Mitte (okręg administracyjny Berlina)

Tiergarten, Berlin-Tiergarten (wym. MAF: [ˈtiːɐ̯ˌɡaʁtn̩], posłuchaj) – dzielnica (Ortsteil) Berlina w okręgu administracyjnym Mitte. Od 1 stycznia 1861 w granicach miasta. Nazwa okręgu pochodzi od zajmującego znaczną jej część parku Großer Tiergarten. W dzielnicy znajduje się ponad 30 ambasad i dwa konsulaty.

Krolloper (pol. „Opera Krolla”) – budynek, niegdyś znajdujący się w Berlinie, w dzielnicy Tiergarten, na obszarze noszącym później nazwę Platz der Republik (pol. „Plac Republiki”). Powstał w stylu renesansu biedermeierowskiego w latach 1843–1844 z inicjatywy pruskiego króla Fryderyka Wilhelma IV i przedsiębiorcy Josepha Krolla jako lokal gastronomiczno-rozrywkowy. Joseph Kroll prowadził ten lokal do swojej śmierci w 1848 roku, zaś po nim interes przejęła jego córka Auguste, która przekształciła lokal w prywatną instytucję teatralną. W 1894 roku budynek nabył właściciel browaru Julius Bötzow, który rok później wydzierżawił obiekt państwowej instytucji teatralnej. W 1896 roku gmach przeszedł na własność skarbu państwa, po czym do 1931 roku służył jako miejsce wystawiania różnych utworów scenicznych, m.in. oper. W okresie od marca 1933 roku do kwietnia 1942 roku w budynku odbywały się posiedzenia niemieckiego parlamentu (Reichstagu), co było następstwem pożaru, jaki strawił siedzibę tego organu w lutym 1933 roku. W 1943 i 1945 roku obiekt uległ zniszczeniu w wyniku działań związanych z II wojną światową, a następnie w 1951 i 1957 roku został rozebrany.

Urząd Kanclerza Federalnego (niem. Bundeskanzleramt, w skrócie BKAmt) – urząd kanclerza Niemiec stojącego na czele niemieckiego rządu federalnego (niem. Bundesregierung). Funkcję szefa urzędu kanclerskiego pełni jeden z sekretarzy stanu (Staatssekretär) lub ministrów federalnych (Bundesminister). Pozostaje on do dyspozycji kanclerza i koordynuje prace rządu. Pomimo istotnej roli w niemieckim systemie politycznym, kancelaria wraz ze swym szefem w dużej mierze pozostaje w cieniu, a jej działalność rzadko ma charakter publiczny. Od 2021 r. szefem urzędu kanclerza jest Wolfgang Schmidt.

Pomnik Żołnierzy Radzieckich w Berlinie (niem. Sowjetisches Ehrenmal) – monument zlokalizowany przy ul. 17 czerwca w Parku Großer Tiergarten, ok. 200 m na zachód od Bramy Brandenburskiej, który został odsłonięty 11 listopada 1945 roku.

Akcja T4 (niem. Aktion T4, E-Aktion) – program realizowany w III Rzeszy w latach 1939–1944, polegający na fizycznej „eliminacji życia niewartego życia” (niem. Vernichtung von lebensunwertem Leben). W ramach akcji mordowano chorych na schizofrenię, niektóre postacie padaczki, otępienie, pląsawicę Huntingtona, stany po zapaleniu mózgowia, osoby niepoczytalne, chorych przebywających w zakładach opiekuńczych ponad 5 lat oraz ludzi z niektórymi wrodzonymi zaburzeniami rozwojowymi. Liczba zamordowanych w czasie trwania tej akcji jest trudna do oszacowania ze względu na jej półoficjalny charakter (a w późniejszym okresie jej utajnienie), przeniesienia chorych pomiędzy poszczególnymi zakładami opiekuńczymi i na ogół niewielkie zainteresowanie rodzin losami chorych umieszczonych w zakładach opiekuńczych. Szacuje się, że w okresie szczytowym tego programu, tj. w latach 1940–1941, zabito w jego ramach 70 273 chorych i niepełnosprawnych , w tym także pensjonariuszy szpitali psychiatrycznych na terenach okupowanych. Uważa się także, że ogółem w latach 1939–1945 zabito (rozstrzelano, zagazowano lub otruto) ok. 200 000 ludzi upośledzonych i niepełnosprawnych. Od kwietnia 1941 r. program ten rozszerzono o „akcję 14f13” (niem. Aktion 14f13), obejmującą chorych psychicznie i niepełnosprawnych więźniów obozów koncentracyjnych, w ramach której wymordowano ok. 20 tys. osób. Aktion T4 była pierwszym masowym mordem ludności dokonywanym przez nazistowskie Niemcy, podczas którego opracowano „technologię” grupowego zabijania, zastosowaną później w niemieckich obozach zagłady. Akcja ta była także nazywana „eutanazją” osób upośledzonych – stąd skrót E-Aktion, natomiast szerzej znany skrót T4 pochodzi od adresu biura tego przedsięwzięcia mieszczącego się w Berlinie przy Tiergartenstraße 4. Skrót „14f13” był jednym z oznaczeń kodowych SS używanych w obozach koncentracyjnych przy ewidencji przyczyn zgonów oraz sposobu postępowania z więźniami (niem. Sonderbehandlung 14f13: 14 – obóz koncentracyjny, f – śmierć więźnia, 13 – zagazowanie).

