Bursa Ubogich w Krakowie

Ulica Gołębia – ulica w Krakowie, w dzielnicy I Stare Miasto, na Starym Mieście. Łączy ulicę Bracką z Plantami przy ulicy F. Straszewskiego. Przy ulicy mieści się główny gmach Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Novum, a także Collegium Witkowskiego UJ, Collegium Minus UJ i główny budynek Wydziału Polonistyki UJ. Przy ulicy znajdował się także warsztat introligatora krakowskiego, Roberta Jahody. W 1830 roku przy ulicy Gołębiej zamontowano pierwsze w Krakowie lampy zasilane z prowizorycznej gazowni. Kraków był pierwszym polskim miastem, w którym zaprezentowano oświetlenie gazowe. Profesor Karol Mohr przedstawił wtedy możliwości zastosowania gazu koksowniczego w celach oświetleniowych. Ulica Gołębia pojawiła się w piosence „Kraków” wykonywanej przez zespół Myslovitz i Marka Grechutę.

Ulica Wiślna – ulica w Krakowie, w dzielnicy I Stare Miasto, na Starym Mieście. Wytyczona została w czasach lokacji miasta, w 1257 roku. Jej nazwa występowała już w 1311 roku. Prowadziła od Rynku w stronę Wisły i portu rzecznego. Kończyła się bramą nazywaną Wiślną lub Wodną rozebraną na początku XIX wieku. Jej naturalnym przedłużeniem jest Ulica Zwierzyniecka. Od strony Rynku znajdował się dom książąt Mazowieckich a od strony ul. św. Anny dom „krwawego burmistrza” Erazma Czeczotki. Rozmus, czyli Erazm Czeczotka był „zaciekłym pieniaczem, niezmiernie chciwym lichwiarzem, oddanym niepohamowanej żądzy użycia i gorącym wielbicielem Wenery...” – tak opisuje burmistrza Józef Muczkowski w książce „Krwawy burmistrz – kartka z dziejów mieszczaństwa krakowskiego w XVI wieku” wydanej przez Bibliotekę Krakowską w roku 1935. Budynek pochodzi z roku 1561, wzniesiony przez Gabriela Słońskiego i Ambrożego Morosiego, wielokrotnie był przebudowywany. Przed drugą wojną światową mieściła się tu restauracja o secesyjnych wnętrzach, a na I piętrze kawiarnia „Secesja”. Z czasów renesansu zachowały się od strony podworca kamienne detale. W 1409 r. wybudowano Bursę Ubogich na rogu z ul. Gołębią. Przeznaczona miała być dla studentów. Bursę Ubogich odnowił i rozbudował ok. 1462 r. Jan Długosz. W 2 poł. XVI w. królowa Anna Jagiellonka przeznaczyła na jej restaurację znaczną sumę – bursę zaczęto nazywać Jagiellońską. W 1786 r. budynek Bursy Ubogich przeznaczono na Bursę Chirurgów. W początkach XIX wieku znajdowały się tu koszary wojskowe, doprowadziło to do znacznej dewastacji gmachu. Władze Uniwersytetu z powodu braku środków na odbudowę sprzedały budynek w 1838 r. Nowy właściciel rozebrał stare mury Bursy i wybudował na jej miejscu klasycystyczną kamienicę. Przy ulicy znajduje się skrzydło pałacu Biskupiego, gdzie do końca kwietnia 2021 roku mieściła się m.in. redakcja „Tygodnika Powszechnego”. Pierwsze wzmianki o rezydencji w obecnym miejscu pochodzą z końca XIV wieku. W połowie XVII w. został gruntownie rozbudowany. Rozbudowę wiąże się z biskupem Piotrem Gembickim (lata rządów 1642–1657). Powstał wczesnobarokowy budynek na planie nieregularnego czworokąta skupiony wokół dziedzińca. Zachowano większość dawniejszych elementów architektonicznych. W wyniku tego powstał monumentalny budynek z szeroką fasadą południową flankowaną w narożach belwederami. Funkcję wejścia głównego pełnił portal wejścia od ul. Wiślnej. Z tego okresu pochodzi m.in. obecny portal wejścia od ul. Franciszkańskiej.

Pałac Dembińskich – zabytkowy budynek znajdujący się w Krakowie, w dzielnicy I Stare Miasto na rogu ulic Wiślnej 7 oraz Gołębiej 7, na Starym Mieście. Na rogu ul. Gołębiej i Wiślnej stała Bursa Ubogich ufundowana w 1409 przez profesora teologii Jana Isnera dla ubogich mistrzów, bakałarzy i studentów. Rozbudował ją Jan Długosz, a w XVI wieku do dalszego rozszerzenia bursy przyczyniła się królowa Anna Jagiellonka i od tej pory zaczęto ją nazywać także Bursą Jagiellońską. Budynek wyburzono w 1832, a parcelę sprzedano. Z dawnej bursy zachował się manierystyczny portal z 2 połowy XVI wieku, który został w 1960 roku wmurowany do budynku przylegającego do Collegium Maius UJ przy ul. św. Anny 10. W 1878 rodzina Dembińskich postawiła na tym miejscu eklektyczny pałac, który projektował architekt Wandalin Beringer. Obecnie w budynku ma siedzibę krakowska izba administracji skarbowej.

