Parafia św. Karola Boromeusza we Wrocławiu

Kościół św. Karola Boromeusza we Wrocławiu został zbudowany w latach 1911–1913 według projektu architekta J. Maasa w trójkącie pomiędzy Gabitzstraße (ulicą Gajowicką), Charlottenstraße (Kruczą) i Herderstraße (Grochową).

Pomnik Zwycięstwa Żołnierza Polskiego – pomnik poświęcony zwycięstwu żołnierza polskiego w 1945 roku. Zbudowany został w 1948 roku przy ulicy Bernarda Pretficza we Wrocławiu. Zlokalizowany jest przed budynkiem mieszczącym klub oficerski dawnego Śląskiego Okręgu Wojskowego. Pomnik składa się z figury żołnierza niosącego sztandar i depczącego swastykę, ustawionej na granitowym, wysokim cokole, do którego przytwierdzono tablicę z umieszczoną na niej inskrypcją. W miejscu tym przed II wojną światową znajdował się pomnik Helmutha von Moltkego, którego cokół wykorzystano do budowy nowego pomnika.

Pomnik Helmutha von Moltkego (niem. Moltkedenkmal) – pomnik generała i feldmarszałka pruskiego Helmuta Karla Bernharda von Moltkego, który znajdował się na Kaiser-Wilhelm-Straße (obecnie ulica Powstańców Śląskich) we Wrocławiu. Po 1945 posąg został przetopiony, a z cokołu wykonano Pomnik Zwycięstwa Żołnierza Polskiego.

Ulica Bernarda Pretficza – ulica położona we Wrocławiu na samorządowym osiedlu Powstańców Śląskich, w obszarze osiedla Dworek, w dawnej dzielnicy Krzyki, oraz na osiedlu Gajowice, w dawnej dzielnicy Fabryczna. Biegnie od ulicy Powstańców Śląskich do Ulicy Mieleckiej. Przypisana jest do niej droga gminna o długości 910 m oraz działki o statusie drogi wewnętrznej. Przy ulicy położony jest budynek dawnego Urzędu Finansowego, współcześnie siedziba Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i inne obiekty związane, oraz budynek Generalnej Komendantury, obecnie Gmach Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych, wpisane do rejestru zabytków oraz budynki i inne obiekty, zespoły i założenia przestrzenne wpisane do gminnej ewidencji zabytków. Ponadto ulica na całej swojej długości przebiega przez obszar dzielnicy Południe również podlegający ochronie w ramach gminnej ewidencji zabytków szczególnie w zakresie historycznego układu urbanistycznego.

Ulica Jemiołowa – ulica położona we Wrocławiu, na osiedlu Gajowice, w dawnej dzielnicy Fabryczna. Ulica ma 727 m długości. Łączy ulicę Lwowską z ulicą Kruczą.

