Klucze (gmina)

Klucze – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie olkuskim, w gminie Klucze. Miejscowość jest siedzibą gminy Klucze. Obok przepływa Biała Przemsza.

Jaskinia Mąciwody – jaskinia położona na terenie miejscowości Klucze w powiecie olkuskim, na terenie Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. Została odkryta w latach 50. podczas drążenia studni. Pierwsze badanie przez grotołazów miało miejsce 10 listopada 1975 r. Prace eksploracyjne przeprowadzono w następnym roku 29 maja. W tym samym roku dwa razy nurkowano w syfonie. Jest jaskinią o rozwinięciu pionowym, studnia wejściowa ma głębokość 18 m. Wchodzi się do niej opuszczając się do ocembrowanej studni przy ul. Poległych. Na głębokości 5 m studnia przechodzi w naturalną próżnię krasową. Dno na głębokości 19 m znajduje się pod wodą. Najniższym punktem jest dno syfonu niedaleko zejścia do jaskini. 5 m ponad dnem w głąb skały wąski korytarz prowadzi do obszernej sali zasłanej piaskiem przemieszanym z rumoszem skalnym i większymi głazami dnie, wznoszącym się do góry. Z sali odchodzą korytarze w kierunku północnym i wschodnim. W sali występuje szata naciekowa w postaci polew i stalagmitów.

Marglok (405 m) – wzniesienie po północno-wschodniej stronie zabudowanego obszaru miejscowości Klucze, w województwie małopolskim, w powiecie olkuskim, w gminie Klucze. Znajduje się na Wyżynie Olkuskiej będącej częścią Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. Jest to wzniesienie bezleśne, zajęte przez nieużytki, które stopniowo zaczynają zarastać lasem. Znajdują się na nim trzy, obecnie nieczynne odkrywki – miejsca, w których wydobywano dolomity pochodzące ze środkowego triasu.

Parafia Najświętszej Maryi Panny Nieustającej Pomocy w Kluczach – rzymskokatolicka parafia, położona w dekanacie jaroszowieckim, diecezji sosnowieckiej, metropolii częstochowskiej w Polsce. Utworzona w dniu 23 maja 1938 roku przez biskupa kieleckiego Czesława Kaczmarka. Obecnym proboszczem jest ks. Marek Łabuda.

Czubatka (382 m) – wzgórze z punktem widokowym we wsi Klucze w województwie małopolskim, w powiecie olkuskim, w gminie Klucze. Na mapie Geoportalu ma nazwę Jałowce, jednak nazwa Czubatka jest bardziej popularna; taka nazwa podawana jest na kierunkowskazach i tablicach informacyjnych, na innych mapach w przewodnikach turystycznych i na stronach internetowych. Znajduje się po zachodniej stronie zabudowań wsi Klucze na Wyżynie Olkuskiej będącej częścią Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. Punkt widokowy na Czubatce jest dobrze przygotowany. Jest na nim duży parking, zadaszona altana, ławki i stoły dla turystów, ogrodzony taras widokowy, luneta i opisana panorama widokowa. Z tarasu widokowego rozciąga się widok na Pustynię Błędowską, Hutę Katowice i okoliczne wzgórza (m.in. Januszkowa Góra). Na szczycie Czubatki jest też wysoka wieża obserwacyjna Nadleśnictwa Olkusz.

Kamyk (417,5 m) – wzniesienie po północno-wschodniej stronie zabudowanego obszaru miejscowości Klucze, w województwie małopolskim, w powiecie olkuskim, w gminie Klucze. Znajduje się na Wyżynie Olkuskiej będącej częścią Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. Na szczycie Kamyka znajduje się punkt triangulacyjny. Wzniesienie porasta rzadki las.

Cerkiewska Góra (412 m) – wzniesienie po wschodniej stronie zabudowanego obszaru miejscowości Klucze, w województwie małopolskim, w powiecie olkuskim, w gminie Klucze. Znajduje się na Wyżynie Olkuskiej będącej częścią Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. Wzniesienie porasta rzadki las.

Spasie (ok. 412 m) – dwuwierzchołkowe wzniesienie po północno-wschodniej stronie zabudowanego obszaru miejscowości Klucze, w województwie małopolskim, w powiecie olkuskim, w gminie Klucze. Znajduje się na Wyżynie Olkuskiej będącej częścią Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. Wzniesienie porasta rzadki las.

Bogucin Duży – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie olkuskim, w gminie Klucze. 2 czerwca 1273 miała tu miejsce bitwa pod Bogucinem. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa katowickiego.

Godawica – osada w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie olkuskim, w gminie Klucze. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa katowickiego. W pobliżu wsi znajdują się mogiły 4 powstańców styczniowych. 24 kwietnia 1863 roku, po zwycięskiej bitwie oddziału powstańców pod dowództwem Anastazego Mossakowskiego pod Golczowicami zmęczeni powstańcy rozłożyli się z biwakiem na polanie w pobliskiej Godawicy. Spostrzegł ich chłop rodem z Klucz – podobno carski szpieg, i zdradził miejsce pobytu powstańców. Otoczonym z czterech stron powstańcom udało się przebić z zasadzki, ale ciężko rannych współtowarzyszy nie zdążyli zabrać z pola walki i uchronić przed nieprzyjaciółmi. Zmarłych powstańców miejscowa ludność pochowała w prowizorycznych grobach.

Jaskinia Lodowa w Jaroszowcu – jaskinia na wzgórzu Pod Wieżą w masywie Góry Stołowej na Wyżynie Olkuskiej będącej częścią Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. Administracyjnie znajduje się w obrębie miejscowości Jaroszowiec, w województwie małopolskim, w powiecie olkuskim, w gminie Klucze.

Maniak Zadni – skała na szczycie wzgórza Maniakówka w miejscowości Jaroszowiec, w województwie małopolskim, w powiecie olkuskim, w gminie Klucze. Wchodzi w skład kompleksu wzniesień Stołowa Góra na Wyżynie Olkuskiej będącej częścią Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. Znajduje się na obszarze ochrony specjalnej Ostoja Natura 2000 Jaroszowiec. Maniak Zadni wraz z dwoma innymi skałami (Maniakówką i Maniakiem Pośrednim) znajduje się w lesie w szczytowej partii wzgórza. Są to zbudowane z twardych wapieni skalistych ostańce. Maniak Zadni jest najdalej wysunięty na południe. Ma wysokość 10 m, ściany połogie, pionowe lub przewieszone. Uprawiana jest na nim wspinaczka skalna. Jest 6 dróg wspinaczkowych o trudności od IV do VI.2+ w skali krakowskiej. Drogi od 2 do 5 mają stałe punkty asekuracyjne: 2–3 ringi (r) i stanowisko zjazdowe (st). Komin maniakalny; IV, Szkieletów ludy; VI.2, 2r +st, Czterdzieści i cztery; VI.2+, 3r + st, Nam strzelać nie kazano; VI.2, 2r + st, Raz, dwa, trzy; VI.1+, 2r, Veltverbesserungswahn; V. W Maniaku Zadnim znajduje się niewielka jaskinia Ostra Bramka z Dziurką obok.