Hulanka (węzeł komunikacyjny)

Cmentarz żydowski w Bielsku-Białej – czynny cmentarz żydowski znajdujący się w Bielsku-Białej, w dzielnicy Aleksandrowice, przy ul. Cieszyńskiej 92. Powstał w 1849 r. W latach 1868–1931 nadzór nad nim pełniło Bractwo Pogrzebowe „Chewra Kadisza”. Potem do 1963 r. była własnością kolejno: Gminy Wyznaniowej Żydowskiej i Kongregacji Wyznania Mojżeszowego. Następnie przeszedł do 1972 r. na własność Skarbu Państwa, po czym stał się cmentarzem komunalnym, którym zarządzało miasto. Od 1997 r. jest własnością Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Bielsku-Białej. W czasie II wojny światowej uległ poważnym zniszczeniom – skradziono bądź zniszczono ponad połowę nagrobków. W latach 60. XX wieku przeniesiono na niego część grobów ze zlikwidowanego cmentarza przy ul. Wyzwolenia. Od 1983 r. nekropolia ma status zabytku. W latach 80. i 90. XX wieku przeprowadzono liczne prace remontowe i porządkowe. Powierzchnia kirkutu wynosi 23 900 m² (2,39 ha). Obszar ten podzielony jest na siedem sektorów, które z kolei dzielą się na rzędy. Znajduje się tu ok. 1,2 tys. nagrobków, przy czym liczba wszystkich miejsc pochówku szacowana jest na 3 tysiące. W południowej części cmentarza znajduje się dom przedpogrzebowy zbudowany w 1885 r. w stylu neoromańsko-mauretańskim według projektu Karola Korna w miejscu starszego, powstałego w roku 1867. Najcenniejszym elementem jego wyposażenia są polichromie stropowe, wpisane do rejestru zabytków odrębnie. Położony blisko centrum miasta cmentarz stanowi również enklawę dzikiej przyrody. Najcenniejszym elementem flory jest bluszcz pospolity z licznymi odmianami kwitnącymi. Na cmentarzu wciąż odbywają się pochówki.

Zbór Kościoła Chrześcijan Dnia Sobotniego w Bielsku-Białej – zbór z siedzibą przy ul. Cieszyńskiej 96. Pastorem zboru jest Marek Hoffman. Zbór liczy ok. 20 osób.

Aleksandrowice (niem. Alexanderfeld, czes. Alexandrovice) – dzielnica zwyczajowa Bielska-Białej położona w zachodniej części miasta, między Górnym Przedmieściem a Wapienicą; dawna wieś wydzielona w XIX wieku ze Starego Bielska i włączona w skład miasta Bielska w 1938. W okresie PRL wybudowano tu osiedla mieszkaniowe: Beskidzkie, Kopernika, Piastowskie, Polskich Skrzydeł, Słoneczne, Wojska Polskiego. Na terenie dzielnicy znajduje się m.in. lotnisko Aeroklubu Bielsko-Bialskiego, cmentarz żydowski i cmentarz wojskowy oraz węzeł drogowy Hulanka. Oś komunikacyjną stanowi ulica Cieszyńska. Osiedle Aleksandrowice jako jednostka pomocnicza gminy obejmuje tylko część dzielnicy w jej historycznym i zwyczajowym rozumieniu.

Parafia pw. Świętego Maksymiliana Kolbego w Bielsku-Białej – parafia rzymskokatolicka znajdująca się w Bielsku-Białej, w dzielnicy Aleksandrowice. Należy do Dekanatu Bielsko-Biała II – Stare Bielsko diecezji bielsko-żywieckiej. Erygowana 7 listopada 1980 roku. Jest prowadzona przez księży diecezjalnych. Kościół parafialny został konsekrowany 24 października 1982 roku.

Wydział Nauk o Zdrowiu Uniwersytetu Bielsko-Bialskiego – jeden z pięciu wydziałów Uniwersytetu Bielsko-Bialskiego.

Kościół Jana Chrzciciela w Bielsku-Białej – zabytkowy kościół ewangelicko-augsburski w Bielsku-Białej, znajdujący się w dzielnicy Stare Bielsko, przy ul. Jana III Sobieskiego. Jest kościołem parafialnym (parafia Jana Chrzciciela) i należy do diecezji cieszyńskiej. Kościół ufundowała powstała w 1814 parafia ewangelicka w Starym Bielsku. Kamień węgielny poświęcił 12 maja 1818 ks. superintendent Johann Georg Schmitz. Świątynia została zbudowana w latach 1818-1827, w południowo-zachodniej części XI-wiecznego grodziska w Starym Bielsku, przez mistrza budowlanego Jerzego Biowskiego z Bielska w stylu klasycystycznym. W 1848 r. pozwolono ewangelikom budować wieże kościelne, dzięki czemu przystąpiono do przebudowy kościoła – podwyższono świątynię o jedno piętro i dobudowano wieżę nakrytą baniastym hełmem, którą poświęcono w 1852 r. Kościół jest budowlą trójnawową, z licznymi oknami na trzech kondygnacjach. Nawy boczne wypełnione są na trzech piętrach przez drewniane empory (trzecie są ślepe), typowe dla świątyń protestanckich. Klasycystyczne wyposażenie pochodzi w dużej mierze z 1827 r. W jego skład wchodzą: niski ołtarz kamienny z czterema marmurowymi kolumnami i rzeźbami czterech Ewangelistów, z nadbudowaną drewnianą amboną u góry i rzeźbą Chrystusa na baldachimie późnobarokowa chrzcielnica organy cztery kryształowe żyrandole fundacji cechów rzemieślniczych