Ulica Krucza – jedna z ulic w południowej części Wrocławia, przebiegająca przez teren dzielnic Krzyki i Fabryczna (osiedla: Południe i Gajowice). Obecnie łączy plac Hirszfelda z ulicą Inżynierską i ma długość ok. 1,5 km. Ulica wytyczona została (jako Charlottenstraße) pod koniec XIX wieku na terenach dawnej Nowej Wsi Komandorskiej (Neudorf) i potem, już w wieku XX, w dawnej wsi Gajowice (Gabitz). Pierwszy jej odcinek, wyznaczony w 1880, liczył około 400 metrów i zaczynał się od Kaiser Wilhelm Straße (dzisiejsza ul. Powstańców Śląskich) przy jej skrzyżowaniu z Augustastraße (dziś jej pozostałość na tym odcinku nosi nazwę ul. Szczęśliwej) i biegł do Höfchenplatz (pl. Hirszfelda). Odcinek ten zabudowano przed rokiem 1890. Następny fragment, od pl. Hirszfelda do Gabitzstraße (Gajowickiej) wytyczony został w 1895 i zabudowany przed 1915 (w tym okresie – w 1912 – powstał m.in. kościół św. Karola Boromeusza przy skrzyżowaniu Gajowickiej i Kruczej). W latach 20. XX wieku, śladem dawnej drogi polnej, wytyczono ostatni, zachodni odcinek tej ulicy, od Gabitzstraße do Hochwaldstraße (Inżynierskiej). Zabudowę tego fragmentu zrealizowano w latach 1925–1936. Na samym jednak początku tego odcinka już pod sam koniec i na początku XX wieku (w dwóch etapach: 1898–1900 i 1905–1907) wybudowano – według projektów Richarda Plüddemanna i Karla Klimma – okazały gmach szkoły ludowej (dziś VII Liceum Ogólnokształcące im. Krzysztofa Kamila Baczyńskiego). Podczas obrony przez Niemców Festung Breslau wiosną 1945 znaczna część ulicy, szczególnie wschodni, najstarszy jej odcinek, uległ niemal całkowitemu zniszczeniu. Odbudowa zabudowy tej ulicy rozpoczęto w latach 60., zmieniając jednak częściowo jej przebieg: Miejska Rada Narodowa Wrocławia 22 grudnia 1965 uchwaliła likwidację niemal całego najstarszego odcinka ulicy od ul. Powstańców Śląskich do ul. Gwiaździstej, a kilkadziesiąt ostatnich metrów Kruczej między Gwiaździstą a pl. Hirszfelda włączono do ul. Wielkiej; od tego czasu Krucza zaczyna się de facto i de iure na pl. Hirszfelda, od skrzyżowania z ul. Zaporoską. Na początku lat 60. wybudowano wzdłuż północnej pierzei ulicy pięciokondygnacyjny blok z wielkiej płyty, jeden z pierwszych obiektów tego rodzaju we Wrocławiu, a jednocześnie jeden z pierwszych nowych budynków w tej – całkowicie wówczas jeszcze zrujnowanej – części miasta. Budynek ten (ul. Krucza numery od 1 do 31) liczy ponad 200 metrów długości i z tego powodu został przezwany „jamnikiem” lub „jamnikowcem”. Natomiast na zlikwidowanym odcinku Kruczej ustawiono najpierw tymczasowe baraki w związku z budowanym nieopodal wieżowcem „Poltegor Centre”, później urządzono parking dla pracowników „Poltegoru”, a w 2007 roku, na miejscu „Poltegoru” rozpoczęto budowę innego wieżowca – „Sky Tower”. Tuż przy skrzyżowaniu ul. Kruczej z ul. Zaporoską znajdował się kompleks mieszkalno-handlowo-usługowy projektu Leszka Tumanowicza.

