Jaskinia Głęboka w Stołowie

Jaskinia Dująca – jedna z większych jaskiń w Beskidzie Śląskim. Wejście do niej znajduje się na południowo-wschodnim zboczu Stołowa, w pobliżu szlaku łączącego Stołów z Trzema Kopcami, na wysokości 989 m n.p.m. Długość jaskini wynosi 498 metrów, a jej deniwelacja 17,5 metrów.

Dziura w Stołowie – jaskinia w Beskidzie Śląskim. Wejście do niej znajduje się na południowym zboczu Stołowa, na wysokości 1016 m n.p.m. Długość jaskini wynosi 104 metry, a jej deniwelacja 15 metrów.

Siodło pod Trzema Kopcami (990 m n.p.m.) – płytkie i szerokie siodło w Paśmie Klimczoka i Szyndzielni w Beskidzie Śląskim, pomiędzy szczytami Trzy Kopce (1082 m) i Stołów (1035 m). Przełęcz jest całkowicie porośnięta lasem. Jej północno-wschodnie stoki opadają do dolinki potoku Barbara i znajduje się na nich Rezerwat przyrody Stok Szyndzielni. Stoki południowo-zachodnie opadają do dolinki potoku Niemczata. Nieco powyżej przełęczy między nią a szczytem Stołowa jest Jaskinia w Stołowie. Przez Siodło pod Trzema Kopcami biegnie granica między miastami Szczyrk i Bielsko-Biała (a dokładniej jego częścią Wapienica). Przez przełęcz biegną też żółty szlak turystyczny. Na odcinku od Klimczoka do Błatniej odległość wynosi 4 km, suma podejść 80 m, suma zejść 230 m, czas przejścia 1:10 godz., z powrotem 1:20 godz. Na przełęczy dołącza do nich droga leśna wiodąca południowymi stokami masywu Klimczoka.

Rezerwat przyrody „Stok Szyndzielni” – leśny rezerwat przyrody w dzielnicy Wapienica w Bielsku-Białej. Utworzony zarządzeniem Ministra Leśnictwa z 5 listopada 1953 r. (M.P. z 1953 r. nr 107, poz. 1438). Leży w granicach Parku Krajobrazowego Beskidu Śląskiego. Rezerwat ma powierzchnię 54,96 ha, z czego 54,77 ha jest objęte ochroną ścisłą, a 0,19 ha ochroną czynną. „Stok Szyndzielni” jest jednym z najstarszych rezerwatów przyrody w Beskidzie Śląskim. Wbrew mylącej nazwie, rezerwat nie znajduje się na Szyndzielni, obejmuje on strome stoki góry Trzy Kopce, opadające na północ i północny wschód ku Dolinie Wapienicy i potokowi Barbara, uchodzącemu niżej do Jeziora Wielka Łąka. Ochronie podlegają naturalne zespoły leśne regla dolnego oraz pogranicza regla dolnego i górnego: dolnoreglowy bór jodłowo-świerkowy zachodniokarpacka świerczyna górnoreglowa kwaśna buczyna górska żyzna buczyna karpacka jaworzyna z miesiącznicą trwałą