Parafia Ewangelicko-Augsburska w Starym Bielsku – parafia luterańska w Bielsku-Białej, w dzielnicy Stare Bielsko, należąca do diecezji cieszyńskiej. Mieści się przy ulicy Pod Grodziskiem. W 2018 liczyła około 1200 wiernych.

Osiedle Beskidzkie – osiedle mieszkaniowe położone w Bielsku-Białej na pograniczu dzielnic Aleksandrowice i Kamienica. Zostało wybudowane w technologii wielkopłytowej w latach 1976–1982 według projektu Ryszarda Dudy i Stanisława Smolarka. Granicę osiedla wyznaczają: na północy ulica Babiogórska, na wschodzie aleja Andersa, na południu granica naturalna w postaci skarby opadającej ku dolinie Kamieniczanki, a na zachodzie ulica Wadowicka. Jednostka pomocnicza gminy o nazwie Osiedle Beskidzkie różni się w stosunku do jego granic urbanistycznych tylko nieznacznie: obejmuje oprócz bloków także pas zabudowy szeregowej i jednorodzinnej między ulicami Wadowicką a Orzeszkowej oraz kilka domów na południowym krańcu ulicy Sterniczej. W 2017 była zamieszkiwana przez 7436 osób. Historyczna granica między Aleksandrowicami a Kamienicą, którą odzwierciedla podział na obręby ewidencyjne, biegnie w osi wschód–zachód dokładnie środkiem osiedla. Osiedle w swojej pierwotnej postaci składa się z 15 budynków jedenastokondygnacyjnych ustawionych w układzie południkowym oraz 21 budynków pięciokondygnacyjnych ustawionych w układzie równoleżnikowym. W 2014 r. zostało rozbudowane o inwestycję deweloperską Suska Park złożoną z czterech pięciokondygnacyjnych budynków. Centralną część wypełnia wieloczłonowy obiekt szkolny zajmowany przez Zespół Szkół Ogólnokształcących im. Armii Krajowej (Szkoła Podstawowa nr 36 i VI Liceum Ogólnokształcące) oraz Przedszkole nr 55. Zaplecze handlowo-usługowe tworzą pierwotne i później dobudowane pawilony rozsiane po całym terenie osiedla, a także otwarte w XXI wieku supermarkety przy ulicy Babiogórskiej. Poza ulicą Sterniczą i Babiogórską, nazwy pozostałych nawiązują do miejscowości dawnego województwa bielskiego (budowę osiedla rozpoczęto rok po reformie administracyjnej z 1975): Andrychowska, Goleszowska, Skoczowska, Suska, Wadowicka. Pętlę autobusowę Osiedle Beskidzkie zlokalizowaną przy ulicy Babiogórskiej obsługuje (stan 2022) 9 linii MZK Bielsko-Biała, taka sama liczba linii zatrzymuje się na przystanku Osiedle Beskidzkie Kładka przy alei Andersa. Aleja ta, okalająca osiedle od zachodu, jest częścią Śródmiejskiej Obwodnicy Zachodniej. Skrzyżowanie alei Andersa z ulicą Babiogórską stanowi bezkolizyjny węzeł drogowy.

