Zakłady Porcelitu Stołowego „Pruszków

Pruszków (od 1916 miasto Pruszków i Skorosze) – dawna gmina wiejska istniejąca w latach 1867–1916 w Warszawskiem. Siedzibą władz gminy była wieś Pruszków.

Pruszków – miasto w Polsce położone w województwie mazowieckim, siedziba powiatu pruszkowskiego, nad rzeką Utratą. Pruszków jest częścią aglomeracji warszawskiej. Według danych GUS z 30 czerwca 2025 roku, Pruszków liczył 65 886 mieszkańców i był pod względem liczby ludności piątym (po Warszawie, Radomiu, Płocku oraz Siedlcach) miastem w województwie mazowieckim.

Synagoga w Pruszkowie – synagoga, która została wzniesiona w XX w. i mieściła się przy ulicy Prusa. Była to niewielka, drewniana budowla. Na tej samej działce wzniesiono także mykwę. Zostały one wzniesione na gruncie należącym do Mordechaja Gutowicza, który był jednym z aktywniejszych działaczy środowiska żydowskiego w Pruszkowie. Synagoga została rozebrana przez ludność żydowską na wieść o tworzeniu getta w 1940 roku. W założeniu społeczności zajmującej się rozbiórką budynek miał zostać przeniesiony i złożony na nowo na terenie getta, które miało stać się nową dzielnicą żydowską. Plany nie doczekały się realizacji z uwagi na deportację mieszkańców getta pruszkowskiego do getta warszawskiego w 1941 roku. Po wojnie nie została odbudowana, zachowane zostały fragmenty posadzki mykwy mieszczące się w podwórzu między budynkami Bolesława Prusa 38 i 40. W 2023 roku na zlecenie Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Warszawie rozpoczęto prace archeologiczne w miejscu po synagodze i mykwie stanowiące przygotowanie do objęcia obiektu ochroną konserwatorską. Jako cel badań wskazano wyznaczenie dokładnego położenia zachowanych reliktów i ocena ich stanu zachowania. Kierownikiem prac jest Wiesław Małkowski.

Kościół świętego Kazimierza w Pruszkowie – rzymskokatolicki kościół parafialny należący do dekanatu pruszkowskiego archidiecezji warszawskiej.

Głaz narzutowy w Pruszkowie – pomnik przyrody, granitowy lub gnejsowy głaz narzutowy zlokalizowany w obrębie ogrodu Muzeum Starożytnego Hutnictwa Mazowieckiego w Pruszkowie. Jest to jedyny pomnik przyrody nieożywionej powiatu pruszkowskiego i największy głaz narzutowy w Pruszkowie. Głaz został wydobyty w 1995, w trakcie robót budowlanych przy ul. Grunwaldzkiej w Pruszkowie. Prawdopodobnie został on przywleczony na obecny teren miasta wraz z lądolodem skandynawskim (młodsze nasunięcia środkowopolskie) od około 215 lub 185 do 130 tysięcy lat temu. Zapewne został on wyegzarowany z podłoża Smålandii (południowo-wschodnia Szwecja). Wymiary głazu są następujące: długość – 3,1 m, szerokość – 2,2 m, wysokość – 1,3 m, obwód – 8,0 m, objętość – 4,6 m³, waga (szacunkowo) – 12,8 tony.

Bitwa o Pruszków – działania zbrojne w czasie I wojny światowej na froncie wschodnim, trwające od 12 do 14 października 1914 roku. Walki w okolicach Pruszkowa w dniach 12–18 października 1914 były jednym z epizodów bitwy pod Warszawą i Iwangorodem. Wojska niemieckie miały zamiar zdobyć Warszawę i 11 października 1914 roku wkroczyły do Pruszkowa. Rosjanom udało się przy dużej przewadze liczebnej w kontrataku odepchnąć oddziały Niemców i zmusić do wycofania. Działania na froncie przyniosły wielkie zniszczenia. W następstwie pojedynku baterii artylerii Niemców i Rosjan w Pruszkowie oraz Żbikowie zniszczonych całkowicie lub częściowo zostało setki domów mieszkalnych, zginęło lub zostało rannych wielu ludzi. Poważnie ucierpiały powstałe dopiero dwa kościoły: kościół pw. św. Kazimierza w Pruszkowie i kościół pw. Niepokalanego Poczęcia NMP na Żbikowie. W centrum ostrzelane zostały budynki stacji kolejowej, w Parku Bersohna – wszystkie budynki, zrujnowany został budynek SKE (Stowarzyszenia Księży Emerytów). Prawie wszystkie budynki w fabryce ołówków St. Majewskiego poważnie zostały uszkodzone. Zrujnowane zostały wszystkie zakłady przemysłowe w mieście. W sierpniu 1915 roku Pruszków i Żbików zostały zajęte przez Niemców już bez walki. Współczesnym świadectwem bitwy jest wspólna kwatera wojenna żołnierzy rosyjskich i niemieckich na cmentarzu parafialnym przy ul. Cmentarnej w Pruszkowie oraz cmentarz wojenny zlokalizowany w miejscowości Pęcice, ok. 200 m od wschodniego krańca ul. Pęcickiej.

Muzeum Starożytnego Hutnictwa Mazowieckiego im. Stefana Woydy – placówka utworzona 1 czerwca 1975 roku w Pruszkowie. Założycielem i wieloletnim dyrektorem był mgr Stefan Woyda. Po jego śmierci stanowisko objęła mgr Dorota Słowińska. Główna działalność muzeum archeologicznego skupia się wokół Mazowieckiego Centrum Metalurgicznego, drugiego co do wielkości centrum hutniczego w "barbarzyńskiej" Europie.

