Willa Ludwika Anstadta

Parafia pw. Świętego Marka Ewangelisty w Łodzi – parafia rzymskokatolicka znajdująca się w archidiecezji łódzkiej w dekanacie Łódź-Bałuty. Erygowana 1 X 1989 r. Budowa kościoła rozpoczęła się 10 X 1990 r., zakończyła w 1996 r. 12 VII 1990 r. parafia otrzymała zgodę na postawienie tymczasowej wiaty w celu składowania materiałów budowlanych. Na podstawie tego zezwolenia rozpoczęto budowę kościoła. Autorem projektu jest arch. Roman Jałocha. Kościół konsekrowany w 1996 r. przez abpa Władysława Ziółka. Od 1 sierpnia 2018 r. parafię objęli Redemptoryści. W kościele znajduje się kopia wizerunku Matki Bożej Nieustającej Pomocy, patronki smutnych i potrzebujących. Matka Boża namalowana jest na złotym tle, widzimy ją z Jezusem Chrystusem na lewej ręce, natomiast prawą ręką wskazuje na Syna. Na obrazie widoczni są także archaniołowie - Michał (po lewej stronie) i Gabriel.

Parafia pw. Najświętszego Serca Jezusowego i Świętej Małgorzaty Marii Alacoque w Łodzi – parafia rzymskokatolicka znajdująca się w archidiecezji łódzkiej w dekanacie Łódź-Radogoszcz. Na początku XX w. właściciel folwarku Radogoszcz wybudował fabrykę i wydzielił miejsce na park, powstało także osiedle urzędników. Teren nazwany został Julianowem. W 1912 roku mieszkańcy osiedla zakupili drewniany budynek pozostały po wystawie przemysłowej w Helenowie. Dokupiono drewno i ukończono budowę kościoła. W sierpniu 1914 roku za zezwoleniem arcybiskupa warszawskiego Aleksandra Kakowskiego dokonano poświęcenia świątyni. Parafia została erygowana 7 czerwca 1915 roku przez bp. Stanisława Zdzitowieckiego. Grunt pod budowę kościoła, z fragmentu swoich dóbr na Julianowie, podarował łódzki przemysłowiec Juliusz Teodor Heinzel (o co zwróciło się już na przełomie lutego i marca 1911 roku grono mieszkańców wsi Bałuty i Radogoszcz). Kościół uroczyście poświęcił abp Aleksander Kakowski, podczas wizytacji łódzkich parafii w dniach 31 maja – 1 czerwca 1916 roku. Postanowienie o budowie świątyni zapadło w 1936 roku. Powołany został Komitet Budowy (między innymi z udziałem księży z parafii: ks. F. Romasa i ks. H. Pytki), który zaczął gromadzić fundusze na budowę. Autorem projektu świątyni był warszawski inż. architekt Stanisław Uleyski. Uroczystość rozpoczęcia kopania fundamentów pod kościół miała miejsce 18 września 1938 roku. Spośród zgromadzonych na uroczystości wylosowano cztery osoby, które pierwsze wbiły łopaty w ziemię. Byli to: Stefan Kmieciak (robotnik), Andrzej Teper (urzędnik państwowy), Ignacy Malczewski (robotnik) i Alfred Mądralski (uczeń szkoły powszechnej). Do wybuchu II wojny