Monaster Świętych Piotra i Pawła w Mińsku

Sobór Świętych Piotra i Pawła – prawosławny sobór w Mińsku, w latach 1612–1799 główna świątynia męskiego monasteru, następnie cerkiew parafialna, w latach 1933–1941 i 1944–1991 nieczynna. Cerkiew została zbudowana w 1612 razem z męskim monasterem pod tym samym wezwaniem, z fundacji grupy prywatnych ofiarodawców (prawosławnej szlachty i mieszczan z powiatu mińskiego) oraz miejscowego prawosławnego bractwa. Jednym z fundatorów soboru był wojski miński Adam Wańkowicz. Obiekt powstał na prywatnym gruncie, dzięki czemu mógł zostać wzniesiony w okresie, gdy wznoszenie nowych świątyń tego wyznania było w Rzeczypospolitej nielegalne. Początkowo w świątyni znajdowały się trzy ołtarze – główny pod wezwaniem Świętych Piotra i Pawła oraz dwa boczne św. Jana Chrzciciela i św. Michała Archanioła. Cerkiew razem z całym monasterem została poważnie uszkodzona w czasie wojny północnej, zaś po 1720 – napadnięta przez grupę szlachciców-katolików, którzy zdewastowali jej wnętrze i pobili mnichów. W kolejnych dziesięcioleciach cerkiew była w coraz gorszym stanie technicznym. Remont obiektu sfinansowała dopiero caryca Katarzyna II po II rozbiorze Polski, gdy Mińsk znajdował się już w granicach Imperium Rosyjskiego. Władczyni Rosji zdecydowała równocześnie o kasacie monasteru mińskiego i przeniesieniu ostatnich zakonników do budynków po dawnym unickim klasztorze Świętego Ducha, a następnie do monasteru Objawienia Pańskiego w Pińsku oraz o zmianie wezwania cerkwi na św. Katarzyny. W 1812, w czasie marszu Wielkiej Armii Napoleona przeciwko Rosji, cerkiew Świętych Piotra i Pawła została zdewastowana przez francuskich żołnierzy i pełniła przez dwa miesiące funkcję szpitala polowego. Nabożeństwa w obiekcie wznowiono dopiero w roku 1814. W 1844 obiekt otrzymał rangę soboru. W latach 1870–1871 miał miejsce generalny remont soboru, połączony z wstawieniem nowego ikonostasu, budową dodatkowej kopuły i wykonaniem we wnętrzu zespołu fresków. Świątynia pozostawała czynna do 1933, gdy została odebrana parafii prawosławnej i zamieniona na magazyn. Wnętrze świątyni podzielono na trzy kondygnacje. Na ponowne otwarcie soboru wyraziły zgodę okupacyjne władze niemieckie w 1941. 7 grudnia 1941 arcybiskup Filoteusz (Narko) dokonał ponownej konsekracji obiektu i nadał mu ponownie wezwanie Świętych Piotra i Pawła. Jednak po zajęciu Mińska przez Armię Czerwoną w 1944 budynek ponownie odebrano wiernym i zamieniono na mieszkania. Wnętrze obiektu całkowicie przekształcono, dzieląc je na cztery poziomy. W 1945 do byłego soboru przeniesiono siedzibę Centralnego Archiwum Rewolucji Październikowej i Budownictwa Socjalistycznego. Od lat 60. XX w. budynek zajmowało z kolei Archiwum Dokumentacji Naukowo-Technicznej oraz Archiwum Literatury i Sztuki Białoruskiej SRR. W 1970 powstał, ostatecznie zarzucony, projekt zburzenia świątyni i wzniesienia na jej miejscu bloków mieszkalnych. Po tej dacie budynek został odnowiony od zewnątrz – przywrócono mu dawny kształt. Rosyjski Kościół Prawosławny odzyskał budynek soboru w 1991, jednak jego ponowna adaptacja do celów liturgicznych trwała przez kolejne cztery lata.

Panika na stacji metra Niamiha – tragedia, do której doszło pod koniec piwnego święta w Mińsku w niedzielę 30 maja 1999 roku, w czasie koncertu rockowego na wolnym powietrzu (niedaleko Pałacu Sportu) zorganizowanego przez firmy Aliwaryja i Dżaz-Kraft. Podczas tego wydarzenia śmierć poniosły 53 osoby.