Ulica Wielka – jedna z ulic Wrocławia, przecinająca w przybliżeniu równoleżnikowo osiedle Południe. Wytyczona na miejscu istniejącej wcześniej drogi łączącej niegdyś dzisiejszy plac Hirszfelda na zachodzie z dzisiejszymi osiedlami Huby i Glinianki na wschodzie. W roku 1871 nosiła nazwę Pintostraße (jej patronem i fundatorem był graf Pinto, na którego gruntach położonych pomiędzy dzisiejszą ul. Zielińskiego a Powstańców Śląskich wytyczony został pierwszy odcinek ulicy). W roku 1887 teren ten kupiło Śląskie Towarzystwo Nieruchomości; od tego czasu datuje się rozbudowa ulicy w kierunku wschodnim, zgodnie z założeniami urbanistycznymi dzielnicy cesarza Wilhelma (Kaiser-Wilhelm-Viertel) z roku 1882 i 1895. Za patrona otrzymała Goethego i przemianowana została na Goethestraße. Wkrótce połączyła ówczesny Höfchenplatz (dziś plac Hirszfelda) z Neudorfstraße (dziś ul. Komandorska). Później na wschodzie przedłużona została do Bohrauerstraße (ul. Borowska), następnie jeszcze do Gallestraße (ul. Wapienna), a około 1915 roku doprowadzona została do Hubenstraße (ulica Hubska). Goethestraße była w tym czasie, zwłaszcza na swym zachodnim odcinku, zabudowana bogatymi kamienicami i zamieszkana przez zamożnych mieszczan – urzędników i przedstawicieli wolnych zawodów (mieszkali tu m.in. zasłużeni wrocławscy architekci i miejscy radcy budowlani, Richard Plüddemann i Karl Lüdecke, a także Friedrich Barchewitz, Richard Gaze i Alfred Böttcher). Wiosną 1945 podczas oblężenia Festung Breslau cała zabudowa ulicy została zniszczona. Podczas powojennego odgruzowywania miasta część gruzów gromadzona była w postaci hałdy zlokalizowanej pomiędzy ulicami Ślężną, Sieradzką, Borowską i Kamienną, która to pogrzebała pod sobą część (ok. 350 m) ulicy Wielkiej. Na planach Wrocławia aż do końca lat 60. ciąg ulicy Wielkiej rysowany był z nieistniejącym odcinkiem włącznie, ponieważ hałda zapełniana była dopiero w ostatniej fazie odgruzowywania (podczas przygotowywań do budowy bloków z wielkiej płyty na osiedlach „Anna”, „Barbara”, „Celina” i „Dorota”, składających się na osiedle „Południe”). Dopiero w latach 70. usankcjonowano fakt podzielenia ulicy Wielkiej na dwa osobne odcinki, nadając jej wschodniej części (od Borowskiej do Wapiennej) nazwę ulicy Przestrzennej. Wcześniej, w grudniu 1965 zlikwidowano ostatecznie wschodni odcinek ulicy Kruczej pomiędzy placem Hirszfelda a ul. Powstańców Śląskich, a jej kilkudziesięciometrowy fragment od placu Hirszfelda do Gwiaździstej włączono nominalnie do ulicy Wielkiej. Po tych zmianach dzisiejsza ulica Wielka liczy ok. 1,05 km długości. Przecinająca ją hałda gruzu nosiła przez pewien czas nazwę Wzgórza Gomułki (od maja 1985, kiedy to z okazji 40. rocznicy zakończenia wojny, wmurowano tu z udziałem wdowy po Władysławie Gomułce akt erekcyjny pod budowę Pomnika Ziem Odzyskanych; pomnik ten jednak nigdy nie powstał). Wzgórze zostało obsiane trawą i obsadzone drzewami, wytyczono na nim ścieżki i postawiono ławki i od tego czasu pełni funkcje rekreacyjne, a w latach 90. przemianowane zostało na Wzgórze Andersa. Zostało ono w swej północnej części zlikwidowane (splantowane) w latach 2004–2005 (w związku z budową aquaparku – Wrocławskiego Parku Wodnego), ale częściowo – w miejscu, gdzie niegdyś biegła Goethestraße – istnieje nadal, co oznacza, że przedwojenny ciąg ulicy Wielkiej nie został już przywrócony.

Budynek szkoły przy ulicy Jemiołowej 57 we Wrocławiu – budynek szkoły położony przy ulicy Jemiołowej 57 we Wrocławiu na osiedlu Gajowice w dawnej dzielnicy Fabryczna. Zbudowany został w latach 1889–1900 jako pierwszy z dwu budynków Zespołu Szkół Ludowych. Projekt budynku sygnowany jest przez dwóch architektów: Richarda Plüddemanna i Karla Klimma. Całość zabudowy obejmuje dwuskrzydłowy, podpiwniczony budynek o pięciu kondygnacjach nadziemnych, z wieżą zegarową, oraz budynek hali sportowej połączony z głównym budynkiem jednokondygnacyjnym łącznikiem. Architektura obiektu stylem nawiązuje do neogotyku. Po II wojnie światowej w budynku działała Szkoła Podstawowa nr 57, następnie Gimnazjum nr 16, a po likwidacji w Polsce gimnazjów budynek został przyłączony do Liceum Ogólnokształcącego nr VII im. K.K. Baczyńskiego. Na trzecim piętrze do 30.08.2023 r. znajdowała się Niepubliczna Szkoła Podstawowa Tikkun Olam. Budynek kwalifikuje się do objęcia ochroną konserwatorską poprzez wpisanie go do rejestru zabytków. Obecnie natomiast ujęty jest w gminnej ewidencji zabytków.

