Bogucin Mały

Bitwa pod Bogucinem – bitwa rozegrana 2 czerwca 1273 w okolicach miejscowości Bogucin Mały leżącej obecnie w powiecie olkuskim w województwie małopolskim. W 1273 najprawdopodobniej z inspiracji czeskiej doszło do buntu możnych krakowskich przeciwko Bolesławowi Wstydliwemu. Książęta krakowscy byli wówczas stronnikami Węgrów i wspierali południowych sąsiadów w walce z królem czeskim Przemysłem Ottokarem. Usunięcie z tronu krakowskiego Bolesława Wstydliwego i zastąpienie go księciem opolskim Władysławem opolskim było bardzo na rękę królowi czeskiemu. Według Długosza przywódcą buntu w Krakowie był biskup krakowski Paweł z Przemankowa, a za przyczynę podaje rozczarowanie srogą władzą sądowniczą księcia oraz niechęć panów krakowskich do następcy Bolesława Wstydliwego, Leszka Czarnego. Inne źródła przyczyny spisku upatrywały w myśliwskiej pasji księcia krakowskiego, pociągającej za sobą szkody w zasiewach i zmuszaniu i poddanych do udziału w łowach. Buntownicy wysunęli na tron Władysława Opolskiego, który z rycerstwem opolsko-raciborskim wkroczył do Małopolski. Bolesław Wstydliwy nie dał się zaskoczyć i zebrawszy wierne sobie wojsko pokonał 2 czerwca 1273 oddziały śląskie w krwawej bitwie pod Bogucinem, nieopodal Olkusza. Jeszcze w październiku tegoż roku książę krakowski podjął wyprawę odwetową. W 1274 Władysław i Bolesław Wstydliwy zawarli pokój w imię postanowień którego książę opolsko-raciborski zrzekł się pretensji do tronu krakowskiego, natomiast Bolesław Wstydliwy wyraził zgodę na korektę granic, tj. na zamianę ziemi chrzanowskiej, na tereny pomiędzy Skawą a Skawinką.

Czarny Las – osada w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie olkuskim, w gminie Olkusz. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa katowickiego.

Bogucin Duży – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie olkuskim, w gminie Klucze. 2 czerwca 1273 miała tu miejsce bitwa pod Bogucinem. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa katowickiego.

Podgrabie – część miasta Olkusz w województwie małopolskim, w powiecie olkuskim, w gminie Olkusz. Rozpościera się wzdłuż ulicy Podgrabie na północ od centrum miasta.

Przedmurze – dwie wapienne skały na Wzgórzu Rabsztyńskim. Wkomponowane zostały w mury obronne Zamku w Rabsztynie i stanowią ich część. Znajdują się na Wyżynie Olkuskiej we wsi Rabsztyn w województwie małopolskim, w powiecie olkuskim, w gminie Olkusz. Skały Przedmurze znajdują się na zachodniej stronie murów zamku na szczycie stromego wzgórza, nad fosami. Są to Górna i Dolna Baszta. Ich zachodnie, pionowe ściany mają wysokość do 14 m.

Wzgórze Rabsztyńskie (427,5 m) – wzniesienie, na szczycie którego wybudowano Zamek w Rabsztynie. Znajduje się we wsi Rabsztyn, w województwie małopolskim, w powiecie olkuskim, w gminie Olkusz, na północno-zachodnim krańcu Płaskowyżu Ojcowskiego na Wyżynie Olkuskiej. Wzniesienie jest bezleśne i otoczone fosami obronnymi. Na jego szczycie znajdują się dwie grupy wapiennych skał, które wkomponowane zostały w mury obronne zamku: Zamurze i Przedmurze. Przed rozpoczęciem remontu zamku na skałach tych uprawiano wspinaczkę skalną. Od czasu rozpoczęcia remontu wspinaczka jest zakazana.

Zamek w Rabsztynie – ruiny zamku wybudowanego na Wzgórzu Rabsztyńskim (427,5 m) na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej, we wsi Rabsztyn w województwie małopolskim, w powiecie olkuskim. Wchodził w skład tzw. Orlich Gniazd.

Okap z Półką na Pomorskich Skałach – wielki okap z półką na skale Foka w grupie Pomorskich Skał po północno-zachodniej stronie Olkusza w województwie małopolskim, w powiecie olkuskim. Znajduje się po wschodniej stronie ulicy Długiej w należącym do Olkusza osiedlu Pomorzany, na Wyżynie Olkuskiej będącej częścią Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. Foka to skała o kształcie grzyba skalnego. Jej okap z półką znajduje się nisko nad ziemią, ma długość 19,5 m i jest otwarty na 3 strony świata. Nie spełnia kryteriów obiektu jaskiniowego, jest jednak opisywany przez grotołazów jako schronisko. W istocie jest tylko formacją skalną. Podstawa skały zbudowana jest z uławiconych wapieni, które uległy wypreparowaniu, półka z twardszych wapieni skalistych. Brak nacieków jaskiniowych, namulisko składa się z gruzu wapiennego zmieszanego z próchnicą, w części zachodniej jest skaliste.

