place

Przełęcz Sanguszki

Pogórze WielickiePrzełęcze Beskidu MakowskiegoSzablon cytowania książki – brak numeru strony
Przełęcz Sanguszki 5Bma1
Przełęcz Sanguszki 5Bma1

Przełęcz Sanguszki (480 m n.p.m.) – przełęcz między szczytami Kopytówki (549 m) od północy oraz Krowiej Góry (617 m) od południa, a także miejscowościami Harbutowice i Palcza. Zgodnie z regionalizacją fizycznogeograficzną Polski według Jerzego Kondrackiego, Kopytówka znajduje się na Wzgórzach Lanckorońskich na Pogórzu Wielickim, a Krowia Góra w Paśmie Babicy zaliczanym do Beskidu Makowskiego, jest to więc przełęcz także między tymi dwoma pasmami i mezoregionami. Przebiega przez nią droga wojewódzka nr 956 Biertowice – Sułkowice – Zembrzyce oraz pieszy szlak turystyczny, wiodący z Lanckorony do Jordanowa. Na przełęczy znajduje się obelisk ku czci Eustachego Sanguszki, inicjatora budowy przebiegającej tędy drogi. Wybudowana została w latach 90. XIX wieku. Posiadała duże znaczenie gospodarcze i militarne. Austriacy w okresie I wojny światowej zaryglowali tę drogę. U podnóży Krowiej Góry do tej pory istnieją pozostałości ich okopów. Na północ, nieco powyżej przełęczy znajduje się duży krzyż upamiętniający bitwę, jaką stoczyli tutaj konfederaci barscy (zwaną bitwą pod Grobami). Obok krzyża umieszczono duże głazy i zamontowano tabliczkę ze słowami Karola Balińskiego (w tekście inskrypcji błędnie przypisanymi Adamowi Mickiewiczowi): Tylko pod krzyżem, tylko pod tym znakiem Polska jest Polską, a Polak Polakiem. Krzyż i tablicę ustawiono w 1999 r. dla uczczenia konfederatów. Ich zbiorowy grób znajduje się na pobliskim wzgórzu, przez miejscową ludność nazywanym Groby.

Fragment artykułu z Wikipedii Przełęcz Sanguszki (Licencja: CC BY-SA 3.0, Autorzy, Obrazy).

Przełęcz Sanguszki
Beskidzka, gmina Sułkowice

Współrzędne geograficzne (GPS) Adres Pobliskie miejsca
placePokaż na mapie

Wikipedia: Przełęcz SanguszkiCzytaj dalej na Wikipedii

Współrzędne geograficzne (GPS)

Szerokość geograficzna Długość geograficzna
N 49.806417 ° E 19.756667 °
placePokaż na mapie

Adres

Beskidzka

Beskidzka
34-212 gmina Sułkowice
województwo małopolskie, Polska
mapOtwórz w Mapach Google

Przełęcz Sanguszki 5Bma1
Przełęcz Sanguszki 5Bma1
Podziel się doświadczeniem

Pobliskie miejsca

Cisy Raciborskiego
Cisy Raciborskiego

Cisy Raciborskiego – nazwą tą określa się dwa egzemplarze starych cisów, rosnących na północno-zachodnim stoku Pasma Babicy, na terenie wsi Harbutowice. Drzewa są chronione jako pomniki przyrody. Wiek drzew szacuje się na blisko 700 lat. Są to jedne z najstarszych drzew w Polsce, prawnie chronione od 1934 roku, wpisane do Katalogu Zabytków Przyrody, a od 1954 roku – pomniki przyrody na mocy aktu prawnego wydanego przez Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie). Jako jedne z pięciu najstarszych drzew w Polsce rosną na terenie wsi Harbutowice, którą dawniej porastała puszcza. Cisy charakteryzują się twardym, ciężkim drewnem o twardzieli wiśniowobrązowej. Drewno jest wąskosłoiste, odporne na gnicie, dlatego było od dawna cenione i używane do wyrobu łuków, kusz, a także sprzętów domowych i mebli. Wskutek tego znacznie wytępiono cisy. Zostały nazwane na cześć profesora Mariana Raciborskiego (1863-1917), który należał do pionierów ochrony przyrody w Polsce, w roku jego śmierci. Pierwsza naukowa wzmianka na ich temat to informacja 16.06.1914 na posiedzeniu Krakowskiego Oddziału Towarzystwa Kopernika. Powszechnie odkrycie cisów przypisuje się prof. Marianowi Raciborskiemu, jest to jednak twierdzenie błędne. Większy, a zarazem starszy z nich to okaz żeński o obwodzie około 3 m i wysokości 15 m. Jego wiek szacuje się na blisko 700 lat (badanie prof. Cezarego Pacyniaka z 1992 r. – określono wiek przy pomocy świdra Presslera na 667 lat). Drugi, niższy i zarazem młodszy, to okaz męski, którego wiek szacuje się na około 650-1000 lat. Na terenie Harbutowic oprócz Cisów Raciborskiego rosnących w przysiółku Chodników rosną jeszcze mniej okazałe drzewa cisowe. Pięć młodszych drzew rośnie na terenie kilku przysiółków o nazwach: Batorówka, Kozakówka, Szczerbakówka.