Dolina Wapienicy

Zapora wodna im. Prezydenta Ignacego Mościckiego – betonowo-ziemna zapora wodna zbudowana w latach 1929–1932 na rzece Wapienica oraz potoku Barbara w miejscowości Wapienica (dziś dzielnicy Bielska-Białej). Zbiornik powstały przez spiętrzenie wody nosi nazwę jezioro Wielka Łąka. Zbiornik znajduje się w Dolinie Wapienicy i jest otoczony z każdej strony wzniesieniami Beskidu Śląskiego. Po stronie północnej i zachodniej znajduje się: Palenica, Wysokie i Przykra, a od południa i wschodu – góry: Stołów i Szyndzielnia.

Jaworzyna – leśny rezerwat przyrody na terenie dzielnicy Wapienica w Bielsku-Białej w województwie śląskim. Utworzony rozporządzeniem Wojewody Śląskiego z dnia 25 sierpnia 2003 r. (Dziennik Urz. Woj. Śląskiego Nr 85, poz. 2281), zajmuje powierzchnię 40,03 ha. Rezerwat zlokalizowany jest w Dolinie Wapienicy, na stromych, północno-wschodnich zboczach Wysokiego i Kopanego, opadających do Jeziora Wapienickiego, w północno-wschodniej części Beskidu Śląskiego. Jest położony na terenie Parku Krajobrazowego Beskidu Śląskiego. Obszar rezerwatu jest w zarządzie Nadleśnictwa Bielsko. Przedmiotem ochrony na jego terenie są górskie zespoły leśne: jaworzyna górska z miesiącznicą trwałą, kwaśna buczyna górska, żyzna buczyna karpacka.

Palenica (688 m n.p.m.), niem. Spitzberg – szczyt w Paśmie Błatniej w Beskidzie Śląskim. Znajduje się na północno-wschodnim ramieniu Przykrej, które poprzez szczyty Wysokie, Kopany i Palenica biegnie na północ. Na grzbiecie i zachodnich stokach opadających do doliny Potoku Wysokiego duża i zarastająca polana. Północne stoki Palenicy opadają do zabudowanych rejonów wsi Jaworze, wschodnie do Doliny Wapienicy. Grzbietem biegnie granica między wsią Jaworze i miastem Bielsko-Biała. Na samym szczycie (niedaleko niebieskiego szlaku) znajduje się kamienny wał wysokości 1,5 – 2 m, otaczający eliptyczny majdan o osiach 60 i 70 m, któremu przypisywane są cechy starożytnej (ok. 500 lat p.n.e.) warowni, w której być może chronił się lud Młyńskiej Kępy. Istnieje również przypuszczenie, że było to miejsce religijnego kultu lub warowna strażnica grodziska w Starym Bielsku, jednak w wyniku badań archeologicznych nie stwierdzono tu innych śladów pobytu ludzi. Niedaleko tajemniczego kręgu na Palenicy znajduje się kompleks około stu kamiennych kopców. Przypuszczalnie w drugiej połowie XVII w. odbywały się na szczycie góry nabożeństwa ewangelickie (tzw. „Leśne kościoły”).

Dylówki (722 m n.p.m.) – mało wybitna przełęcz w Paśmie Klimczoka i Szyndzielni w Beskidzie Śląskim. Znajduje się w północnym ramieniu Szyndzielni i oddziela właściwy masyw Szyndzielni od grzbietu górskiego schodzącego przez Cyberniok i Dębowiec nad Kamienicę. Rejon przełęczy i jej stoki porasta las. Spod wschodnich stoków Dylówek spływa jeden z cieków źródłowych potoku Olszówka, stoki zachodnie opadają do dolinki Żydowskiego Potoku. Przełęcz znajduje się w granicach miasta Bielsko-Biała. Nie ma znaczenia jako przejście z górnej części doliny Olszówki (na wschodzie) do dolinki Żydowskiego Potoku (na zachodzie).

Kopany (690 m n.p.m.) – szczyt w bocznym grzbiecie Pasma Błatniej w Beskidzie Śląskim. Znajduje się na północno-wschodnim ramieniu Przykrej, które poprzez szczyty Wysokie, Kopany i Palenica biegnie na północ. Zachodnie zbocza Kopanego opadają do Potoku Wysokiego, wschodnie do Jeziora Wapienickiego. Szczyt i stok porośnięte lasem, ale dawniej na grzbiecie była polana, obecnie zarastające lasem. Na wschodnich zboczach opadających do Jeziora Wapienickiego duży rezerwat przyrody Jaworzyna.