Balkony – skała w grupie Pomorskich Skał (zwanych też Pomorzańskimi Skałkami) po północno-zachodniej stronie Olkusza w województwie małopolskim, w powiecie olkuskim. Skały znajdują się po wschodniej stronie ulicy Długiej w należącym do Olkusza osiedlu Pomorzany. Pod względem geograficznym jest to Płaskowyż Ojcowski na Wyżynie Olkuskiej. Balkony znajdują się w lesie na szczycie wzniesienia. Jest to zbudowany z twardych wapieni skalistych ostaniec o wysokości do 10 m, ścianach połogich, pionowych lub przewieszonych. Uprawiana jest na nim wspinaczka skalna o charakterze boulderingowym. Jest na nim 13 dróg wspinaczkowych o trudności od IV+ do VI.2+ w skali krakowskiej. Mają zamontowane stałe punkty asekuracyjne – ringi (r), dwa ringi zjazdowe (drz) lub ring zjazdowy (rz).

Pomorskie Skały, Pomorzańskie Skałki lub Skały w Pomorzanach – grupa skał na wzniesieniu o tej samej nazwie po północno-zachodniej stronie Olkusza w województwie małopolskim, w powiecie olkuskim. Wzniesienie to znajduje się po wschodniej stronie ulicy Długiej w należącym do Olkusza osiedlu Pomorzany. Jest częścią Płaskowyżu Ojcowskiego na Wyżynie Olkuskiej. Pomorskie Skały znajdują się w lesie na szczycie wzniesienia. Są to ostańce zbudowane są z twardych wapieni skalistych. Mają wysokość do 10 m, ściany połogie, pionowe lub przewieszone i różnorodne kształty. Na niektórych z nich uprawiana jest wspinaczka skalna (zarówno klasyczna, jak i bouldering). Skałom tym wspinacze nadali nazwy: Balkony, Foka, Przełaz, Rozłupana. Poprowadzili na nich 26 dróg wspinaczkowych o trudności od III do VI.4 w skali polskiej. Prawie wszystkie mają zamontowane stałe punkty asekuracyjne (ringi, spity, ringi zjazdowe). W Pomorskich Skałach dobrze rozwinięte są zjawiska krasowe. Ich wynikiem jest powstanie kilku jaskiń i schronisk: Okap koło Wapiennika, Okap z Półką na Pomorskich Skałach, Schronisko pod Szczytem Pomorskiej Skały, Schronisko w Starym Łomiku.

Rozłupana – skała w grupie Pomorskich Skał (zwanych też Pomorzańskimi Skałkami) po północno-zachodniej stronie Olkusza w województwie małopolskim, w powiecie olkuskim. Skały znajdują się po wschodniej stronie ulicy Długiej w należącym do Olkusza osiedlu Pomorzany. Pod względem geograficznym jest to Płaskowyż Ojcowski na Wyżynie Olkuskiej. Rozłupana znajduje się w lesie na szczycie wzniesienia, obok drugiej bezimiennej skały. Pomiędzy nimi jest wąskie przejście (przełaz). Przełaz to zbudowany z twardych wapieni skalistych ostaniec o wysokości do 6 m, ścianach połogich, pionowych lub przewieszonych. Uprawiana jest na nim wspinaczka skalna o charakterze boulderingowym. Są 4 drogi wspinaczkowe (w tym 1 projekt) o trudności od VI do VI.2+ w skali krakowskiej. Wszystkie (łącznie z projektem) mają zamontowane stałe punkty asekuracyjne: 2 ringi (r) i stanowiska zjazdowe (st). Dziób nosorożca; VI.2, 2r + st Faceci w Rajtuzach; VI.2+, 2r + st Najkrótsza; VI+, 2r + st Projekt; 2r + st.

Przełaz – skała w grupie Pomorskich Skał (zwanych też Pomorzańskimi Skałkami) po północno-zachodniej stronie Olkusza w województwie małopolskim, w powiecie olkuskim. Skały znajdują się po wschodniej stronie ulicy Długiej w należącym do Olkusza osiedlu Pomorzany. Pod względem geograficznym jest to Płaskowyż Ojcowski na Wyżynie Olkuskiej. Przełaz znajduje się w lesie na szczycie wzniesienia, obok drugiej bezimiennej skały. Pomiędzy nimi jest wąskie przejście (przełaz). Przełaz to zbudowany z twardych wapieni skalistych ostaniec o wysokości do 6 m, ścianach połogich, pionowych lub przewieszonych. Uprawiana jest na nim wspinaczka skalna o charakterze boulderingowym. Są 4 drogi wspinaczkowe o trudności od IV do VI.+ w skali krakowskiej. Drogi nr 2 i 4 mają zamontowane stałe punkty asekuracyjne: 1–2 ringi (r) i ringi zjazdowe (rz). Rysa w Przełazie; VI.1, Przełazik; VI+, 1r +rz Wejściowa; IV, Szósteczka; VI, 2r +rz.