Kawiarnia Secesya – nieistniejąca już kawiarnia znajdująca się w Krakowie, na rogu ulic św. Anny i Wiślnej, na Starym Mieście. Kawiarnia Secesya została założona w 1889 roku przez I. Wójcikiewicza na pierwszym piętrze przebudowanej kamienicy Czeczotki, znajdującej się na rogu ulic św. Anny i Wiślnej, na krakowskim Starym Mieście. Jako pierwsza kawiarnia w Krakowie organizowała w oddzielnej sali budynku koncerty muzyki kameralnej. Po śmierci I. Wójcikiewicza właścicielami kawiarni byli J. Skotnicki oraz F. Bański. W czasie II wojny światowej w miejscu kawiarni została założona restauracja „Haus Krakau”. Po zakończeniu wojny restauracja została zamknięta a w jej miejscu stanął dom handlowy.

Kamienica przy ulicy Gołębiej 14 – zabytkowa kamienica znajdująca się w Krakowie, w dzielnicy I przy ulicy Gołębiej, na Starym Mieście.

Kamienica Kamedułów Bielańskich (znana także jako Kamienica Henikowska, Kamienica Wolskiego) – zabytkowa kamienica znajdująca się w Krakowie, w dzielnicy I przy ulicy Gołębiej 6, na Starym Mieście.

Kamienica przy ulicy Gołębiej 3 – zabytkowa kamienica znajdująca się w Krakowie, w dzielnicy I przy ulicy Gołębiej 3, na Starym Mieście. Kamienica została wzniesiona w XIV wieku. W 1850 spłonęła podczas wielkiego pożaru Krakowa. Odbudowana została w przeciągu kolejnych kilku lat. W 1908 została przebudowana według projektu Tadeusza Stryjeńskiego. Kamienica została wpisana do gminnej ewidencji zabytków. Kamienica ma trzy kondygnacje. Fasada jest pięcioosiowa, o symetrycznym układzie osi. W środkowej osi parteru znajduje się pozbawiona portalu brama z dużym kwadratowym nadświetlem, a w pozostałych osiach witryny z wejściami do lokali usługowych. Parter i pierwsze piętro oddzielone są od siebie gzymsem kordonowym. W partii pięter środkowa oś została podkreślona balkonami.

Kamienica Czeczotki – zabytkowa kamienica znajdująca się w Krakowie na rogu ulic Wiślnej 1 oraz św. Anny 2, na Starym Mieście. Kamienica zbudowana w 1561 według projektu Gabriela Słońskiego i Ambrożego Morosiego. Właścicielem kamienicy był ówczesny burmistrz krakowski Erazm Czeczotka (zm. 1587), który "krwawo" zapisał się w dziejach miasta. W XIX wieku piętrową kamienicę nadbudowano. Do stycznia 2010 w budynku mieścił się krakowski oddział sieci "Galeria Centrum".

Kamienica Ligęzów (znana także jako Kamienica Lupiego, Kamienica Szulcowska) – zabytkowa kamienica znajdująca się w Krakowie, w dzielnicy I przy ulicy Gołębiej 4, na Starym Mieście.

Kamienica Pod św. Janem Kapistranem także Książęca lub Podparta – zabytkowy budynek znajdujący się w Krakowie, w dzielnicy I przy Rynku Głównym 26, na rogu z ul. Wiślną 2, na Starym Mieście. Najstarszych, gotyckich, detali budynku, można doszukać się w jego piwnicach. Kamienica nazywana też bywa Książęcą gdyż w XIV wieku była własnością książąt mazowieckich. Nazwa Podparta wzięła się od narożnej przypory. Zaś nazwa Pod św. Janem Kapistranem wzięła się stąd, że podobno Jan Kapistran mieszkał tutaj podczas pobytu w Krakowie w latach 1453-1454. Pobyt ten upamiętnia posąg z II poł. XVIII wieku wyobrażający świętego, a znajdujący się na wysokości pierwszego piętra, na rogu kamienicy. W 1494 roku kamienica gościła posłów tureckich udających się do króla Jana I Olbrachta. W tym narożniku Rynku obozowało wtedy kilkadziesiąt koni i 16 wielbłądów. Innym, bardzo znanym mieszkańcem kamienicy był, jak głosi legenda, słynny czarnoksiężnik, mistrz Twardowski. Podobno mieszkał w tym domu w XVI wieku. Obecnie w budynku znajdują się biura, mieszkania, restauracja i Hotel Imperial. 21 października 1932 kamienica została wpisana do rejestru zabytków. Znajduje się także w gminnej ewidencji zabytków.

Kamienica przy ulicy św. Anny 4 – zabytkowa kamienica znajdująca się w Krakowie, w dzielnicy I Stare Miasto przy ulicy św. Anny, na Starym Mieście. Kamienica została wzniesiona na przełomie XIV i XV wieku. W I połowie XVII wieku i w II połowie XIX wieku była przebudowywana. Posiada boniowany portal. 19 czerwca 1967 kamienica została wpisana do rejestru zabytków. Znajduje się także w gminnej ewidencji zabytków.

Kamienica Pod Krukami (Pod Kruki) – zabytkowa kamienica znajdująca się w Krakowie, w dzielnicy I przy Rynku Głównym 25, na Starym Mieście. Powstała w XIX wieku w wyniku połączenia i całkowitej przebudowy dwóch gotyckich kamieniczek. Kamieniczki te zostały w połowie XIX wieku zakupione przez Annę z Tyszkiewiczów Wąsowiczową – siostrzenicę księcia Józefa Poniatowskiego. W II połowie XIX wieku przebudowana pod kierunkiem Tomasza Prylińskiego (fasada według projektu Jacka Matusiewicza i Teofila Żebrawskiego). Od 1991 mieści się w niej Międzynarodowe Centrum Kultury i jego Galeria. 24 lutego 1966 kamienica została wpisana do rejestru zabytków. Znajduje się także w gminnej ewidencji zabytków.