Kamienica Pod Obrazem w Krakowie

Kamienica Amodejowska – zabytkowa kamienica znajdująca się w Krakowie, w dzielnicy I przy Rynku Głównym 18, na Starym Mieście. Najwcześniejsze zapisy, wspominające o kamienicy, pochodzą z końca XVI wieku, ale dom na tym miejscu istniał już w średniowieczu. Przebudowana na przełomie XVI i XVII w stylu renesansowym. Jej nazwa pochodzi podobno od węgierskiego wojewody Amadeja Aby, który wsparł Łokietka podczas buntu wójta Alberta. W drugiej połowie XVII wieku była własnością rajcy B. Amadei. Uległa zniszczeniu w wielkim pożarze Krakowa w 1850 roku. Została odbudowana, według projektu Feliksa Radwańskiego, lecz połączono ją z sąsiadującą kamienicą Hetmańską. Pierwotny kształt odzyskała po rewaloryzacji w latach 1980–1987. Obecnie znajduje się w niej hostel. 23 maja 1932 kamienica została wpisana do rejestru zabytków. Znajduje się także w gminnej ewidencji zabytków.

Pałac Zbaraskich (Potockich) – zabytkowa kamienica znajdująca się w Krakowie, w dzielnicy I Stare Miasto przy Rynku Głównym 20, na rogu z ulicą Bracką 2, na Starym Mieście. Pałac powstał w 1540, kiedy to połączono i przebudowano na magnacką rezydencję dwie sąsiednie gotyckie kamienice z XIV w. Właścicielami nowego pałacu była wówczas można rodzina Firlejów. W XVII w., gdy obiekt był w posiadaniu Zbaraskich, dokonano gruntownej jego przebudowy w celu nadania budynkowi modnych wówczas cech stylowych oraz przekształcenia go w reprezentacyjną rezydencję miejską magnackiego rodu. Pracami budowlanymi kierował architekt flamandzki Henryk van Peene, który został sprowadzony do Polski przez Jerzego Zbaraskiego. Powstał wtedy barokowy, dwukondygnacyjny, arkadowy dziedziniec z krużgankami oraz sień wjazdowa od strony Rynku Głównego. Kolejna przebudowa rezydencji miała miejsce w latach 1778–1783 i dokonana została z polecenia ówczesnego właściciela, hr. Eliasza Wodzickiego. Architekt Ferdynand Nax nadał wtedy pałacowi cechy stylu wczesnoklasycystycznego. W następnych dziesięcioleciach często zmieniali się jego właściciele. Mieszkali w nim m.in. Potuliccy herbu Grzymała, Rostworowscy herbu Nałęcz, Wiśniowieccy herbu Korybut, Jabłonowscy herbu Prus III i Radziwiłłowie herbu Trąby. W końcu XIX w. budynek stał się własnością Potockich herbu Pilawa. Z ich polecenia w latach 1896–1898 dokonano restauracji rezydencji, przekształcając wnętrza pomieszczeń na parterze oraz częściowo przebudowując dziedziniec wewnętrzny. Autorem tych zmian był architekt Karol Zaremba. Dalsze prace prowadzono w pałacu w latach 1910–1912. Ich projektodawcami byli architekci Ludwik Wojtyczko i Kazimierz Wyczyński. Założono wtedy nowe klatki schodowe i przebudowano wnętrza drugiego, mieszkalnego piętra. Pierwsze piętro zachowało w dalszym ciągu charakter reprezentacyjny, podkreślony elementami dekoracyjnymi salonów. Po II wojnie światowej pałac był odnawiany i zrekonstruowany. Do naszych czasów zachowały się korynckie pilastry w elewacjach, kamienny portal i bogata dekoracja rzeźbiarska wieńcząca szczyt budowli (m.in. kartusze herbowe). Mieścił się w niej Instytut Goethego.

Kamienica Hetmańska (tzw. Stara Mennica) – zabytkowa kamienica znajdująca się w Krakowie, w dzielnicy I przy Rynku Głównym 17, na Starym Mieście. Posiada we wnętrzu cenną dekorację rzeźbiarską z motywami heraldycznymi w jednej z sal, być może stanowiąca w XIV w. rezydencję królewską w mieście. Forma zewnętrzna nawiązuje do wyglądu z połowy XVIII wieku.

