Wierzynek

Kamienica Pinocińska (Derjakubowiczowska, Dom Kruglowski) – zabytkowa kamienica znajdująca się w Krakowie, w dzielnicy I przy Rynku Głównym 15, na Starym Mieście. Nazwa wywodzi się od włoskiej rodziny Pinoccich będących w XVII wieku w jej posiadaniu, jednak budynek stał już w średniowieczu. Do kamienicy prowadzi barokowy ukształtowany w formie arkady portal. W budynku zachowały się, po ocaleniu z pożaru Krakowa w 1850 roku renesansowe drewniane stropy. Kamienica Pinocińska w latach 1975–1979 została połączona z nr 16 i nr 17 (kamienica Hetmańska) dla utworzenia restauracji „Wierzynek”. Aktualnie oprócz restauracji „Wierzynek” w kamienicy znajduje się również restauracja „Tradycyja”. 13 marca 1968 kamienica została wpisana do rejestru zabytków. Znajduje się także w gminnej ewidencji zabytków.

Kamienica Hetmańska (tzw. Stara Mennica) – zabytkowa kamienica znajdująca się w Krakowie, w dzielnicy I przy Rynku Głównym 17, na Starym Mieście. Posiada we wnętrzu cenną dekorację rzeźbiarską z motywami heraldycznymi w jednej z sal, być może stanowiąca w XIV w. rezydencję królewską w mieście. Forma zewnętrzna nawiązuje do wyglądu z połowy XVIII wieku.

Kamienica Morsztynowska (Mortynowska, Berowska, Orlemusowska, Tymowska) – zabytkowa kamienica znajdująca się w Krakowie, w dzielnicy I przy Rynku Głównym 16, na Starym Mieście. Nazwa pochodzi od nazwiska rodziny Morsztynów, którzy w piętnastym stuleciu byli jej właścicielami. Obecny wygląd zawdzięcza głównie przebudowie z początku XIX wieku, której inicjatorem był ówczesny właściciel Antoni Morbitzer. Wtedy w zwieńczeniu fasady umieszczono jego monogram (AM) w otoczeniu alegorii żeglugi i handlu. W 1947 roku Kazimierz Książek otworzył w tej kamienicy restaurację „Pod Wierzynkiem”, którą upaństwowiono cztery lata później, a obecnie znana jest pod nazwą "Wierzynek". Wewnątrz można podziwiać salę Pompejańską z polichromią z końca XVIII wieku, salę Rycerską, która właściwie znajduje się w przyległej kamienicy Hetmańskiej, ale należy do "Wierzynka", a znajdują się w niej pochodzące z XIV wieku główki służące jako wsporniki. Na pierwszym piętrze widoczne są XVI-wieczne stropy. Jeśli chodzi o słynną ucztę wydaną przez Mikołaja Wierzynka, który w imieniu Rady Miejskiej podejmował we wrześniu 1364 roku cesarzy, monarchów i książęta to wiadomo na pewno, że się odbyła. Nie jest natomiast znane miejsce tego wydarzenia, a obecna kamienica w której mieści się restauracja „Wierzynek”, być może nigdy do Wierzynka nie należała. 24 listopada 1965 kamienica została wpisana do rejestru zabytków. Znajduje się także w gminnej ewidencji zabytków.

Kamienica Pod św. Anną – zabytkowa kamienica znajdująca się w Krakowie, w dzielnicy I przy Rynku Głównym 14, na Starym Mieście. Jej nazwa wywodzi się od nieistniejącej już figury św. Anny, która zdobiła niegdyś fasadę budynku.

Kamienica Amodejowska – zabytkowa kamienica znajdująca się w Krakowie, w dzielnicy I przy Rynku Głównym 18, na Starym Mieście. Najwcześniejsze zapisy, wspominające o kamienicy, pochodzą z końca XVI wieku, ale dom na tym miejscu istniał już w średniowieczu. Przebudowana na przełomie XVI i XVII w stylu renesansowym. Jej nazwa pochodzi podobno od węgierskiego wojewody Amadeja Aby, który wsparł Łokietka podczas buntu wójta Alberta. W drugiej połowie XVII wieku była własnością rajcy B. Amadei. Uległa zniszczeniu w wielkim pożarze Krakowa w 1850 roku. Została odbudowana, według projektu Feliksa Radwańskiego, lecz połączono ją z sąsiadującą kamienicą Hetmańską. Pierwotny kształt odzyskała po rewaloryzacji w latach 1980–1987. Obecnie znajduje się w niej hostel. 23 maja 1932 kamienica została wpisana do rejestru zabytków. Znajduje się także w gminnej ewidencji zabytków.

Kamienica Celestyńska (także Kamienica Pod Łabędziem) – zabytkowa kamienica znajdująca się w Krakowie, w dzielnicy I Stare Miasto przy ulicy Grodzkiej 1, na Starym Mieście.

Kamienica Szarffenbergów – zabytkowa kamienica znajdująca się w Krakowie, w dzielnicy I Stare Miasto przy ulicy Grodzkiej 3, na Starym Mieście.