Cyberniok (731 m n.p.m.) (rzadziej też Cuberniok lub Koziniec) – szczyt w Beskidzie Śląskim, w granicach administracyjnych Bielska-Białej, w dzielnicy Olszówka Górna. Cyberniok znajduje się w Pasmie Klimczoka i Szyndzielni, jednym z dwóch głównych grzbietów Beskidu Śląskiego, i (wraz z Szyndzielnią, Mokrym Groniem i Dębowcem) stanowi północne ramię Klimczoka. Od północy sąsiaduje z Dębowcem, a od wschodu z Mokrym Groniem. Od położonej na południe Szyndzielni oddziela go przełęcz Dylówki (720 m). Od zachodu stok Cubernioka opada ku Dolinie Wapienicy, w północne stoki wcina się dolinka potoku Ruciana, stok wschodni opada do Olszówki. Porośnięty jest lasami bukowymi z domieszką drzew iglastych – świerków i jodeł. Znajduje się w granicach Parku Krajobrazowego Beskidu Śląskiego, a jego zachodnia część chroniona jest również w ramach zespołu przyrodniczo-krajobrazowego Park Ekologiczny „Dolina Wapienicy”. Przez szczyt Cybernioka przebiega zielony szlak turystyczny z Olszówki Górnej na Szyndzielnię, natomiast szlak czerwony z tejże Olszówki Górnej na Szyndzielnię biegnie jego wschodnimi stokami.

Wysokie (756 m n.p.m.) – szczyt w północnej części Beskidu Śląskiego, w Paśmie Błatnej. Znajduje się na północno-wschodnim ramieniu Przykrej, które poprzez szczyty Wysokie, Kopany i Palenica biegnie na północ. Na Wysokim w kierunku zachodnim odgałęzia się krótki, boczny grzbiet Borowiny oddzielający dolinę Szerokiego Potoku od doliny Potoku Wysokiego. Północno-wschodnie zbocza Wysokiego opadają do Jeziora Wapienickiego, wschodnie do doliny potoku Błatnia. Szczyt i stok porośnięte lasem. Na zboczach opadających do Jeziora Wapienickiego duży rezerwat przyrody Jaworzyna. Grzbietem Kopanego biegnie granica między wsią Jaworze i miastem Bielsko-Biała, oraz niebieski szlak na Błatnią. Wysokie jest dobrze widoczne z tego szlaku, głównie z rejonu zapory. Niedaleko szczytu, po skręceniu ze szlaku niebieskiego w kierunku Borowiny znajduje się Uroczysko Kultowe z XVII wieku, w którym odbywały się tajne nabożeństwa i śluby ewangelickie. W miejscu tym na kształt amfiteatru wyciosane jest kilkanaście kamiennych stopni.

Szyndzielnia (1029 m n.p.m., 1028 m) – szczyt w Paśmie Klimczoka i Szyndzielni w Beskidzie Śląskim, wznoszący się tuż na północ od Klimczoka,

Rezerwat przyrody „Stok Szyndzielni” – leśny rezerwat przyrody w dzielnicy Wapienica w Bielsku-Białej. Utworzony zarządzeniem Ministra Leśnictwa z 5 listopada 1953 r. (M.P. z 1953 r. nr 107, poz. 1438). Leży w granicach Parku Krajobrazowego Beskidu Śląskiego. Rezerwat ma powierzchnię 54,96 ha, z czego 54,77 ha jest objęte ochroną ścisłą, a 0,19 ha ochroną czynną. „Stok Szyndzielni” jest jednym z najstarszych rezerwatów przyrody w Beskidzie Śląskim. Wbrew mylącej nazwie, rezerwat nie znajduje się na Szyndzielni, obejmuje on strome stoki góry Trzy Kopce, opadające na północ i północny wschód ku Dolinie Wapienicy i potokowi Barbara, uchodzącemu niżej do Jeziora Wielka Łąka. Ochronie podlegają naturalne zespoły leśne regla dolnego oraz pogranicza regla dolnego i górnego: dolnoreglowy bór jodłowo-świerkowy zachodniokarpacka świerczyna górnoreglowa kwaśna buczyna górska żyzna buczyna karpacka jaworzyna z miesiącznicą trwałą

Szyndzielna – miejscowość o statusie schronisko turystyczne w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie bielskim, w gminie Wilkowice. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bielskiego. W miejscowości znajduje się Schronisko PTTK na Szyndzielni, które używa kodu pocztowego miejscowości nadrzędnej (43-360 Bystra). Z kolei kod 43-309 (z adresem 43-309 Bielsko-Biała, al. Armii Krajowej 366) odnosi się do kolei linowej na Szyndzielnię.

Schronisko PTTK Szyndzielnia (niem. Kamitzerplatte) – górskie schronisko turystyczne Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego pod szczytem Szyndzielni, w północno-wschodniej części Beskidu Śląskiego. Położone na wysokości 1001 m n.p.m. Pierwsze murowane schronisko w tym paśmie górskim, oddane do użytku w 1897.

Dziura w Stołowie – jaskinia w Beskidzie Śląskim. Wejście do niej znajduje się na południowym zboczu Stołowa, na wysokości 1016 m n.p.m. Długość jaskini wynosi 104 metry, a jej deniwelacja 15 metrów.