place

Gmina Wyznaniowa Żydowska w Bielsku-Białej

Historia Żydów w zaborze austriackimJudaizm w PolsceReligia w Bielsku-BiałejSzablon cytowania książki – brak numeru stronyZwiązek Gmin Wyznaniowych Żydowskich w RP
Mapa.GWZ.bielsko
Mapa.GWZ.bielsko

Gmina Wyznaniowa Żydowska w Bielsku-Białej (he. הקהילה היהודית בילסקו ביאלה, niem. Israelitische Kultusgemeinde in Bielitz-Biala, ang. The Jewish Community in Bielsko-Biała, czes. Židovská obec v Bílsku-Bělé) – gmina żydowska z siedzibą w Bielsku-Białej, będąca członkiem Związku Gmin Wyznaniowych Żydowskich w RP. Obecnie swoim zasięgiem obejmuje teren byłego województwa bielskiego.

Fragment artykułu z Wikipedii Gmina Wyznaniowa Żydowska w Bielsku-Białej (Licencja: CC BY-SA 3.0, Autorzy, Obrazy).

Gmina Wyznaniowa Żydowska w Bielsku-Białej
3 Maja, Bielsko-Biała Śródmieście

Współrzędne geograficzne (GPS) Adres Pobliskie miejsca
placePokaż na mapie

Wikipedia: Gmina Wyznaniowa Żydowska w Bielsku-BiałejCzytaj dalej na Wikipedii

Współrzędne geograficzne (GPS)

Szerokość geograficzna Długość geograficzna
N 49.823944 ° E 19.044722 °
placePokaż na mapie

Adres

3 Maja 9
43-300 Bielsko-Biała, Śródmieście
Polska
mapOtwórz w Mapach Google

Mapa.GWZ.bielsko
Mapa.GWZ.bielsko
Podziel się doświadczeniem

Pobliskie miejsca

Teatr Lalek Banialuka
Teatr Lalek Banialuka

Teatr Lalek Banialuka – teatr lalek założony w 1947 w Bielsku-Białej przez artystów plastyków Jerzego Zitzmana i Zenobiusza Zwolskiego. Jego siedzibą jest budynek przy ul. A. Mickiewicza 20 na Dolnym Przedmieściu, wzniesiony w 1934 jako żydowski dom kultury im. Chaima Nachmanna Bialika. W miejscu placu przed teatrem w latach 1881–1940 stała bielska synagoga. Ze swoimi przedstawieniami Teatr Banialuka odwiedził kilkadziesiąt krajów świata, wśród nich Japonię, Chile i Stany Zjednoczone. Od 1966 Banialuka jest organizatorem Międzynarodowego Festiwalu Sztuki Lalkarskiej. W 2007 w konkursie wzięło 13 krajów: Francja, Niemcy, Iran, Portugalia, Słowacja, Włochy, Czechy, Serbia, Hiszpania, Austria, Bułgaria, Rosja i Polska. Teatr Lalek Banialuka wystąpiła poza konkursem i zaprezentował 3 przedstawienia: Przemiana, Królowa Śniegu i Antygona. Uczestniczyła również w wielu innych festiwalach teatralnych, m.in. w Edynburgu, Awinione, Cividale del Friuli, Nowym Jorku i Charleville-Mezieres oraz przeglądach, na których była wielokrotnie nagradzana. Banialuka również organizuje warsztaty dla najmłodszej i nieco starszej publiczności, które są prowadzone przez doświadczonych aktorów. W latach 2005–2019 dyrektorem Banialuki była Lucyna Kozień, redaktorka naczelna czasopisma „Teatr Lalek” i Członek Zarządu Polskiego Ośrodka Lalkarskiego POLUNIMA. Od 2019 funkcję dyrektora naczelnego i artystycznego sprawuje Jacek Popławski.

