Wielka Pustynia Błędowska

Pustynia Błędowska – największy w Polsce obszar lotnych piasków (około 33 km²), leżący na pograniczu Wyżyny Śląskiej i Wyżyny Olkuskiej. Rozciąga się od dzielnicy Błędów Dąbrowy Górniczej na zachodzie do gminy Klucze na wschodzie. Granicą północną pustyni jest wieś Chechło, a na południu jest ograniczona dużym obszarem leśnym. Pustynia ma niecałe 10 km długości i szerokość do 4 km. Piaski mają średnią miąższość 40 m, maksymalnie 70 m. Przez pustynię, ze wschodu na zachód, przepływa Biała Przemsza. Obszar pustyni objęty jest programem ochrony Natura 2000.

Parafia Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Chechle – parafia rzymskokatolicka, w Chechle, położona w dekanacie jaroszowieckim, diecezji sosnowieckiej, metropolii częstochowskiej, w Polsce. W XIV wieku istniał tu już kościół, splądrowany w 1308 przez najemników biskupa Jana Muskaty. Parafia wzmiankowana została w sprawozdaniu z poboru świętopietrza sporządzonym przez Andrzeja de Verulis pośród parafii dekanatu sławkowskiego diecezji krakowskiej w 1326 pod nazwą Chechel i ponownie w 1327.

Chechło – wieś w Polsce, położona w województwie małopolskim, w powiecie olkuskim, w gminie Klucze. W latach 1954–1961 wieś należała i była siedzibą władz gromady Chechło, po jej zniesieniu w gromadzie Klucze. W latach 1975–1998 w województwie katowickim. Wieś powstała prawdopodobnie w XI wieku. Nazwa pochodzi od chechła, dawnego określenia ziemi bagiennej. W XIV wieku był kościół, splądrowany w 1308 przez najemników Jana Muskaty. Parafia w Chechle w 1326 roku zaliczana była do dekanatu sławkowskiego. Pod rokiem 1326, w bulli papieża Jana XXII Chechło występuje jako Hehel. W końcu XV wieku miała w Chechle majątki szlachta pieczętująca się herbami Ostoja, Pilawa i Przeginia.

20 dywizjon techniczny Obrony Powietrznej (20 dt OP) – pododdział Wojsk Obrony Przeciwlotniczej Sił Powietrznych stacjonujący w Hutkach koło Olkusza, podlegał dowódcy 1 Brygady Rakietowej Obrony Powietrznej Kraju. Dywizjon został rozformowany w 1988 roku.

Czubatka (382 m) – wzgórze z punktem widokowym we wsi Klucze w województwie małopolskim, w powiecie olkuskim, w gminie Klucze. Na mapie Geoportalu ma nazwę Jałowce, jednak nazwa Czubatka jest bardziej popularna; taka nazwa podawana jest na kierunkowskazach i tablicach informacyjnych, na innych mapach w przewodnikach turystycznych i na stronach internetowych. Znajduje się po zachodniej stronie zabudowań wsi Klucze na Wyżynie Olkuskiej będącej częścią Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. Punkt widokowy na Czubatce jest dobrze przygotowany. Jest na nim duży parking, zadaszona altana, ławki i stoły dla turystów, ogrodzony taras widokowy, luneta i opisana panorama widokowa. Z tarasu widokowego rozciąga się widok na Pustynię Błędowską, Hutę Katowice i okoliczne wzgórza (m.in. Januszkowa Góra). Na szczycie Czubatki jest też wysoka wieża obserwacyjna Nadleśnictwa Olkusz.

Posada – osada leśna w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie olkuskim, w gminie Bolesław. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa katowickiego.

Hutki – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie olkuskim, w gminie Bolesław. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa katowickiego.

Klucze – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie olkuskim, w gminie Klucze. Miejscowość jest siedzibą gminy Klucze. Obok przepływa Biała Przemsza.

Klucze – gmina wiejska w województwie małopolskim, powiecie olkuskim. Siedzibą gminy są Klucze. W 2013 roku gmina liczyła 15 306 stałych mieszkańców. W latach 1975–1998 gmina była położona w województwie katowickim. Od 1991 r. należy do Związku Gmin Jurajskich, a od 2002 do Małopolskiej Organizacji Turystycznej.

Godawica – osada w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie olkuskim, w gminie Klucze. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa katowickiego. W pobliżu wsi znajdują się mogiły 4 powstańców styczniowych. 24 kwietnia 1863 roku, po zwycięskiej bitwie oddziału powstańców pod dowództwem Anastazego Mossakowskiego pod Golczowicami zmęczeni powstańcy rozłożyli się z biwakiem na polanie w pobliskiej Godawicy. Spostrzegł ich chłop rodem z Klucz – podobno carski szpieg, i zdradził miejsce pobytu powstańców. Otoczonym z czterech stron powstańcom udało się przebić z zasadzki, ale ciężko rannych współtowarzyszy nie zdążyli zabrać z pola walki i uchronić przed nieprzyjaciółmi. Zmarłych powstańców miejscowa ludność pochowała w prowizorycznych grobach.

Parafia Najświętszej Maryi Panny Nieustającej Pomocy w Kluczach – rzymskokatolicka parafia, położona w dekanacie jaroszowieckim, diecezji sosnowieckiej, metropolii częstochowskiej w Polsce. Utworzona w dniu 23 maja 1938 roku przez biskupa kieleckiego Czesława Kaczmarka. Obecnym proboszczem jest ks. Marek Łabuda.

Jaskinia Mąciwody – jaskinia położona na terenie miejscowości Klucze w powiecie olkuskim, na terenie Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. Została odkryta w latach 50. podczas drążenia studni. Pierwsze badanie przez grotołazów miało miejsce 10 listopada 1975 r. Prace eksploracyjne przeprowadzono w następnym roku 29 maja. W tym samym roku dwa razy nurkowano w syfonie. Jest jaskinią o rozwinięciu pionowym, studnia wejściowa ma głębokość 18 m. Wchodzi się do niej opuszczając się do ocembrowanej studni przy ul. Poległych. Na głębokości 5 m studnia przechodzi w naturalną próżnię krasową. Dno na głębokości 19 m znajduje się pod wodą. Najniższym punktem jest dno syfonu niedaleko zejścia do jaskini. 5 m ponad dnem w głąb skały wąski korytarz prowadzi do obszernej sali zasłanej piaskiem przemieszanym z rumoszem skalnym i większymi głazami dnie, wznoszącym się do góry. Z sali odchodzą korytarze w kierunku północnym i wschodnim. W sali występuje szata naciekowa w postaci polew i stalagmitów.