Stołów (1035 m n.p.m.) – rozległe, spłaszczone wypiętrzenie grzbietu w Paśmie Klimczoka i Szyndzielni w Beskidzie Śląskim, między Trzema Kopcami a Błatnią. Kiedyś całkowicie zalesiony, głównie lasami bukowymi, dziś w wielu miejscach pokryty obszernymi zrębami. Nazwa zapewne związana z „płaskim jak stół” wierzchołkiem. Dokładnie w kierunku północnym od szczytu Stołowa odchodzi krótkie, masywne ramię górskie, zwane Połednia, opadające w widły potoków Błatnia i Barbara. Natomiast w kierunku południowo-zachodnim Stołów wysyła masywne ramię, rozdzielające dolinki potoków: Chrobaczego (na zachodzie) oraz Potoku Bukowego i jego dopływu, potoku Skałka (na wschodzie). Ramię to, podobnie jak znajdujący się na nim ciąg rozległych polan oraz rozrzucone na nich osiedle Brennej – Bukowym Groniem. Na południowo-zachodnich stokach, opadających ku dolinie Brennicy, ok. 25 m poniżej przełęczy oddzielającej Stołów od Trzech Kopców, znajduje się Jaskinia w Stołowie. Otwór wejściowy znajduje się w wyraźnym rowie zboczowym i został odsłonięty w gruzowisku piaskowcowym w 1970 r. Długość korytarzy 21 m. Strop partii wejściowych jaskini grozi zawaleniem i nie zaleca się jej eksploracji!. Na stokach Stołowa, opadających ku dolinie Brennicy, na wysokości 970 m n.p.m. znajduje się także wejście do Jaskini Głębokiej w Stołowie. Odkrycie jaskini w 2003 r. zostało uznane za jedno z największych osiągnięć speleologicznych ostatnich lat w Polsce. Z długością 554 m i głębokością 25 m jest jedną z większych jaskiń polskich Karpat fliszowych. Na Stołowie jest jeszcze kilka innych jaskiń; wykaz jaskiń na Geoportalu wymienia jeszcze inne: Dziura w Stołowie, Dziura w Stołowie Druga, Jaskinia Ciasna w Stołowie, Jaskinia w Stołowie Druga, Jaskinia w Stołowie Trzecia, Schron w Stołowie, Szczelina w Stołowie. Przez szczyt Stołowa biegnie granica między miastem Bielsko-Biała i wsią Brenna, oraz żółty szlak turystyczny z Błatniej na Klimczok. Klimczok – Siodło pod Trzema Kopcami – Trzy Kopce – Stołów – Błatnia. Odległość 4 km, suma podejść 80 m, suma zejść 230 m, czas podejścia 1:10 godz., z powrotem 1:20 godz.

Schronisko turystyczne na Trzech Kopcach – nieistniejące górskie schronisko turystyczne w Beskidzie Śląskim, na szczycie Trzech Kopców. Położone było na wysokości ok. 1080 m n.p.m.

Trzy Kopce (1082 m n.p.m.) – szczyt w Paśmie Klimczoka i Szyndzielni w Beskidzie Śląskim, położony ok. 750 m na południowy zachód od Klimczoka. Z sąsiednim na zachód Stołowem łączy się poprzez Siodło pod Trzema Kopcami. Jest zwornikiem dla odgałęziającego się tu na północ poprzez przełęcz Karkoszczonkę Beskidu Węgierskiego, łączącego go z pozostałą częścią Beskidu Śląskiego. W tym kierunku z Trzech Kopców opada płytki grzbiecik oddzielający dolinki Potoku Wilczego i potoku Polczany. Północno-zachodni stok opada do Doliny Wapienicy, a dokładniej do dolinki jej dopływu – potoku Barbara. Szczyt graniczny między miastami Bielsko-Biała i Szczyrk oraz wsią Brenna. Na początku XVIII wieku Andrzej Komoniecki nazywał szczyt Goryczną Skałą. Obecna nazwa, podobnie jak w przypadku Trzech Kopców Wiślańskich, pochodzi od trzech kamiennych kopców granicznych, jakie ustawiono tu, aby oznaczyć poszczególne obszary. W tym przypadku kopce oznaczały granice trzech wsi: Brennej, Wapienicy i Szczyrku, ale jednocześnie, od XVII w., granice Księstwa Cieszyńskiego i hrabstwa bielskiego należących do Austrii oraz dominium łodygowieckiego leżącego w granicach Polski. Później, do 1950, zbiegały się tu granice powiatów cieszyńskiego, bielskiego i bialskiego. Na południowym skłonie szczytu znajdują się trzy jaskinie: Jaskinia w Trzech Kopcach, kojarzona ze zbójnikami Wojciechem i Mateuszem Klimczokami mającymi ponoć tam kryjówkę, oraz Jaskinia w Trzech Kopcach Druga i Jaskinia w Trzech Kopcach Trzecia. Na północnym stoku odkryto kamienne kopczyki, podobne do tych z Palenicy, jeszcze jednak ich nie przebadano. W latach 30. XX wieku na szczycie powstało schronisko turystyczne na Trzech Kopcach, prowadzone przez Roberta Urbanke i jego żonę Anielę. Obiekt został zniszczony pod koniec II wojny światowej. Ruiny schroniska rozebrano ostatecznie po 1949. Jego fundamenty są widoczne tuż przy żółtym szlaku turystycznym z Klimczoka na Błatnią. Po południowo-wschodniej stronie góry biegnie czerwony szlak z Siodła pod Klimczokiem na Przełęcz Salmopolską, zaś przez stoki południowo-zachodnie – czerwono znakowany szlak narciarski z Klimczoka przez Trzy Kopce i przełęcz Karkoszczonkę do Szczyrku.