Parafia św. Anny w Bielsku-Białej
Parafia św. Anny w Bielsku-Białej

Parafia Świętej Anny w Bielsku-Białej – parafia Kościoła Polskokatolickiego w RP, położona w dekanacie krakowskim diecezji krakowsko-częstochowskiej. Wierni mieszkają w Bielsku-Białej, Jaworzu, Wilkowicach oraz Łodygowicach. Msze św. sprawowane są w środę o godz. 18:00 i w niedzielę o godz. 9.30. Parafia polskokatolicka pw. Św. Anny w Bielsku-Białej została założona na początku lat 60. XX wieku. W maju 1961 do naczelnych władz Kościoła Polskokatolickiego wpłynęło pismo z prośbą o utworzenie parafii tego Kościoła w Bielsku-Białej. Parafię erygował bp Maksymilian Rode, a w listopadzie 1962 dokonał poświęcenia przyznanej parafii, kaplicy zamkowej. Równocześnie w mieście pojawiły się ostrzegające przed polskokatolicyzmem ulotki. W 1965 wspólnota liczyła 510 wiernych i 350 sympatyków, obecnie jest ona niewielka, ale bardzo aktywna w środowisku miejskim. W latach 80. polskokatolicy musieli opuścić kaplicę zamkową i przystąpili do budowy własnego kościoła, jednak ze względu na brak środków finansowych, udało się tylko postawić budynek plebanii, w którym urządzono kaplicę. W 1998 w kaplicy rekolekcje wygłosił ksiądz rzymskokatolicki, co było znakiem ocieplenia stosunków z miejscowym Kościołem rzymskokatolickim. W 2006 parafia liczyła około 250 wiernych. Pierwszym proboszczem parafii był ks. Benedykt Sęk, jego następcą został ks. Zygmunt Pinkowski. W latach 1971–2010 pracował tutaj ks. inf. Henryk Buszka, jego pogrzeb odbył się 27 września 2010. Uroczystościom pogrzebowym przewodniczył Bp prof. dr hab. Wiktor Wysoczański – Zwierzchnik Kościoła Polskokatolickiego w RP. Od października 2010 proboszczem w Bielsku-Białej jest ks. dr Jerzy Bajorek.

Willa Moritza Fritsche w Bielsku-Białej
Willa Moritza Fritsche w Bielsku-Białej

Willa Moritza Fritsche, znana też jako willa Fedora Weinschencka – neobarokowa zabytkowa willa położona w Bielsku-Białej przy ulicy Krasińskiego 28. Została wzniesiona w 1890 przy ówczesnej Giselastraße w obrębie rozwijającego się kwartału willowego na Dolnym Przedmieściu dla Moritza Fritsche, współzałożyciela i dyrektora Pierwszej Galicyjskiej Fabryki Portland Cementu w Szczakowej. Po jego śmierci na początku XX wieku wdowa Augusta Fritsche sprzedała budynek Fedorowi Johannowi Adamowi Weinschenckowi – zarządcy dóbr ziemskich w Górze, który w 1905 poślubił córkę Gustava Josephy’ego Hildę i przeniósł się do Bielska. W okresie międzywojennym był on współwłaścicielem Fabryki Maszyn i Odlewni Żelaza G. Josephy’ego Spadkobiercy (późniejsza BEFAMA), stał na czele Izby Handlowej i Przemysłowej w Bielsku oraz Związku Przemysłowców Bielska-Białej i Okolicy, a także zasiadał w radach nadzorczych licznych przedsiębiorstw i był członkiem zarządu komisarycznego miasta w latach 1933–1934. W willi wychowywał się jego syn, urodzony w 1916 Fedor Wilhelm Weinschenck, który w latach 30. XX wieku odnosił duże sukcesy jako narciarz alpejski. W 1934 rodzina przeniosła się na stałe do willi przy dzisiejszej ulicy Pocztowej 18 w Mikuszowicach Śląskich, a po 1945 osiedliła się w Austrii. Po II wojnie światowej budynek przeszedł na własność miasta i pełnił różne funkcje, został też nieznacznie rozbudowany o użytkowe poddasze. Był m.in. siedzibą Beskidzkiej Izby Lekarskiej (do 2021), Beskidzkiej Okręgowej Izby Pielęgniarek i Położnych (do 2016), Beskidzkiej Okręgowej Izby Aptekarskiej i bielskiego oddziału Głównej Biblioteki Lekarskiej. 25 kwietnia 1994 został wpisany do rejestru zabytków pod numerem A/703/94. W 2021 upublicznione zostały plany przekazania willi na własność powiatowi bielskiemu i adaptacji jej na drugie w Bielsku-Białej (po podobnej placówce działającej w Olszówce) Centrum Zdrowia Psychicznego, które składać się ma z poradni, oddziału dziennego, całodobowego punktu konsultacyjnego i zespołu wyjazdowego.