Synagoga Chłodna w Mińsku zwana również Wielką (biał. Сінагога Халодная, Synagoga Chałodnaja, ros. Синагога Холодная, Sinagoga Chołodnaja, Большая синагога в Минске, Bolszaja sinagoga w Minskie) – jedna z najstarszych bóżnic znajdujących się do lat sześćdziesiątych XX stulecia na terenie Mińska przy ul. Szkolnej.

Pałac Przezdzieckich w Mińsku – klasycystyczny pałac w Mińsku na Białorusi, zabytek architektury przy Placu Wolności 15.

Niamiha (biał. Няміга; ros. Немига, Niemiga) – stacja mińskiego metra położona na linii Autazawodskiej. Położona jest pod ulicą Niamiha, pochodzącej od rzeki Niamiha. Otwarta została w dniu 31 grudnia 1990 roku. 30 maja 1999 roku w tunelu podziemnym prowadzącym do stacji doszło do stratowania 53 osób, co zostało upamiętnione pomnikiem przed wejściem do stacji.

Województwo mińskie w Rzeczypospolitej Obojga Narodów było rozległym chociaż niezbyt ludnym, zwłaszcza w południowej części, województwem położonym na ziemiach ruskich Wielkiego Księstwa Litewskiego.

Zamek w Mińsku (biał. Мінскі замак, Minski zamak) – drewniana budowla obronna w Mińsku, zbudowana w połowie XI wieku na prawym brzegu rzeki Świsłocz przy ujściu do niej rzeki Niamiha (rejon placu 8 Marca); zniszczona na początku XIX wieku, a ostatecznie zniwelowana przez władze sowieckie w latach 50. XX wieku. Obszar, który w przeszłości otaczały wały zamkowe, otrzymał nazwę Zamczyska.

Katedra Imienia Najświętszej Marii Panny (biał. Архікатэдральны касцёл Найсвяцейшага Імя Найсвяцейшай Панны Марыі ў Мінску) – rzymskokatolicki kościół katedralny w Mińsku i zarazem centrum życia religijnego mińskich katolików.

Parafia Archikatedralna Imienia Najświętszej Maryi Panny w Mińsku (biał. Парафія Імя Найсвяцейшай Панны Марыі y Мінску) – parafia rzymskokatolicka w Mińsku. Jest siedzibą dekanatu Mińsk-Zachód archidiecezji mińsko-mohylewskiej. Została utworzona w 1773 roku.

Kolegium jezuitów w Mińsku (łac. Collegium Minscense Societatis Jesu, biał. Мінскі езуіцкі калегіум, Minski jezuicki kalehium, ros. Минский иезуитский коллегиум, Minskij ijezuitskij kollegium) – zespół klasztorny jezuitów w Mińsku. W jego skład wchodził kościół, budynek klasztorny, szkoła (prowadzona przez jezuitów w okresie 1656–1773) i późniejsze pomieszczenia konsystorialne. Mińska szkoła jezuitów zapewniała wykształcenie w zakresie nauk humanistycznych. Jezuici przybyli do Mińska w 1654 roku. Na ich siedzibę przeznaczono dwór na rogu ulicy Kojdanowskiej i Wysokiego Rynku. Z czasem posiadłość zakonna była poszerzana i rozbudowywana, aż przed kasatą jezuitów w 1773 roku obejmowała niemal cały kwartał w południowo-wschodniej części Wysokiego Rynku. Zespół kolegium jezuickiego zbudowano w miejscu drewnianej zabudowy w latach 1733–1739. Większą część zespołu zniszczono podczas przebudowy miasta po drugiej wojnie światowej. Do naszych czasów zachował się kościół pojezuicki, będący archikatedrą archidiecezji mińsko-mohylewskiej, i część jednego z budynków, gdzie – po modernizacji – mieści się liceum muzyczne.

Archidiecezja mińsko-mohylewska (biał. Мінска-Магілёўская архідыяцэзія; Менска-Магілёўская архідыяцэзія; łac. Archidioecesis Minscensis Latinorum-Mohiloviensis) – jedna z czterech diecezji obrządku łacińskiego na Białorusi, wchodząca w skład metropolii mińsko-mohylewskiej. Diecezja obejmuje obecnie swoim zasięgiem obwód miński i obwód mohylewski.

Metropolia mińsko-mohylewska (łac. Metropoli Minscensis Latinorum-Mohiloviensis) – jedyna metropolia składająca się (od 13 października 1999) z 4 diecezji obrządku łacińskiego w białoruskim Kościele katolickim. Ustanowiona bullą papieską przez Jana Pawła II 13 kwietnia 1991, obejmująca swoim zasięgiem całą Białoruś.