Kościół św. Wojciecha w Krakowie (Rynek Główny)

Kamienica Bonerowska (także Kamienica Firlejowska) – zabytkowa kamienica znajdująca się w Krakowie, w dzielnicy I przy Rynku Głównym 9, na Starym Mieście. Należała do Seweryna Bonera ożenionego z Zofią z Betmanów, potem dom trafił w ręce Firlejów – tu do chrztu Henryka Firleja trzymał Henryk III Walezy. W kamienicy odbyły się zaślubiny Maryny Mniszkówny z Dymitrem Samozwańcem. Pierwotnie gotycka, w XVI wieku przebudowana na renesansową i zwieńczona ogromną 9-metrową attyką z manierystycznymi pozłacanymi rzeźbami. Attykę usunięto w XIX wieku, jednak oryginalne rzeźbione hermy zachowały się i na tej podstawie attykę zrekonstruowano w 1962 roku. Zrekonstruowano także gotycko-renesansowe obramowania okien na 1 piętrze. Portal późnobarokowy z XVIII wieku pierwotnie posiadał po bokach figury. W kamienicy jest przejście do ulicy Stolarskiej zwane Pasażem Bielaka. 23 lutego 1968 kamienica została wpisana do rejestru zabytków. Znajduje się także w gminnej ewidencji zabytków.

Wielka Waga (tzw. Waga Ołowiowa) – budynek, w którym dokonywano ważenia towarów powyżej jednego cetnara (około 50 kg), głównie miedzi, ołowiu i żelaza, zlokalizowany pomiędzy Sukiennicami a kościołem św. Wojciecha. Waga Ołowiowa była jedną z dwóch wag miejskich na Rynku Głównym w Krakowie. Wielokrotnie przebudowywana, ostatecznie rozebrana około 1870 roku.

Dom Wenecki (Kamienica Pod Karpiem Szarym) – zabytkowa modernistyczna kamienica znajdująca się w Krakowie, w dzielnicy I przy Rynku Głównym 11, na Starym Mieście. Wzniesiono ją w latach 1913–1917 według projektu Adolfa Siódmaka w miejscu wcześniejszej zabudowy, która znacznie różniła się o obecnego budynku, a powstała prawdopodobnie w XIV wieku. Od roku 1527 w kamienicy mieściła się apteka, dom był własnością aptekarskich rodzin: Alantsee, Zajdliczów (lata 1607–1646), Pernusów (do 1678). Przebudowa kamienicy nastąpiła zapewne na przełomie XVI i XVII wieku, a następnie w połowie XVII wieku i w latach 70. tego stulecia – wzmocniono wtedy konstrukcję i zmodernizowano wnętrza. W 1699 roku kamienicę kupiła żupa wielicka, ale około 1710 roku na powrót stała się własnością mieszczan. W latach 1718–1744 była własnością budowniczego Franciszka Torianiego i mieściła skład korzenny. W roku 1809 dokonano klasycystycznej przebudowy dla kupca bławatnego Józefa Leopolda Wasseraba według projektu Szczepana Humberta. W 1851 roku odbudowano po pożarze w 1850 spalone oficyny. W roku 1913, mimo protestów architektów i konserwatorów, zburzono naziemne kondygnacje zabudowy i wzniesiono nowy wieloskrzydłowy dom, który luźno nawiązuje do układu dawnej kamienicy. Fasada jest okazała, najwyższa we wschodniej pierzei rynku. Kamienica składa się z wysokiej attyki, partii pieter i dwukondygnacyjnej części dolnej (z balkonem). Dekoracja elewacji podwórzowej nawiązuje do weneckiej architektury renesansowej. W południowej ścianie podwórka znajduje się godło kamienicy – płaskorzeźba karpia. Nazwa „Dom Wenecki” nawiązuje do nieudokumentowanego pobytu posłów Republiki Weneckiej. Fakt ten miała potwierdzać rzeźba skrzydlatego lwa św. Marka, która była wmurowana w ścianie dziedzińca do początku XX wieku. 8 grudnia 1987 kamienica została wpisana do rejestru zabytków. Znajduje się także w gminnej ewidencji zabytków.