Große Halle, także Volkshalle, Halle des Volkes, Ruhmeshalle – budynek zaprojektowany przez Alberta Speera na podstawie szkiców Adolfa Hitlera. W jego koncepcji miał być zwieńczeniem monumentalnych planów przebudowy Berlina – Planu Germania.

Muzeum Rzemiosła Artystycznego (niem. Kunstgewerbemuseum) – jedno z ważniejszych muzeów sztuki w stolicy Niemiec, Berlinie. Powołane w 1868 roku muzeum stanowi część Berlińskich Muzeów Państwowych pod opieką Fundacji Pruskiego Dziedzictwa Kultury, gromadzi dzieła rzemiosł artystycznych od wczesnego średniowiecza po współczesność. Muzeum wielokrotnie zmieniało swoją lokalizację; obecnie ma dwie siedziby. Pierwsza z nich znajduje się w historycznym zamku Köpenick, druga położona jest na terenie nowoczesnego centrum kultury znanego jako Kulturforum nieopodal placu Poczdamskiego w obrębie dzielnicy Tiergarten.

Bundestag – stacja metra w Berlinie, w dzielnicy Tiergarten, w okręgu administracyjnym Mitte linii U5. Stacja została otwarta 8 sierpnia 2009 r. Znajduje się w Pasie Federalnym bezpośrednio przed budynkiem Paul-Löbe-Haus. Odległość pomiędzy stacjami Bundestag i Brandenburger Tor wynosi ok. 680 m, a pomiędzy stacjami Bundestag i Hauptbahnhof 610 m. Wejścia do stacji znajdują się przy ulicy Otto-von-Bismarck-Allee oraz przy ulicy Paul-Löbe-Allee. Stacja ma powierzchnię 3000 m² i wysokość 8 metrów.

Filharmonia Berlińska (niem. Berliner Philharmonie) – budynek przy Kemperplatz w Berlinie wzniesiony w latach 1960–1963 według projektu architekta Hansa Scharouna, siedziba Berliner Philharmoniker.

Galeria Malarstwa w Berlinie (niem. Gemäldegalerie) – jedno z ważniejszych muzeów sztuki w Berlinie, którego zbiory malarstwa należą do największych na świecie. Muzeum to stanowi część Berlińskich Muzeów Państwowych pod opieką Fundacji Pruskiego Dziedzictwa Kultury, poświęcone jest dawnemu malarstwu niemieckiemu i europejskiemu XIII–XIX wieku. Obok Galerii Malarstwa w tym samym gmachu mieści także Kupferstichkabinett (Gabinet Rycin) oraz Kunstbibliothek (Biblioteka Sztuki). Budynek położony jest na terenie nowoczesnego centrum kultury znanego jako Kulturforum nieopodal placu Poczdamskiego w obrębie dzielnicy Tiergarten. Zbiory, których rdzeń stanowią dzieła sztuki kolekcjonowane przez pruskich Hohenzollernów w XVIII wieku, zawierają obrazy europejskich artystów takich jak Albrecht Dürer, Lucas Cranach, Rafael Santi, Tycjan, Caravaggio, Peter Paul Rubens, Rembrandt czy Johannes Vermeer. Po raz pierwszy zbiory pokazano publiczności w roku 1830, po licznych przenosinach ostatecznie w 1998 otwarto kolekcję malarstwa w obecnej postaci.

Berlin Hauptbahnhof (Berlin Hbf) – główny dworzec kolejowy Berlina, położony w centrum tzw. „grzyba kolejowego”, zlokalizowany na miejscu historycznego dworca Berlin Lehrter Bahnhof, w dzielnicy Moabit, w okręgu administracyjnym Mitte. Dworzec jest jednym z czterech berlińskich stacji posiadających kategorię 1 (pozostałe to Berlin-Gesundbrunnen, Berlin Südkreuz oraz Berlin Ostbahnhof), a jego operatorem jest DB Station&Service, spółka zależna Deutsche Bahn. Uroczystość otwarcia dworca odbyła się 26 maja 2006, a do ruchu pasażerskiego został włączony dwa dni później. Peron metra na obecnej linii U5 otwarto 8 sierpnia 2009.

Paul-Löbe-Haus – niemiecki budynek rządowy (federalny) zlokalizowany w centrum Berlina, bezpośrednio nad Sprewą, pomiędzy Otto-von-Bismarck-Allee, a Paul-Löbe-Allee. Jego patronem jest urodzony w Legnicy polityk SPD, Paul Löbe (1875-1967), od 1949 honorowy prezydent Bundestagu.