Jaskinia Mąciwody

Klucze – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie olkuskim, w gminie Klucze. Miejscowość jest siedzibą gminy Klucze. Obok przepływa Biała Przemsza.

Parafia Najświętszej Maryi Panny Nieustającej Pomocy w Kluczach – rzymskokatolicka parafia, położona w dekanacie jaroszowieckim, diecezji sosnowieckiej, metropolii częstochowskiej w Polsce. Utworzona w dniu 23 maja 1938 roku przez biskupa kieleckiego Czesława Kaczmarka. Obecnym proboszczem jest ks. Marek Łabuda.

Klucze – gmina wiejska w województwie małopolskim, powiecie olkuskim. Siedzibą gminy są Klucze. W 2013 roku gmina liczyła 15 306 stałych mieszkańców. W latach 1975–1998 gmina była położona w województwie katowickim. Od 1991 r. należy do Związku Gmin Jurajskich, a od 2002 do Małopolskiej Organizacji Turystycznej.

Marglok (405 m) – wzniesienie po północno-wschodniej stronie zabudowanego obszaru miejscowości Klucze, w województwie małopolskim, w powiecie olkuskim, w gminie Klucze. Znajduje się na Wyżynie Olkuskiej będącej częścią Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. Jest to wzniesienie bezleśne, zajęte przez nieużytki, które stopniowo zaczynają zarastać lasem. Znajdują się na nim trzy, obecnie nieczynne odkrywki – miejsca, w których wydobywano dolomity pochodzące ze środkowego triasu.

Czubatka (382 m) – wzgórze z punktem widokowym we wsi Klucze w województwie małopolskim, w powiecie olkuskim, w gminie Klucze. Na mapie Geoportalu ma nazwę Jałowce, jednak nazwa Czubatka jest bardziej popularna; taka nazwa podawana jest na kierunkowskazach i tablicach informacyjnych, na innych mapach w przewodnikach turystycznych i na stronach internetowych. Znajduje się po zachodniej stronie zabudowań wsi Klucze na Wyżynie Olkuskiej będącej częścią Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. Punkt widokowy na Czubatce jest dobrze przygotowany. Jest na nim duży parking, zadaszona altana, ławki i stoły dla turystów, ogrodzony taras widokowy, luneta i opisana panorama widokowa. Z tarasu widokowego rozciąga się widok na Pustynię Błędowską, Hutę Katowice i okoliczne wzgórza (m.in. Januszkowa Góra). Na szczycie Czubatki jest też wysoka wieża obserwacyjna Nadleśnictwa Olkusz.

Kamyk (417,5 m) – wzniesienie po północno-wschodniej stronie zabudowanego obszaru miejscowości Klucze, w województwie małopolskim, w powiecie olkuskim, w gminie Klucze. Znajduje się na Wyżynie Olkuskiej będącej częścią Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. Na szczycie Kamyka znajduje się punkt triangulacyjny. Wzniesienie porasta rzadki las.

Bogucin Duży – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie olkuskim, w gminie Klucze. 2 czerwca 1273 miała tu miejsce bitwa pod Bogucinem. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa katowickiego.

Cerkiewska Góra (412 m) – wzniesienie po wschodniej stronie zabudowanego obszaru miejscowości Klucze, w województwie małopolskim, w powiecie olkuskim, w gminie Klucze. Znajduje się na Wyżynie Olkuskiej będącej częścią Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. Wzniesienie porasta rzadki las.

Spasie (ok. 412 m) – dwuwierzchołkowe wzniesienie po północno-wschodniej stronie zabudowanego obszaru miejscowości Klucze, w województwie małopolskim, w powiecie olkuskim, w gminie Klucze. Znajduje się na Wyżynie Olkuskiej będącej częścią Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. Wzniesienie porasta rzadki las.

Bitwa pod Bogucinem – bitwa rozegrana 2 czerwca 1273 w okolicach miejscowości Bogucin Mały leżącej obecnie w powiecie olkuskim w województwie małopolskim. W 1273 najprawdopodobniej z inspiracji czeskiej doszło do buntu możnych krakowskich przeciwko Bolesławowi Wstydliwemu. Książęta krakowscy byli wówczas stronnikami Węgrów i wspierali południowych sąsiadów w walce z królem czeskim Przemysłem Ottokarem. Usunięcie z tronu krakowskiego Bolesława Wstydliwego i zastąpienie go księciem opolskim Władysławem opolskim było bardzo na rękę królowi czeskiemu. Według Długosza przywódcą buntu w Krakowie był biskup krakowski Paweł z Przemankowa, a za przyczynę podaje rozczarowanie srogą władzą sądowniczą księcia oraz niechęć panów krakowskich do następcy Bolesława Wstydliwego, Leszka Czarnego. Inne źródła przyczyny spisku upatrywały w myśliwskiej pasji księcia krakowskiego, pociągającej za sobą szkody w zasiewach i zmuszaniu i poddanych do udziału w łowach. Buntownicy wysunęli na tron Władysława Opolskiego, który z rycerstwem opolsko-raciborskim wkroczył do Małopolski. Bolesław Wstydliwy nie dał się zaskoczyć i zebrawszy wierne sobie wojsko pokonał 2 czerwca 1273 oddziały śląskie w krwawej bitwie pod Bogucinem, nieopodal Olkusza. Jeszcze w październiku tegoż roku książę krakowski podjął wyprawę odwetową. W 1274 Władysław i Bolesław Wstydliwy zawarli pokój w imię postanowień którego książę opolsko-raciborski zrzekł się pretensji do tronu krakowskiego, natomiast Bolesław Wstydliwy wyraził zgodę na korektę granic, tj. na zamianę ziemi chrzanowskiej, na tereny pomiędzy Skawą a Skawinką.

Okap z Półką na Pomorskich Skałach – wielki okap z półką na skale Foka w grupie Pomorskich Skał po północno-zachodniej stronie Olkusza w województwie małopolskim, w powiecie olkuskim. Znajduje się po wschodniej stronie ulicy Długiej w należącym do Olkusza osiedlu Pomorzany, na Wyżynie Olkuskiej będącej częścią Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. Foka to skała o kształcie grzyba skalnego. Jej okap z półką znajduje się nisko nad ziemią, ma długość 19,5 m i jest otwarty na 3 strony świata. Nie spełnia kryteriów obiektu jaskiniowego, jest jednak opisywany przez grotołazów jako schronisko. W istocie jest tylko formacją skalną. Podstawa skały zbudowana jest z uławiconych wapieni, które uległy wypreparowaniu, półka z twardszych wapieni skalistych. Brak nacieków jaskiniowych, namulisko składa się z gruzu wapiennego zmieszanego z próchnicą, w części zachodniej jest skaliste.

Bogucin Mały – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie olkuskim, w gminie Olkusz. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa katowickiego. Nazwa wsi pochodzi od sokolnika Boguty, który dostał te tereny pod opiekę od właścicieli Rabsztyna najprawdopodobniej w XIV w. Na Górze Syborowej (445,7 m n.p.m.) nieopodal Bogucina Małego znajduje się kolisty zespół 14 wapiennych skałek, zaliczany do pomników przyrody nieożywionej, jest zbudowana z wapieni jurajskich z rozwiniętymi zjawiskami krasowymi.