Kamienica Pod Złotym Karpiem (Bruzikowska, Śrubinowska) – zabytkowa kamienica znajdująca się w Krakowie, w dzielnicy I przy Rynku Głównym 10, na Starym Mieście. Zbudowana została w pierwszej połowie XIV wieku. W XV wieku dobudowano drugie piętro, a na początku XVI wieku – trzecie. W XVI wieku kamienica należała do bogatych rodzin kupieckich: do 1545 roku jej właścicielami byli Morsztynowie, do 1587 Wanzamowie, a do 1595 Gutteterowie. Pod koniec XVI wieku przeprowadzono dużą modernizację nowożytną. W roku 1602 mieszkał w niej królewski malarz Tomasz Dolabella. W XVII wieku dom należał do Pawła Bruzika, a od 1640 do Teodozjusza Śrubina. W XVIII wieku kamienicę zamieszkiwały zamożne familie kupieckie: Marchetti, Toriani, Belli, Leśkiewiczowie. Około 1830 roku Jan Wincenty Kopff wykonał w pomieszczeniach pierwszego piętra klasycystyczne polichromie z pejzażami. W 1850 pożar strawił oficyny (odbudowane rok później). W latach 70. XIX wieku Jacek Matusiński przebudował kamienicę dla rodziny Hessów (zmiana parteru, dachu i fasady). W czasie remontu w 1906 roku różne zabytkowe detale przekazano do Muzeum Narodowego w Krakowie. W 1930 roku na parterze pojawiły się witryny o awangardowej formie według projektu Jerzego Struszkiewicza. W latach 1959–1962 przywrócono klasycystyczną dekorację fasady, a między 1973 a 1975 gruntownie przebudowano oficyny (włączenie do pasażu Bielaka). Z dawnej dekoracji i wyposażenia zachowane zostały jedynie strop i renesansowe i klasycystyczne polichromie na pierwszym piętrze. 23 listopada 1965 kamienica została wpisana do rejestru zabytków. Znajduje się także w gminnej ewidencji zabytków.

Kamienica Pod Jaszczurką – zabytkowa kamienica znajdująca się w Krakowie, w dzielnicy I przy Rynku Głównym 8, na Starym Mieście. Kamienica ma renesansowy portal. W średniowieczu prawdopodobnie była razem z sąsiednią kamienicą Bonerowską częścią większego budynku. Znajduje się w niej studencki klub Pod Jaszczurami. 23 maja 1932 kamienica została wpisana do rejestru zabytków. Znajduje się także w gminnej ewidencji zabytków.

Dom Włoski również Włoska Kamienica lub Kamienica Montelupich – zabytkowa kamienica znajdująca się w Krakowie, w dzielnicy I przy Rynku Głównym 7, na Starym Mieście.

Kamienica Fontanowska – zabytkowa kamienica znajdująca się w Krakowie, w dzielnicy I przy Rynku Głównym 12, na Starym Mieście.

Wierzynek – restauracja mieszcząca się w Krakowie przy Rynku Głównym. Założona została w 1945 przez Kazimierza Książka jako restauracja Pod Wierzynkiem. Jej nazwa nawiązuje do mieszczanina Mikołaja Wierzynka i wydanej przez niego w 1364 uczty, w której uczestniczyli m.in. cesarz Karol IV Luksemburski, Ludwik Węgierski, Kazimierz III Wielki. Restaurację prowadzi Elżbieta Filipiak, żona naukowca i przedsiębiorcy Janusza Filipiaka. Restauracja zajmuje trzy budynki: kamienicę Morsztynowską (nr 16), kamienicę Pinocińską (nr 15) oraz piętro kamienicy Hetmańskiej (nr 17). Parter zajmuje kawiarnia. Pierwsze piętro składa się z czterech sal: Sali Zegarowej, Tatrzańskiej (Komnaty Wyobraźni), Kolumnowej i Wierzynkowej. Pół piętra wyżej znajduje się Sala Rycerska. Na drugim piętrze znajdują się trzy sale: Sala Pompejańska Duża i Mała oraz Sala Renesansowa. Są to sale, w zależności od potrzeb, restauracyjne, konferencyjne lub taneczne.

Kamienica Hetmańska (tzw. Stara Mennica) – zabytkowa kamienica znajdująca się w Krakowie, w dzielnicy I przy Rynku Głównym 17, na Starym Mieście. Posiada we wnętrzu cenną dekorację rzeźbiarską z motywami heraldycznymi w jednej z sal, być może stanowiąca w XIV w. rezydencję królewską w mieście. Forma zewnętrzna nawiązuje do wyglądu z połowy XVIII wieku.