Kamienica Pod Obrazem (Paulkaufmanowska, Cellarich, Pod Modrym Lwem) – zabytkowa kamienica znajdująca się w Krakowie, w dzielnicy I przy Rynku Głównym 19, na Starym Mieście. Poprzednia jej nazwa to Kamienica Pod Modrym Lwem, nazywana też Kamienicą Królewiczowską. Na przełomie XVI i XVII wieku kamienic należała do mediolańskiego rodu Cellarich. Przebudował ją w 1633 roku Paweł Cellari. Od połowy XVII wieku znajdowała się w rękach Warszyckich, sena­torskiego rodu osiadłego na Dankowie i Pilicy. W XVIII wieku budynek należał do Wojciecha Męcińskiego, starosty ostrzeszowskiego; w 1735 roku został sprzedany Marii Józefy z Wesslów Sobieskiej, wdowę po królewiczu Konstantym Sobieskim (stąd jedna z nazw). Przypuszczalnie w tym okresie kamienica została przebudowana. Około 1753 lub 1756 r. Sobieska przekazała kamienicę bratankowi Teodorowi Wesslowi. Najpóźniej w 1764 roku budynek był własnością krakowskiego kupca Balcera Hallera. Podczas pożaru Krakowa w 1850 roku kamienica spłonęła. Odnowiono ją w 1851 roku całkowicie zmieniając fasadę. W XIX wieku została zakupiona przez Jana Wentzla, który otworzył w niej restaurację. Po II wojnie światowej lokal został upaństwowiony i działał pod nazwą "Restauracja pod obrazem". Zamknięty w latach 70., obecnie wznowił działalność. Nazwa Pod Obrazem została nadana od zdobiącego fasadę obrazu Matki Boskiej, który został namalowany podczas restauracji kamienicy w 1718 roku. W kamienicy mieści się Hotel Wentzl, który nazwę swą nosi od założyciela restauracji, Jana Wentzla. Dawne krakowskie powiedzenie: ...w mieście najlepiej trąbi się w dwóch miejscach, na Wieży Mariackiej nad obrazem i u Wentzla pod obrazem. 29 września 1947 kamienica została wpisana do rejestru zabytków. Znajduje się także w gminnej ewidencji zabytków.

Kamienica przy ulicy Grodzkiej 5 – zabytkowa kamienica znajdująca się w Krakowie, w dzielnicy I przy ulicy Grodzkiej, na Starym Mieście.

Kamienica Siebeneicherowska – zabytkowa kamienica znajdująca się w Krakowie, w dzielnicy I Stare Miasto przy ulicy Grodzkiej 7, na Starym Mieście.

Dom Wenecki (Kamienica Pod Karpiem Szarym) – zabytkowa modernistyczna kamienica znajdująca się w Krakowie, w dzielnicy I przy Rynku Głównym 11, na Starym Mieście. Wzniesiono ją w latach 1913–1917 według projektu Adolfa Siódmaka w miejscu wcześniejszej zabudowy, która znacznie różniła się o obecnego budynku, a powstała prawdopodobnie w XIV wieku. Od roku 1527 w kamienicy mieściła się apteka, dom był własnością aptekarskich rodzin: Alantsee, Zajdliczów (lata 1607–1646), Pernusów (do 1678). Przebudowa kamienicy nastąpiła zapewne na przełomie XVI i XVII wieku, a następnie w połowie XVII wieku i w latach 70. tego stulecia – wzmocniono wtedy konstrukcję i zmodernizowano wnętrza. W 1699 roku kamienicę kupiła żupa wielicka, ale około 1710 roku na powrót stała się własnością mieszczan. W latach 1718–1744 była własnością budowniczego Franciszka Torianiego i mieściła skład korzenny. W roku 1809 dokonano klasycystycznej przebudowy dla kupca bławatnego Józefa Leopolda Wasseraba według projektu Szczepana Humberta. W 1851 roku odbudowano po pożarze w 1850 spalone oficyny. W roku 1913, mimo protestów architektów i konserwatorów, zburzono naziemne kondygnacje zabudowy i wzniesiono nowy wieloskrzydłowy dom, który luźno nawiązuje do układu dawnej kamienicy. Fasada jest okazała, najwyższa we wschodniej pierzei rynku. Kamienica składa się z wysokiej attyki, partii pieter i dwukondygnacyjnej części dolnej (z balkonem). Dekoracja elewacji podwórzowej nawiązuje do weneckiej architektury renesansowej. W południowej ścianie podwórka znajduje się godło kamienicy – płaskorzeźba karpia. Nazwa „Dom Wenecki” nawiązuje do nieudokumentowanego pobytu posłów Republiki Weneckiej. Fakt ten miała potwierdzać rzeźba skrzydlatego lwa św. Marka, która była wmurowana w ścianie dziedzińca do początku XX wieku. 8 grudnia 1987 kamienica została wpisana do rejestru zabytków. Znajduje się także w gminnej ewidencji zabytków.

Kamienica Fontanowska – zabytkowa kamienica znajdująca się w Krakowie, w dzielnicy I przy Rynku Głównym 12, na Starym Mieście.