Parafia Świętego Kazimierza w Pruszkowie – rzymskokatolicka parafia należąca do dekanatu pruszkowskiego, archidiecezji warszawskiej, metropolii warszawskiej Kościoła katolickiego, w Pruszkowie. Obsługiwana przez księży diecezjalnych.

Park im. Tadeusza Kościuszki (również Park Sokoła) – park miejski położony w śródmiejskiej części Pruszkowa, posiada obszar 4,26 ha. Powstał w II połowie XIX wieku jako założenie parkowe towarzyszące wybudowanemu w 1876 neorenesansowemu pałacykowi, który powstał na zlecenie właściciela miejscowej kaflarni Ignacego Więckowskiego. Kolejnymi właścicielami byli Aleksander Stępiński i hr. Ksawery Pusłowski, który wynajął pałacyk na lecznicę psychiatryczną dr. Daniela Goldberga, która posiadała niewielki oddział kliniczny. W październiku 1914 podczas ostrzału miasta budynek został nieznacznie uszkodzony, po remoncie przez kilka lat mieścił dom dla księży emerytów, a następnie na parterze urządzono kino „Znicz”. Od lat 20. na piętrze pałacyku mieścił się pruszkowski oddział Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”, mimo że formalnie stanowił własność kurii biskupiej, z tego okresu pochodzi potoczna nazwa parku i pałacyku. W 1945 nieruchomość przeszła na własność skarbu państwa i ulokowano tam Dom Kultury Dzieci i Młodzieży, a po likwidacji kina parter zajęła filia biblioteki publicznej i szkoła muzyczna. W dniu 4 stycznia 2006 północną część parku i pałacyk wpisano do rejestru zabytków (nr A-664), w latach 2009–2011 miała miejsce przebudowa parku pozwalająca na połączenie funkcji parku miejskiego i kompleksowego ogrodu dziecięcego z placami zabaw. Powstało wówczas nowe ogrodzenie, przebudowano alejki spacerowe, wymieniono oświetlenia i elementy małej architektury. W pobliżu skrzyżowania ulic Niepodległości i Fryderyka Chopina powstał wówczas skwer z klombami z umieszczoną centralnie fontanną „Mali Muzykanci”.

Cmentarz żydowski w Pruszkowie – nekropolia żydowska przy ul. Lipowej w Pruszkowie. Cmentarz został założony w 1905 roku i zajmuje powierzchnię 1,2 ha, na której zachowało się około dwustu nagrobków z napisami w języku hebrajskim i polskim (najstarszy pochodzi z roku założenia nekropolii) oraz dom przedpogrzebowy.

Cmentarz parafialny Pruszkowie, cmentarz w Pruszkowie, cmentarz pruszkowski; właśc. cmentarz parafii św. Kazimierza w Pruszkowie – cmentarz rzymskokatolicki znajdujący się w mieście Pruszków (aglomeracja warszawska), w województwie mazowieckim. Ziemie pod cmentarz zakupił proboszcz ks. Wincenty Burakowski. Cmentarz powstał w 1914 roku. 5 września 1988 roku nekropolia wraz ze starodrzewiem zostały wpisane do rejestru zabytków. Obiekt ujęty jest także w gminnej ewidencji zabytków. Na cmentarzu znajduje się wspólna wydzielona kwatera wojenna żołnierzy Wojska Polskiego poległych we wrześniu 1939 r., żołnierzy Armii Krajowej poległych podczas powstania warszawskiego oraz cywilnych ofiar zbrodni hitlerowskich z okresu okupacji niemieckiej.

Osiedle Parkowe jest osiedlem położonym w samym centrum Pruszkowa, w sąsiedztwie przystanku Pruszków WKD. Jego główną oś wyznacza ulica Mikołaja Kopernika. Ponadto na Osiedle Parkowe składają się jeszcze ulice takie jak: Lipowa i majora Hubala. W skład osiedla wchodzi szereg położonych wzdłuż ulicy Kopernika dziesięciu bloków mieszkalnych. Drugą, mniejszą część osiedla stanowi kilka bloków usytuowanych przy ulicy Lipowej. Oprócz bloków mieszkalnych na osiedlu znajduje się również Szkoła Podstawowa nr 4 im. Jana Pawła II oraz pasaż sklepowy po nieparzystej stronie ulicy Kopernika (m.in. sklep Lewiatan, piekarnia, księgarnia, pasmanteria, kantor). Na osiedlu znajdują się ponadto: dwa przedszkola (ul. Hubala i Kopernika), dwa ujęcia wody „oligoceńskiej” (ul. Hubala i Lipowa), kiosk, siłownia oraz naturalnie zarząd osiedla przy ulicy Hubala. Osiedle otoczone jest od południa równoległą do ulicy Mikołaja Kopernika ulicą Ignacego Kraszewskiego, gdzie mieści się urząd miasta, poczta, sąd rejonowy, komenda powiatowa policji, biblioteka oraz banki i sklepy. Od strony północnej osiedla znajduje się, założony w II połowie XIX wieku, zabytkowy Park Potulickich z unikatowym układem przestrzennym. Po stronie zachodniej znajduje się pl. Jana Pawła II z fontanną i pałacykiem ślubów, a od strony wschodniej linia WKD. Samo osiedle zostało wybudowane na początku lat 70. XX wieku.