światowej zdołano jedynie posadowić fundamenty. W tym czasie proboszczem był ks. prałat Stanisław Mirecki . Budowę kontynuowano w latach 1949–1956 z wielkimi trudnościami, szczególnie w okresie stalinowskim, przy czym nie zbudowano planowanej okazałej dzwonnicy, która miała powstać obok lewego (patrząc na front kościoła) narożnika świątyni. Ze względu na okres w którym kościół powstawał jego wykonanie było bardzo oszczędne – przede wszystkim nie wykonano odpowiedniego stropu w efekcie czego strop zaczął grozić zawaleniem, a ściany odchyliły się od pionu o ok. 10 cm. Korzystając ze złagodzenia restrykcyjnej polityki władz wobec Kościoła katolickiego w Polsce po wydarzeniach grudniowych na Wybrzeżu w 1970 roku przystąpiono do niezbędnych prac naprawczych, które trwały do 1995 roku. W ich wyniku przede wszystkim założono żelbetonowe sklepienie w nawie głównej, sklamrowano ściany boczne i założono 5 ściągów wewnętrznych, osuszono i otynkowano piwnice, w których zorganizowano 6 sal katechetycznych. Otynkowano pomieszczenia nad obydwoma zakrystiami i przeznaczono na potrzeby katechizacji. Dach pokryto blachą miedzianą. Kościół podłączono do miejskiej sieci cieplnej, wymieniono przewody aluminiowe na miedziane, założono żyrandole i tablice rozdzielcze. Dach pokryto blachą miedzianą (15 ton). Kościół otynkowano terraboną, odwodniono przez podłączenie terenu do kanalizacji miejskiej. Plac wokół kościoła wyłożono trylinką i kostką ceramiczną. Założono 8 linii odgromowych, okratowano wszystkie okna dolne kościoła. W latach 1967–1971 wybudowano murowaną jednopiętrową plebanię. Budynek otynkowano terraboną i podłączono do sieci cieplnej miejskiej. Założono 4 pary drzwi pancernych i system alarmowy. Dach pokryto płytkami bitumicznymi. W latach 1978–1979 wybudowano dzwonnicę o wysokości 16 m żelbetonowa, zharmonizowana z architekturą kościoła, zawieszono na niej 3 dzwony i zabezpieczono linią odgromową. W latach 1980–1982 powstał budynek katechetyczny o wymiarach 22 × 22 m o trzech poziomach, kryty blachą miedzianą. W budynku przygotowano siedem sal katechetycznych, trzy przestronne korytarze, pokój dydaktyczny, toalety i jedno mieszkanie. Konsekracji odremontowanej świątyni dokonał 12 kwietnia 1987 roku ks. bp Jan Wawrzyniec Kulik. Była to pierwsza powojenna świątynia zbudowana w Łodzi. Kolejna, której budowę rozpoczęto w 1950, a zakończono w 1963, to kościół św. Teresy przy ul. Pomorskiej. 1 kwietnia 2009 r. abp Władysław Ziółek poświęcił przed kościołem pomnik Jana Pawła II wykonany przez Krystynę Fałdygę-Solską ufundowany przez Barbarę i Piotra Klemmów.