Wierzynek – restauracja mieszcząca się w Krakowie przy Rynku Głównym. Założona została w 1945 przez Kazimierza Książka jako restauracja Pod Wierzynkiem. Jej nazwa nawiązuje do mieszczanina Mikołaja Wierzynka i wydanej przez niego w 1364 uczty, w której uczestniczyli m.in. cesarz Karol IV Luksemburski, Ludwik Węgierski, Kazimierz III Wielki. Restaurację prowadzi Elżbieta Filipiak, żona naukowca i przedsiębiorcy Janusza Filipiaka. Restauracja zajmuje trzy budynki: kamienicę Morsztynowską (nr 16), kamienicę Pinocińską (nr 15) oraz piętro kamienicy Hetmańskiej (nr 17). Parter zajmuje kawiarnia. Pierwsze piętro składa się z czterech sal: Sali Zegarowej, Tatrzańskiej (Komnaty Wyobraźni), Kolumnowej i Wierzynkowej. Pół piętra wyżej znajduje się Sala Rycerska. Na drugim piętrze znajdują się trzy sale: Sala Pompejańska Duża i Mała oraz Sala Renesansowa. Są to sale, w zależności od potrzeb, restauracyjne, konferencyjne lub taneczne.

Kamienica Morsztynowska (Mortynowska, Berowska, Orlemusowska, Tymowska) – zabytkowa kamienica znajdująca się w Krakowie, w dzielnicy I przy Rynku Głównym 16, na Starym Mieście. Nazwa pochodzi od nazwiska rodziny Morsztynów, którzy w piętnastym stuleciu byli jej właścicielami. Obecny wygląd zawdzięcza głównie przebudowie z początku XIX wieku, której inicjatorem był ówczesny właściciel Antoni Morbitzer. Wtedy w zwieńczeniu fasady umieszczono jego monogram (AM) w otoczeniu alegorii żeglugi i handlu. W 1947 roku Kazimierz Książek otworzył w tej kamienicy restaurację „Pod Wierzynkiem”, którą upaństwowiono cztery lata później, a obecnie znana jest pod nazwą "Wierzynek". Wewnątrz można podziwiać salę Pompejańską z polichromią z końca XVIII wieku, salę Rycerską, która właściwie znajduje się w przyległej kamienicy Hetmańskiej, ale należy do "Wierzynka", a znajdują się w niej pochodzące z XIV wieku główki służące jako wsporniki. Na pierwszym piętrze widoczne są XVI-wieczne stropy. Jeśli chodzi o słynną ucztę wydaną przez Mikołaja Wierzynka, który w imieniu Rady Miejskiej podejmował we wrześniu 1364 roku cesarzy, monarchów i książęta to wiadomo na pewno, że się odbyła. Nie jest natomiast znane miejsce tego wydarzenia, a obecna kamienica w której mieści się restauracja „Wierzynek”, być może nigdy do Wierzynka nie należała. 24 listopada 1965 kamienica została wpisana do rejestru zabytków. Znajduje się także w gminnej ewidencji zabytków.

Kamienica przy ulicy Brackiej 4 – zabytkowa kamienica znajdująca się w Krakowie, w dzielnicy I przy ulicy Brackiej, na Starym Mieście.

Kamienica Pod Ewangelistami (Waxmanowska, Fiauzerowska, Lanckorońskich) – zabytkowa kamienica znajdująca się w Krakowie, w dzielnicy I przy Rynku Głównym 21, na rogu z ulicą Bracką 1, na Starym Mieście. Budynek został wzniesiony w XIV wieku. W XV wieku zyskała sobie układ wnętrz typowy dla krakowskiego domu mieszczańskiego. Murowana oficyna tylna powstała w XIV lub XV wieku, natomiast drewniane zabudowania południowo-zachodniej części działki dopiero w latach 30. XIX wieku (zostały one zastąpione murowaną oficyną). W drugiej połowie XVI wieku rozpoczął się proces przekształcania zabudowań na pałac miejski rodzin patrycjuszowskich (zakończony w pierwszej połowie XVII wieku). Powstała wówczas wczesnobarokowa parterowa galeria arkadowa na dziedzińcu. Na fasadzie kamienicy znajduje się tablica informacyjna z nazwą banku, a także tablica upamiętniająca śmierć Władysława Orkana w tymże budynku. 24 listopada 1965 kamienica została wpisana do rejestru zabytków. Znajduje się także w gminnej ewidencji zabytków.

Kamienica Pinocińska (Derjakubowiczowska, Dom Kruglowski) – zabytkowa kamienica znajdująca się w Krakowie, w dzielnicy I przy Rynku Głównym 15, na Starym Mieście. Nazwa wywodzi się od włoskiej rodziny Pinoccich będących w XVII wieku w jej posiadaniu, jednak budynek stał już w średniowieczu. Do kamienicy prowadzi barokowy ukształtowany w formie arkady portal. W budynku zachowały się, po ocaleniu z pożaru Krakowa w 1850 roku renesansowe drewniane stropy. Kamienica Pinocińska w latach 1975–1979 została połączona z nr 16 i nr 17 (kamienica Hetmańska) dla utworzenia restauracji „Wierzynek”. Aktualnie oprócz restauracji „Wierzynek” w kamienicy znajduje się również restauracja „Tradycyja”. 13 marca 1968 kamienica została wpisana do rejestru zabytków. Znajduje się także w gminnej ewidencji zabytków.

