoku Jasienica, wschodni do jednego z cieków potoku Błatnia. Przez przełęcz biegnie granica administracyjna między miastem Bielsko-Biała i wsią Jaworze w województwie śląskim, w powiecie bielskim.

Góra Przykra (818 m n.p.m.), Przykra (824 m) – niewybitny szczyt w bocznym ramieniu Pasma Błatniej w północnej części Beskidu Śląskiego. Przykra jest pierwszym wzniesieniem w grzbiecie odchodzącym w kierunku północnym od szczytu Błatniej, od której oddzielona jest Siodłem pod Przykrą. Jest również zwornikiem dla rozgałęziających się tu grzbietów Wielkiej Polany i Palenicy. Przykra jest całkowicie porośnięta lasem. Z dolin u jej podnóży wypływają potoki Błatnia, Jasienica i Szeroki Potok. Grzbietem biegnie granica administracyjna między miastem Bielsko-Biała i wsią Jaworze w województwie śląskim, w powiecie bielskim.

Wielka Polana (788 m n.p.m.) – wydłużone, rozległe wzniesienie w północnej części Beskidu Śląskiego, w Paśmie Błatniej. Wielka Polana wznosi się w grzbiecie górskim odchodzącym w kierunku północno-zachodnim od Przykrej. Grzbiet ten oddziela dolinę źródłowych cieków Jasienicy od doliny Szerokiego Potoku. Na Wielkiej Polanie grzbiet znów rozgałęzia się na dwa ramiona; północno-zachodnie ze szczytem Bucznik i północno-wschodnie ze szczytem Ostry. Grzbiet i południowe stoki Wielkiej Polany stoki były dawniej pokryte licznymi łąkami i polanami (stąd nazwa szczytu), kiedyś intensywnie wykorzystywanymi (pastwiska i łąki kośne), a obecnie niemal całkowicie zarośniętymi lasem. Znajduje się w granicach wsi Jaworze w województwie śląskim, w powiecie bielskim, gminie Jaworze.

Wysokie (756 m n.p.m.) – szczyt w północnej części Beskidu Śląskiego, w Paśmie Błatnej. Znajduje się na północno-wschodnim ramieniu Przykrej, które poprzez szczyty Wysokie, Kopany i Palenica biegnie na północ. Na Wysokim w kierunku zachodnim odgałęzia się krótki, boczny grzbiet Borowiny oddzielający dolinę Szerokiego Potoku od doliny Potoku Wysokiego. Północno-wschodnie zbocza Wysokiego opadają do Jeziora Wapienickiego, wschodnie do doliny potoku Błatnia. Szczyt i stok porośnięte lasem. Na zboczach opadających do Jeziora Wapienickiego duży rezerwat przyrody Jaworzyna. Grzbietem Kopanego biegnie granica między wsią Jaworze i miastem Bielsko-Biała, oraz niebieski szlak na Błatnią. Wysokie jest dobrze widoczne z tego szlaku, głównie z rejonu zapory. Niedaleko szczytu, po skręceniu ze szlaku niebieskiego w kierunku Borowiny znajduje się Uroczysko Kultowe z XVII wieku, w którym odbywały się tajne nabożeństwa i śluby ewangelickie. W miejscu tym na kształt amfiteatru wyciosane jest kilkanaście kamiennych stopni.

Stołów (1035 m n.p.m.) – rozległe, spłaszczone wypiętrzenie grzbietu w Paśmie Klimczoka i Szyndzielni w Beskidzie Śląskim, między Trzema Kopcami a Błatnią. Kiedyś całkowicie zalesiony, głównie lasami bukowymi, dziś w wielu miejscach pokryty obszernymi zrębami. Nazwa zapewne związana z „płaskim jak stół” wierzchołkiem. Dokładnie w kierunku północnym od szczytu Stołowa odchodzi krótkie, masywne ramię górskie, zwane Połednia, opadające w widły potoków Błatnia i Barbara. Natomiast w kierunku południowo-zachodnim Stołów wysyła masywne ramię, rozdzielające dolinki potoków: Chrobaczego (na zachodzie) oraz Potoku Bukowego i jego dopływu, potoku Skałka (na wschodzie). Ramię to, podobnie jak znajdujący się na nim ciąg rozległych polan oraz rozrzucone na nich osiedle Brennej – Bukowym Groniem. Na południowo-zachodnich stokach, opadających ku dolinie Brennicy, ok. 25 m poniżej przełęczy oddzielającej Stołów od Trzech Kopców, znajduje się Jaskinia w Stołowie. Otwór wejściowy znajduje się w wyraźnym rowie zboczowym i został odsłonięty w gruzowisku piaskowcowym w 1970 r. Długość korytarzy 21 m. Strop partii wejściowych jaskini grozi zawaleniem i nie zaleca się jej eksploracji!. Na stokach Stołowa, opadających ku dolinie Brennicy, na wysokości 970 m n.p.m. znajduje się także wejście do Jaskini Głębokiej w Stołowie. Odkrycie jaskini w 2003 r. zostało uznane za jedno z największych osiągnięć speleologicznych ostatnich lat w Polsce. Z długością 554 m i głębokością 25 m jest jedną z większych jaskiń polskich Karpat fliszowych. Na Stołowie jest jeszcze kilka innych jaskiń; wykaz jaskiń na Geoportalu wymienia jeszcze inne: Dziura w Stołowie, Dziura w Stołowie Druga, Jaskinia Ciasna w Stołowie, Jaskinia w Stołowie Druga, Jaskinia w Stołowie Trzecia, Schron w Stołowie, Szczelina w Stołowie. Przez szczyt Stołowa biegnie granica między miastem Bielsko-Biała i wsią Brenna, oraz żółty szlak turystyczny z Błatniej na Klimczok. Klimczok – Siodło pod Trzema Kopcami – Trzy Kopce – Stołów – Błatnia. Odległość 4 km, suma podejść 80 m, suma zejść 230 m, czas podejścia 1:10 godz., z powrotem 1:20 godz.