Pomnik Adama Mickiewicza (przez krakowian zwany potocznie „Adasiem”) – pomnik znajdujący się w Krakowie po wschodniej stronie Rynku Głównego, pomiędzy Sukiennicami a wylotem ulicy Siennej.

Kamienica Pod Złotą Głową – zabytkowa kamienica znajdująca się w Krakowie, w dzielnicy I przy Rynku Głównym 13, na Starym Mieście. W 1853 roku mieszkał w tej kamienicy generał Józef Chłopicki. 18 kwietnia 1968 kamienica została wpisana do rejestru zabytków. Znajduje się także w gminnej ewidencji zabytków.

Kawiarnia Noworolski (potocznie Noworol) – kawiarnia w Krakowie na Starym Mieście, na Rynku Głównym 3, mieszcząca się na parterze Sukiennic po stronie wschodniej. Zanim powstała kawiarnia Noworolskiego, od 1880 mieściła się tu cukiernia Stanisława Rehmana i Romana Heindricha. Na początku XX w. po śmierci właścicieli cukiernię przejął niejaki Lardemer, który sam nie będąc cukiernikiem zatrudnił kierownika. Niestety ten doprowadził w szybkim czasie lokal do ruiny. W takim stanie kupił w 1907 r. cukiernię Wincenty Kondolewicz. Kilka lat później od jego syna Adama Kondolewicza kupił ją lwowski cukiernik Jan Noworolski. Noworolski uczył się zawodu w fabryce czekolady Grossa we Lwowie i u Sachera w Wiedniu, po czym w Stanisławowie założył kawiarnię Café Union, a we Lwowie cukiernię. Po śmierci żony wraz z czwórką dzieci przybył do Krakowa i nabył cukiernię w Sukiennicach. Urządził ją na nowo, prace powierzając Edwardowi Dąbrowa-Dąbrowskiemu. Sala Biała (potocznie nazywana Czerwoną) otrzymała białą boazerię z wmontowanymi lustrami i czerwonymi kanapkami. Fryz wykonał Henryk Uziembło. Sala Lustrzana-Liliowa miała ciemną boazerię i owalne lustra. Malowidła utrzymane w stylu nawiązującym do secesji zaprojektowała Weronika Noworolska. Kolejna sala – Palarnia – miała ogromne lustro i podwyższenie dla palaczy. W późniejszym czasie kawiarnię powiększono, a wnętrza nieznacznie przekształcono. W czasie II Wojny Światowej w lokalu prowadzona była restauracja a kierownikiem był Alesander Fröhner. Niemcy poszerzyli wnętrze o hall i szatnię, oraz toalety dla gości, których wcześniej nie było. W 1948 r. Noworolski ponownie utracił cukiernię na skutek decyzji ówczesnych władz. W czasie remontu Sukiennic w latach 1968-70 dołożono ostatnią obecnie salę. Wkrótce potem zmarł. Syn Jana, Tadeusz, także cukiernik, wraz z żoną prowadził w Warszawie sklep winno-cukierniczy, a potem w Krakowie kawiarnię na Politechnice i przy Smoczej Jamie. Kawiarnię "Noworolski" odzyskał w 1992 roku. Prowadził ją jeszcze przez kilka lat, a po jego śmierci w 1996 r. przejęła ją jego córka Zofia i jej synowie. Otwarta w 1912 roku, zdobyła popularność wśród krakowskich elit, artystów i profesorów, konkurując tym samym z Jamą Michalika. Gościła m.in. Jacka Malczewskiego, Wojciecha Kossaka, Włodzimierza Tetmajera, Juliana Fałata, Fryderyka Pautscha, Ludwika Pugeta, Ignacego Daszyńskiego, Józefa Piłsudskiego, Karola Huberta Rostworowskiego, Czesława Miłosza, Wisławę Szymborską, Jerzego Buzka i innych. Kawiarnia stała się miejscem akcji jednego z aktów dramatu U mety Rostworowskiego. Pisał o niej także Jan Sztaudynger: Ta pani pobożna i wkrąg słynie z tego Zbiera "na murzynek"... u Noworolskiego.