Kościół pod wezwaniem Świętej Rodziny w Łodzi – świątynia należąca obecnie do polskokatolickiej parafii Świętej Rodziny w Łodzi, położona przy ul. B. Limanowskiego 60. Pierwotnie była to świątynia baptystyczna. Obiekt został wzniesiony w 1925 na potrzeby III zboru baptystycznego w Łodzi. Zaplanowano go na 450 miejsc siedzących. Początkowo wspólnota zborowa liczyła 160 członków. W 1945 w związku z opuszczeniem miasta przez większość baptystów niemieckich świątynia została przejęta przez państwo jako mienie poniemieckie. W 1949 władze państwowe przekazały obiekt na rzecz parafii Kościoła polskokatolickiego, która użytkuje go do dziś.

Kościół Najświętszego Serca Jezusowego i Świętej Małgorzaty Marii Alacoque w Łodzi – rzymskokatolicki kościół parafialny należący do parafii pod tym samym wezwaniem (dekanat Łódź-Radogoszcz archidiecezji łódzkiej). Budowa świątyni została rozpoczęta w 1936 roku. Obecna świątynia zaprojektowana przez inżyniera Stanisława Uleyskiego została wzniesiona w latach 1949–1956. Z małymi modyfikacjami, nie naruszającymi praw autorskich projektanta, został wybudowany kościół trzynawowy na planie krzyża łacińskiego, którego ramiona tworzą dwie kaplice w stylu nawiązującym do bazylik starochrześcijańskich. W zakończeniu nawy głównej jest umieszczony ołtarz główny – soborowy. W latach 1970–1995 zostały wykonane następujące prace: założone zostało żelbetonowe sklepienie w nawie głównej, sklamrowane zostały ściany boczne świątyni i zostało założonych 5 ściągów wewnętrznych, ponieważ sufit groził zawaleniem, z kolei ściany rozchyliły się od pionu około 10 centymetrów. Świątynia została podłączona do miejskiej sieci cieplnej, zostały wymienione przewody aluminiowe na miedziane, zostały założone żyrandole i tablice rozdzielcze. Dach został pokryty blachą miedzianą (o masie 15 ton). W podziemiach świątyni i nad zakrystiami zostało urządzonych 6 sal, z tego dwie wyposażone w sceny. Budowla została otynkowana terraboną i odwodniona przez podłączenie terenu do kanalizacji miejskiej. Plac wokół świątyni został wyłożony trylinką i kostką ceramiczną. Zostało założonych 8 linii odgromowych, zostały okratowane wszystkie okna dolne świątyni. Budowla po remoncie w dniu 12 kwietnia 1987 roku została poświęcona przez biskupa Jana Kulika. Dzwonnica o wysokości 16 metrów została zbudowana z żelbetonu i zharmonizowana została z architekturą świątyni, zawieszone zostały na niej 3 dzwony i zabezpieczona została linią odgromową. W świątyni znajdują się: wspomniany wyżej ołtarz soborowy, 2 ołtarze boczne pod wezwaniem Najświętszego Serca Jezusowego i Matki Bożej Częstochowskiej, tabernakulum, ambona, 6 konfesjonałów, tron wystawienia, chrzcielnica, kaplica pogrzebowa i kaplica Miłosierdzia Bożego z tabernakulum na ciemnicę, Droga Krzyżowa, organy, miejskie centralne ogrzewanie, alarm na drzwi i okna a także w prezbiterium, 27 witraży górnych i 6 dolnych dedykowanych błogosławionym i świętym polskim kanonizowanym przez papieża Jana Pawła II.

Parafia Świętej Rodziny w Łodzi – parafia Kościoła Polskokatolickiego w RP, położona w dekanacie warszawsko-łódzkim diecezji warszawskiej. Msze w kościele parafialnym celebrowane są w środy w okresie letnim o godz. 17:00, a w okresie zimowym o godz. 16:00, natomiast w niedzielę o godzinie 10.00 i 11:00. W pierwszą niedziele miesiąca o godz. 17.00 celebrowana jest msza w języku angielskim.

Bałuty – do 31 grudnia 1992 r. dzielnica Łodzi. Bałuty były drugą, co do wielkości, dzielnicą: obejmują pow. 78,9 km². Zamieszkuje je największa liczba ludności w stosunku do pozostałych dzielnic – ok. 191,6 tys. mieszkańców.

Wojewódzki Specjalistyczny Szpital im. dr. Władysława Biegańskiego (dawn. Miejski Szpital Zakaźny) – powstały w 1914 r. szpital, którego głównym profilem działalności jest leczenie pacjentów z chorobami zakaźnymi.

Ghetto Litzmannstadt, getto łódzkie (jid. ‏לאדזשער געטא‎; lodżer geto; ליצמאנשטאטער געטא; licmansztoter geto) – getto żydowskie istniejące w okupowanej przez Niemców Łodzi (od kwietnia 1940 Litzmannstadt). W dokumentach archiwalnych można spotkać skrótową formę Ghetto L-stadt lub Getto L-stadt, od skrótu nazwy miasta powszechnie używanego przez Niemców, w tym na oficjalnych pismach i drukach. Było to pierwsze w pełni odizolowane od reszty miasta getto na obszarze okupowanej Polski, największe po warszawskim i jedyne, które przetrwało prawie do końca okupacji niemieckiej na ziemiach Polski (zlikwidowane w sierpniu 1944).

Ogólnokształcąca Szkoła Baletowa im. Feliksa Parnella w Łodzi – jedna z pięciu państwowych artystycznych szkół baletowych (najmłodsza w Polsce), o dziewięcioletnim cyklu kształcenia, dająca wykształcenie w zawodzie tancerz oraz wykształcenie ogólne w zakresie klas IV-VIII szkoły podstawowej i liceum ogólnokształcącego. Umożliwia uzyskanie świadectwa dojrzałości po zdaniu egzaminu maturalnego. Organem prowadzącym jest Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego w Warszawie – Centrum Edukacji Artystycznej.