Wielka Waga (tzw. Waga Ołowiowa) – budynek, w którym dokonywano ważenia towarów powyżej jednego cetnara (około 50 kg), głównie miedzi, ołowiu i żelaza, zlokalizowany pomiędzy Sukiennicami a kościołem św. Wojciecha. Waga Ołowiowa była jedną z dwóch wag miejskich na Rynku Głównym w Krakowie. Wielokrotnie przebudowywana, ostatecznie rozebrana około 1870 roku.

Oblężenie Krakowa przez Szwedów było częścią działań wojennych w czasie drugiej wojny północnej i trwało od 25 września do 13 października 1655. Kapitulacja została formalnie podpisana 17 października.

Oblężenie Krakowa, drugie w czasie potopu szwedzkiego, miało miejsce w latach 1656–1657 i zakończyło się ostatecznie 25 sierpnia 1657 roku. Wojska szwedzkie pod dowództwem gen. Paula Würtza wzmocnione przez wojsko siedmiogrodzkie Jana Bethlena broniły oblężonego Krakowa przed wojskami polskimi Jerzego Lubomirskiego, a później także przed cesarskimi posiłkami pod dowództwem feldmarszałka Melchiora von Hatzfeldta. Po oblężeniu miasta w roku 1655 i kapitulacji dnia 17 października polscy obrońcy pod wodzą Stefana Czarnieckiego opuścili miasto, a ich miejsce zajęła załoga szwedzka. Od tego miejsca zaczęła się szwedzka okupacja miasta. Na mocy traktatu w Radnot z 6 grudnia tego roku Kraków przypadł Siedmiogrodowi i 28 marca 1657 wojska Jerzego II Rakoczego dotarły do miasta i zasiliły jego załogę 2500 wojska. Miasto w czasie szwedzkiego panowania zyskało nowe umocnienia, rozbudowano te z 1655 autorstwa Izydora Affaity. Walki o miasto były zażarte, jednak wobec braku ciężkiej artylerii wojska koronne niewiele mogły wskórać i jedyną skuteczną taktyką okazało się odcięcie miasta od dostaw. W sierpniu pod Krakowem stanęła armia cesarska (17–18 tys. żołnierzy) pod dowództwem feldmarszałka Melchiora von Hatzfeldta, wspierając wojska polskie. 4 sierpnia 1657 roku wojska królewsko-cesarskie szykowały się do szturmu, gdy nadszedł rozkaz od księcia Rakoczego, oblężonego w tym czasie przez siły tatarsko-polskie, nakazujący Węgrom pod rozkazami Jana Bethlena oddanie Krakowa. Po kapitulacji wojsk siedmiogrodzkich wojska koronne 7 sierpnia weszły do Lwowa, skąd po krótkim odpoczynku dywizje Lubomirskiego i Czarnieckiego ruszyły pod Kraków, by wspomóc oblegającą miasto armię cesarską. Osamotniony szwedzki garnizon gen. Pawła Wirtza skapitulował dopiero dnia 25 sierpnia na honorowych warunkach, co zakończyło oblężenie Krakowa. Garnizon twierdzy zgodnie z zawartą umową opuścił Kraków pięć dni po podpisaniu kapitulacji, a w uroczystości uczestniczył król Polski Jan Kazimierz. 4 września Jan Kazimierz uroczyście wjechał na Wawel, lecz całe miasto było wyniszczone w wyniku 2-letniej okupacji. Uwolniona od okupacji stolica była całkowicie zrujnowana, a okoliczne wsie, miasteczka i klasztory złupione, a następnie spalone lub zburzone. Taki sam los spotkał przedmieścia Krakowa. Na Kleparzu spośród 113 mieszkańców zostało jedynie 15, mieszkających teraz w szopach i budach. Na placu Biskupim z 51 domów zostało jedynie 5 domów i jedna buda. Na Piasku przed okupacją było kilkaset domów, z których żaden nie ocalał. Także Stradom został całkowicie zniszczony. Całkowicie splądrowano komnaty królewskie na Wawelu, skąd okupanci wywozili złoto i srebro, kosztowności ze skarbca, kobierce, obicia oraz inny wartościowy sprzęt. Ponadto Szwedzi rozbili trumnę świętego Stanisława, rabując większą część relikwii (resztkę zdołał uratować rektor Akademii). Znaczna część zrabowanych kosztowności zatonęła później w czasie transportu do Szwecji z powodu sztormów na Bałtyku.

Kamienica przy ulicy Brackiej 1a – zabytkowa kamienica znajdująca się w Krakowie, w dzielnicy I przy ulicy Brackiej, na Starym Mieście.