Grodzisko w Starym Bielsku – średniowieczne grodzisko położone w Starym Bielsku, dzielnicy Bielska-Białej. Jest pozostałością pierścieniowej osady produkcyjnej o charakterze obronnym, istniejącej od XII wieku do roku 1400 i stanowi najstarszy zabytek miasta. Grodzisko usytuowane jest na pochyłości wzgórza opadającego łagodnie ku północy. Jego kształt zbliżony jest do elipsy o wymiarach 205 m na osi północ-południe i 215 m na osi wschód-zachód. Jego powierzchnia wynosi ok. 3,2 ha. Osada powstała w końcu XII w. i była silnie ufortyfikowana – otaczały ją podwójne wały drewniano-ziemne rozdzielone fosą o szerokości 10 m i głębokości do 12 m oraz szerokie palisady. Podczas badań archeologicznych przeprowadzonych w latach 30. i 70. XX w. odkryto chaty mieszkalne, zabudowania gospodarcze, majdan, fragmenty bruku kamiennego, studnie i dymarki. Znaleziska te wskazują, że osadę zamieszkiwali rolnicy i rzemieślnicy – hutnicy rudy darniowej, kowale, cieśle i prządki. Osada położona była przy trakcie handlowym z Krakowa na Morawy (szlak solny) i mogła pełnić rolę warowni – refugium dla okolicznej ludności. W 1400 roku grodzisko zostało doszczętnie zniszczone przez pożar. Nie wiadomo do dzisiaj, jak należy łączyć tę osadę ze Starym Bielskiem i miastem Bielskiem. W okresie wojny trzydziestoletniej, w latach 1618–1648 przez Bielsko maszerowały różne oddziały wojska, a wśród nich Szwedzi, którzy byli tu co najmniej trzy razy (1642, 1645, 1646). Prawdopodobnie średniowieczne grodzisko w Starym Bielsku wykorzystali jako miejsce obozowiska, skoro miejscowa ludność nazwała je wałem szwedzkim (niem. Schweden Schanze). Do dziś ulica otaczająca grodzisko od północy nosi nazwę Wał Szwedzki. W XVI w. założono Dolny folwark starobielski, obejmujący częściowo również grodzisko. W jego południowo-zachodniej części powstały zabudowania, zaadaptowane później na potrzeby parafii ewangelickiej, która w latach 1818–1827 wybudowała w ich sąsiedztwie ewangelicki kościół Jana Chrzciciela. W tym samym okresie obwałowania dawnej osady zostały już w dużej mierze zniwelowane i zadrzewione. Grodziskiem zaczęto interesować się w latach 30. XX wieku, kiedy przeprowadzono pierwsze badania archeologiczne. Kolejne zostały przeprowadzone w latach 70.

Osiedle Kopernika – osiedle mieszkaniowe położone w Bielsku-Białej w dzielnicy Aleksandrowice. Zostało wybudowane w latach 1964–1969 jako Zakładowe Osiedle Robotnicze nr 7 (ZOR VII) według projektu Andrzeja Czyżewskiego. Właściwe osiedle składa się z jedenastu 11-kondygnacyjnych oraz czternastu 5-kondygnacyjnych bloków z wielkiej płyty w rejonie ulicy Jesionowej, Wiśniowej i Spółdzielców wraz z zapleczem handlowo-usługowym. Jednostka pomocnicza gminy o nazwie Osiedle Kopernika obejmuje znacznie szerszy obszar ograniczony Potokiem Starobielskim na północy, aleją Andersa na wschodzie, ulicą Cieszyńską na południu i naturalną doliną na zachód od ulicy Wodnej na zachodzie, który w dużej mierze wypełnia zabudowa jednorodzinna. W 2017 liczyła ona 4712 mieszkańców. W obrębie osiedla w rozumieniu szerszym znajduje się Ośrodek Sportowo-Rekreacyjny Victoria (ul. Bratków 16), integracyjna Szkoła Podstawowa nr 6 (ul. Brodzińskiego 3), Szkoła Podstawowa nr 17 (ul. Bratków 6) i Żłobek Miejski (ul. Brodzińskiego 22). Blok przy ulicy Spółdzielców 11 został zaadaptowany na dom studencki Uniwersytetu Bielsko-Bialskiego. Główny ciąg komunikacyjny osiedla stanowią ulice Jesionowa i Spółdzielców, od południa okala je wylotowa ulica Cieszyńska. Pobliski przystanek Cieszyńska Hulanka obsługuje (stan 2022) trzynaście linii MZK Bielsko-Biała, a także autobusy Komunikacji Beskidzkiej i prywatnych przewoźników w kierunku Jaworza, Jasienicy, Cieszyna i Strumienia. W głąb osiedla wjeżdża sześć linii MZK (2, 4, 15, 21, 34 i nocna N1).

Zbór Kościoła Zielonoświątkowego Filadelfia w Bielsku-Białej – zbór Kościoła Zielonoświątkowego znajdujący się w Bielsku-Białej. Należy do okręgu południowego Kościoła, dekanatu bielskiego.

Powiat bielski – powiat w Polsce (województwo śląskie), utworzony w 1999 roku w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Bielsko-Biała. Położony jest w południowo-wschodniej części województwa śląskiego. Powierzchnia powiatu wynosi 458,64 km², zamieszkuje go 165 949 mieszkańców. Gęstość zaludnienia wynosi 362 mieszkańców na 1 km² . W skład powiatu wchodzą: gminy miejskie: Szczyrk gminy miejsko-wiejskie: Czechowice-Dziedzice, Wilamowice gminy wiejskie: Bestwina, Buczkowice, Jasienica, Jaworze, Kozy, Porąbka, Wilkowice miasta: Czechowice-Dziedzice, Szczyrk, Wilamowice