Ulica Grochowa – ulica położona we Wrocławiu, łącząca ulicę Kruczą z ulicą Stalową, na osiedlu Powstańców Śląskich w dawnej dzielnicy Krzyki (odcinek od ulicy Kruczej do ulicy Gajowickiej) oraz na osiedlu Gajowice, w dawnej dzielnicy Fabryczna (odcinek od ulicy Gajowickiej do ulicy Stalowej). Ulica ma 807 m długości. W południowo-zachodniej pierzei ulicy położony jest Kościół św. Karola Boromeusza wpisany do rejestru zabytków. Ponadto część obszaru położona po północno-wschodniej stronie ulicy, ujęta w gminnej ewidencji zabytków, objęta jest ochroną w zakresie historycznego układu urbanistycznego osiedla. Przy ulicy mieści się Szkoła Podstawowa nr 43 oraz Przedszkole Integracyjne nr 93. Ponadto do 2017 r. funkcjonowało tu Liceum Ogólnokształcące nr 5.

Ulica Sztabowa – ulica położona we Wrocławiu na osiedlu Gajowice, w dawnej dzielnicy Fabryczna oraz na samorządowym osiedlu Powstańców Śląskich, częściowo w obszarze osiedla Dworek, w dawnej dzielnicy Krzyki. Biegnie od ulicy Mieleckiej do ulicy Ślężnej. Przypisana jest do niej droga gminna o długości 1 808 m oraz działki o statusie drogi wewnętrznej i rezerwy komunikacyjnej. Przy ulicy położone są między innymi obiekty związane z koszarami i Generalną Komendanturą, a obecnie Inspektoratem Wsparcia Sił Zbrojnych, Budynek Dyrekcji Poczty, Kościół pw. św. Augustyna oraz Cmentarz Żydowski, a od 1991 r. Muzeum Sztuki Cmentarnej, wszystkie wpisane do rejestru zabytków oraz budynki i inne obiekty, zespoły i założenia przestrzenne wpisane do gminnej ewidencji zabytków. Ponadto ulica od swojego początku do numeru 97 przebiega przez obszar dzielnicy Południe również podlegający ochronie w ramach gminnej ewidencji zabytków szczególnie w zakresie historycznego układu urbanistycznego.

Kościół Chrystusa – ewangelicki kościół, który znajdował się we Wrocławiu przy ulicy Zaporoskiej niedaleko skrzyżowania z Gajowicką. Rozebrany w następstwie zniszczeń wojennych z 1945 roku. Dziś na jego miejscu znajduje się blok z wielkiej płyty oraz przedszkole.

Park generała Mariana Langiewicza, to niewielki park we Wrocławiu położony na osiedlu Gajowice, obręb Grabiszyn. Park zlokalizowany jest w kwartale ulic: ulica Gajowicka (na wschód od parku) ulica Bernarda Pretficza (na północ od parku) ulica Wróbla (na zachód od parku) ulica Sztabowa (na południe od parku). Obszar parku i większość drzewostanu to pozostałości po cmentarzu. Cmentarz w tej lokalizacji został założony w 1815 r., natomiast likwidację cmentarza przeprowadzono w 1958 r. Dawne, niemieckie nazwy tego obszaru to: Gabitzer Begräbnis Platz, Gabitzer Friedhof. W pobliżu parku znajdują się przystanki komunikacji miejskiej: tramwaje: linie 14, 20, 24 – przy ulicy Hallera, autobusy: • linie 127, 144, 241 (nocna) – przy ulicy Gajowickiej • linie A, 125 – przy ulicy Kruczej • linie 257 (nocna) – przy ulicy Hallera. W obrębie parku znajdują się plac zabaw dla dzieci oraz siłownia zewnętrzna.