Jaworzyna – leśny rezerwat przyrody na terenie dzielnicy Wapienica w Bielsku-Białej w województwie śląskim. Utworzony rozporządzeniem Wojewody Śląskiego z dnia 25 sierpnia 2003 r. (Dziennik Urz. Woj. Śląskiego Nr 85, poz. 2281), zajmuje powierzchnię 40,03 ha. Rezerwat zlokalizowany jest w Dolinie Wapienicy, na stromych, północno-wschodnich zboczach Wysokiego i Kopanego, opadających do Jeziora Wapienickiego, w północno-wschodniej części Beskidu Śląskiego. Jest położony na terenie Parku Krajobrazowego Beskidu Śląskiego. Obszar rezerwatu jest w zarządzie Nadleśnictwa Bielsko. Przedmiotem ochrony na jego terenie są górskie zespoły leśne: jaworzyna górska z miesiącznicą trwałą, kwaśna buczyna górska, żyzna buczyna karpacka.

Dziura w Stołowie – jaskinia w Beskidzie Śląskim. Wejście do niej znajduje się na południowym zboczu Stołowa, na wysokości 1016 m n.p.m. Długość jaskini wynosi 104 metry, a jej deniwelacja 15 metrów.

Bucznik (683 m n.p.m.) – szczyt w północnej części Beskidu Śląskiego, stanowiący zakończenie górskiego ramienia Wielkiej Polany w bocznym ramieniu Pasma Błatniej. Ramię to oddziela dolinę potoku Jasienica (na zachodzie) od doliny Kamiennego Potoku (na wschodzie). Wznosi się od wschodu nad Jaworzem Nałężem. Bucznik jest całkowicie porośnięty lasem, w drzewostanie przeważa buk pospolity. Przez szczyt nie prowadzi żaden znakowany szlak turystyczny, dlatego nie ma on znaczenia turystycznego. Znajduje się w obrębie wsi Jaworze w województwie śląskim, w powiecie bielskim, siedziba gminy Jaworze.

Jaskinia Głęboka w Stołowie – jaskinia położona na południowo-zachodnich stokach góry Stołów schodzących w dół doliny Brennicy w Beskidzie Śląskim. Jaskinia została odkryta 26 kwietnia 2003 roku przez speleologa Czesława Szurę z bielskiego Klubu Taternictwa Jaskiniowego. Składa się z kilku komór, korytarzy i bocznych ciągów o łącznej udokumentowanej długości 554 metrów i głębokości sięgającej około 25 metrów, to czyni ją szóstą pod względem długości jaskinią polskich Karpat Fliszowych. Jaskinia Głęboka w Stołowie to przykład jaskini osuwiskowej powstałej w piaskowcach warstw godulskich środkowych. We wnętrzach jaskini zaobserwowano występowanie nietoperzy z gatunku Plecotus auritus i Myotis myotis, a także owady z rzędu motyli Scoliopteryx libatrix.

Kopany (690 m n.p.m.) – szczyt w bocznym grzbiecie Pasma Błatniej w Beskidzie Śląskim. Znajduje się na północno-wschodnim ramieniu Przykrej, które poprzez szczyty Wysokie, Kopany i Palenica biegnie na północ. Zachodnie zbocza Kopanego opadają do Potoku Wysokiego, wschodnie do Jeziora Wapienickiego. Szczyt i stok porośnięte lasem, ale dawniej na grzbiecie była polana, obecnie zarastające lasem. Na wschodnich zboczach opadających do Jeziora Wapienickiego duży rezerwat przyrody Jaworzyna.

Jaskinia Dująca – jedna z większych jaskiń w Beskidzie Śląskim. Wejście do niej znajduje się na południowo-wschodnim zboczu Stołowa, w pobliżu szlaku łączącego Stołów z Trzema Kopcami, na wysokości 989 m n.p.m. Długość jaskini wynosi 498 metrów, a jej deniwelacja 17,5 metrów.

Siodło pod Trzema Kopcami (990 m n.p.m.) – płytkie i szerokie siodło w Paśmie Klimczoka i Szyndzielni w Beskidzie Śląskim, pomiędzy szczytami Trzy Kopce (1082 m) i Stołów (1035 m). Przełęcz jest całkowicie porośnięta lasem. Jej północno-wschodnie stoki opadają do dolinki potoku Barbara i znajduje się na nich Rezerwat przyrody Stok Szyndzielni. Stoki południowo-zachodnie opadają do dolinki potoku Niemczata. Nieco powyżej przełęczy między nią a szczytem Stołowa jest Jaskinia w Stołowie. Przez Siodło pod Trzema Kopcami biegnie granica między miastami Szczyrk i Bielsko-Biała (a dokładniej jego częścią Wapienica). Przez przełęcz biegną też żółty szlak turystyczny. Na odcinku od Klimczoka do Błatniej odległość wynosi 4 km, suma podejść 80 m, suma zejść 230 m, czas przejścia 1:10 godz., z powrotem 1:20 godz. Na przełęczy dołącza do nich droga leśna wiodąca południowymi stokami masywu Klimczoka.