Jaskinia Piętrowa w Klimczoku – jaskinia w Beskidzie Śląskim. Wejście do niej znajduje się na południowo-zachodnim zboczu Klimczoka, w pobliżu szczytu, na wysokości 1107 m n.p.m. Długość jaskini wynosi 130 metrów, a jej deniwelacja 10 metrów.

Jaskinia Ali Baby w Klimczoku – jaskinia w Beskidzie Śląskim. Wejście do niej znajduje się na południowo-zachodnim zboczu Klimczoka, w pobliżu szczytu, niedaleko Schroniska w Klimczoku I, na wysokości 1096 m n.p.m. Długość jaskini wynosi 328 metrów, a jej deniwelacja 17,6 metrów.

Dolina Wapienicy – cenny przyrodniczo obszar położony w północnej części Beskidu Śląskiego, w granicach administracyjnych miasta Bielsko-Biała (dzielnice Wapienica i Kamienica). W 1993 r. utworzono tu zespół przyrodniczo-krajobrazowy „Dolina Wapienicy” (zwany też „Parkiem Ekologicznym Dolina Wapienicy”). Powierzchnia tego zespołu wynosi 1519,02 ha. Dolina Wapienicy znajduje się pomiędzy Pasmem Błatniej (szczyty Palenica, Kopany, Wysokie, Przykra, Błatnia, Stołów) a Pasmem Klimczoka i Szyndzielni (Trzy Kopce, Klimczok, Szyndzielnia, Cuberniok, Dębowiec). Spływa nią rzeka Wapienica i jej dopływy, potoki Barbara i Błatnia. W dolinie na Wapienicy od 1932 r. znajduje się zapora wodna, spiętrzająca sztuczne Jezioro Wapienickie. Jest to jeden z niewielu w Europie obszar dzikiej przyrody, znajdujący się w granicach dużej aglomeracji.

Kowiorek (1042 m n.p.m.) lub Siodło pod Klimczokiem – szeroka, wysoko położona przełęcz w Paśmie Klimczoka i Szyndzielni w Beskidzie Śląskim, pomiędzy szczytami Magury (1109 m) na wschodzie i Klimczoka (1117 m) na zachodzie. Na przełęczy znajduje się wąska, grzbietowa polana, sięgającą na zachodzie aż na szczyt Klimczoka. Na polanie zainstalowany jest krótki wyciąg talerzykowy, wywożący narciarzy na szczyt Klimczoka. Poza ścisłym siodłem przełęczy, w zasadzie już na stoku Magury, znajduje się schronisko PTTK na Klimczoku. Przez przełęcz i grzbietem Klimczok – Magura biegnie granica między miastami Bielsko-Biała i Szczyrk w województwie śląskim, powiecie bielskim. Na przełęczy znajduje się węzeł szlaków turystycznych: – niebieski z Wilkowic przez Bystrą (stokami Magury) 2:45 godz. (w przeciwnym kierunku 2 godz.); – niebieski ze Szczyrku przez Górkę i Podmagurę 1:45 godz. (w przeciwnym kierunku 1:15 godz.); – zielony ze Szczyrku doliną Biłej 2 godz. (w przeciwnym kierunku 1:30 godz.); – czerwony z przełęczy Karkoszczonka 45 min (w przeciwnym kierunku 35 min); – czerwony ze schroniska PTTK na Szyndzielni 30 min (w przeciwnym kierunku 30 min); – czarny ze szczytu Klimczoka 5 min (w kierunku przeciwnym 10 min).

Jaworzyna – leśny rezerwat przyrody na terenie dzielnicy Wapienica w Bielsku-Białej w województwie śląskim. Utworzony rozporządzeniem Wojewody Śląskiego z dnia 25 sierpnia 2003 r. (Dziennik Urz. Woj. Śląskiego Nr 85, poz. 2281), zajmuje powierzchnię 40,03 ha. Rezerwat zlokalizowany jest w Dolinie Wapienicy, na stromych, północno-wschodnich zboczach Wysokiego i Kopanego, opadających do Jeziora Wapienickiego, w północno-wschodniej części Beskidu Śląskiego. Jest położony na terenie Parku Krajobrazowego Beskidu Śląskiego. Obszar rezerwatu jest w zarządzie Nadleśnictwa Bielsko. Przedmiotem ochrony na jego terenie są górskie zespoły leśne: jaworzyna górska z miesiącznicą trwałą, kwaśna buczyna górska, żyzna buczyna karpacka.