Stary cmentarz żydowski w Łodzi – nieistniejący cmentarz żydowski na Bałutach przy ul. Wesołej w Łodzi. Kirkut został założony 4 kwietnia 1811 roku na gruntach odkupionych od Adama i Magdaleny Lipińskich – mieszczan łódzkich oraz sąsiadujących gruntów innych osób. Wcześniej zmarli łódzcy Żydzi grzebani byli na kirkutach w pobliskim Lutomiersku i Strykowie. Cmentarz pierwotnie miał powierzchnię 0,06 ha, ale już w latach 80. XIX wieku na powiększanej nekropolii brakowało miejsca. Pochowano tu wielu łódzkich kupców, nauczycieli, przemysłowców, działaczy społecznych i religijnych – w sumie ponad 13 tys. osób narodowości żydowskiej. Najsławniejszymi pochowanymi tam byli: rabin Chaskiel Naumberg, Pinkus Zajdler, Pinkus Sonenberg, Mojżesz Fajtłowicz, Lejzer Perlmutter oraz Kalman Poznański. Znajdowały się tam groby członków rodzin Silbersteinów, Prussaków, Rosenblattów. Ze względu na brak miejsca na pochówki, 30 września 1888 roku, Dozór Bóżniczy zwrócił się do prezydenta miasta Władysława Pieńkowskiego z prośbą o zezwolenie na powiększenie cmentarza lub założenie nowego. Ostatecznie cmentarz zamknięto 10 listopada 1892 roku. Po 1892 roku jednak sporadycznie odbywały się pogrzeby. Podczas wojny w 1914 roku, kiedy nowy cmentarz był niedostępny, chowano nadal na starym. Ostatniego pochówku przy Wesołej dokonano prawdopodobnie w 1922 roku. Pochowano wtedy Efraima Lande w ohelu jego ojca Symche Binema. W międzywojniu dom przedpogrzebowy pełnił funkcję szpitala dla chorych umysłowo. Funkcjonował on również podczas II wojny światowej. W 1942 roku nekropola przy ul. Wesołej została zdewastowana. Część macew zdemontowano i wykorzystano do utwardzania dróg. Prawdopodobnie części nagrobków z pierwszej żydowskiej nekropolii w Łodzi użyto do utwardzenia nawierzchni i wybrukowania podwórek m.in. przy ulicy Zgierskiej i Bazarowej. Szpital (dawny dom przedpogrzebowy) dla umysłowo chorych został zlikwidowany we wrześniu 1942 roku (chorych zamordowano w ośrodku zagłady w Chełmnie nad Nerem), a w opuszczonym budynku umieszczono resort stolarski. Ostatecznie cmentarz zlikwidowano w 1949 roku – w czasie budowy ulicy Zachodniej, a pozostały teren został przeznaczony przez ówczesne władze pod budowę domów. Likwidacja odbyła się niezgodnie z prawem, nie było ekshumacji szczątków pochowanych. Obecnie przez teren cmentarza przebiega zachodnia nitka ulicy Zachodniej, obok wybudowano bloki. Pamiątką po nekropolii są dziś fragmenty murów na tyłach kamienic przy ulicach Rybnej i Bazarowej. Przy ul. Rybnej znajduje się pamiątkowy obelisk z tablicą. Przy okazji remontów ul. Zachodniej i prac ziemnych na terenie osiedla przy tej ulicy ciągle odnajduje się szczątki ludzkie pochodzące z dawnego cmentarza, gdyż w latach 50. nie przeprowadzono ekshumacji zwłok.

Kamienica Marii i Stefana Szylke – kamienica znajdująca się przy ul. Wrześnieńskiej 4 w Łodzi.

Bałuty-Centrum – najludniejsze osiedle administracyjne na obszarze dawnej dzielnicy Łodzi - Bałuty, zamieszkiwane według danych z 2015 roku przez 49 461 osób.