place

Czupel (654 m)

KozySzczyty Beskidu Małego

Czupel, Cupel – na mapach zaznaczony jako szczyt z wysokością 654 m lub 657 m, w rzeczywistości jest to tylko ostre załamanie grani w północno-zachodniej części grupy Grupy Magurki Wilkowickiej w Beskidzie Małym. Jego stoki południowe i zachodnie stoki opadają w stronę Straconki (dzielnicy Bielska-Białej). W przewodniku „Beskid Mały” opisany jest jako Cupel. Czupel jest porośnięty lasem, ale na lotniczej mapie Geoportalu widać, że na dużej części jego grzbietu i stoków jest to młody las zarastający trawiaste dawniej tereny. Na południowym stoku Czupla do lat 80. XX wieku znajdowały się kamieniołomy Straconka. Ich początki sięgały połowy XVIII wieku, a eksploatacja na skalę przemysłową rozpoczęła się pod koniec XIX wieku. Wydobywany tu kamień został użyty m.in. przy wykańczaniu elewacji katedry św. Mikołaja w Bielsku-Białej oraz przy budowie tunelu kolejowego w tym mieście. Kamieniołomy zaprzestały działalności w latach 1975–1981. Czupel znajduje się w wydzielonym obszarze leśnym w granicach wsi Kozy w województwie śląskim, w powiecie bielskim, w gminie Kozy.

Fragment artykułu z Wikipedii Czupel (654 m) (Licencja: CC BY-SA 3.0, Autorzy).

Czupel (654 m)
Leśna, Bielsko-Biała Lipnik

Współrzędne geograficzne (GPS) Adres Pobliskie miejsca
placePokaż na mapie

Wikipedia: Czupel (654 m)Czytaj dalej na Wikipedii

Współrzędne geograficzne (GPS)

Szerokość geograficzna Długość geograficzna
N 49.803056 ° E 19.107972 °
placePokaż na mapie

Adres

Leśna
43-318 Bielsko-Biała, Lipnik
Polska
mapOtwórz w Mapach Google

Podziel się doświadczeniem

Pobliskie miejsca

Kościół Matki Bożej Pocieszenia w Bielsku-Białej
Kościół Matki Bożej Pocieszenia w Bielsku-Białej

Kościół Matki Bożej Pocieszenia – rzymskokatolicki kościół parafialny należący do dekanatu Bielsko-Biała III – Wschód. Znajduje się w dzielnicy Straconka. Jest to świątynia wzniesiona w latach 1872–1875 według projektu architekta Andrzeja Walczoka. Rozbudowana i powiększona została o wieżę w 1889 roku również według projektu A. Walczoka. Kościół jest jednonawowy, orientowany, reprezentuje styl neogotycki. Wyposażenie budowli pochodzi z końca XIX wieku i XX wieku, było wielokrotnie modernizowane. Do najważniejszych jego elementów należą: rzeźba Madonny z Dzieciątkiem (w pełnej postaci), gotycka, wykonana na przełomie XV/XVI wieku i pochodzi z kręgu snycerki śląskiej, obraz „Matka Boża Pocieszenia” namalowany w XVII wieku, obraz „Św. Stanisław Biskup i Piotrowin” namalowany około 1876 roku przez słowackiego malarza Piotra Bohuna z Białej, figura gipsowa Matki Bożej Pocieszenia wykonana na początku XIX wieku, monstrancja wykonana pod koniec XIX wieku, w prezbiterium – dwa okna witrażowe przedstawiające Matkę Bożą z Dzieciątkiem oraz Chrystusa Dobrego Pasterza, umieszczona we wnęce z lewej strony nawy współczesna „Golgota”, przedstawiająca Maryję i św. Jana Apostoła pod Krzyżem, wykonana przez Mieczysława Hańderka, z prawej strony, pod chórem – drewniany rzeźbiony konfesjonał z kluczami św. Piotra – symbolem władzy apostolskiej szafarzy Kościoła pełnionej w imieniu Chrystusa, umieszczone na płaskim stropie kościoła dwa duże malowidła ludowe przedstawiające Jezusa uciszającego żywioły podczas burzy na Jeziorze Genezaret oraz Matkę Bożą Królową Polski, która błogosławi przedstawicielom różnych stanów, ołtarz główny ozdobiony 2 figurami Ewangelistów z 1875 roku wykonany przez Franciszka Jaratka; rzeźby zostały wykonane w Bielsku.

Łysa Góra (Pasmo Magurki Wilkowickiej)
Łysa Góra (Pasmo Magurki Wilkowickiej)

Łysa Góra (653 m) – szczyt w Beskidzie Małym. Znajduje się w Grupie Magurki Wilkowickiej i jest najdalej na zachód wysuniętym wzniesieniem tej grupy i w ogóle całego Beskidu Małego. Jest to wzniesienie dobrze wyodrębnione. Zachodnie stoki opadają ku dolinie Białej, północno-wschodnie potoku Mraźnica, południowo-wschodnie potoku Szkleniec (Skleniec). Głęboka Przełęcz Łysa (570 m) oddziela Łysą Górę od następnego wzniesienia – Rogacza (828 m). Znajduje się w granicach administracyjnych Bielska-Białej, w dzielnicy Mikuszowice Krakowskie. Południowo-zachodnia część Łysej Góry znajduje się w granicach Parku Krajobrazowego Beskidu Małego. W Polsce jest wiele szczytów o nazwie Łysa Góra. „Łysymi górami” nazywano góry bezleśne. Wbrew swojej nazwie ta Łysa Góra jest porośnięta lasem. Dawniej jednak była bezleśna. Wołosi, którzy w XVI wieku wraz ze swoimi stadami owiec i kóz przybyli tutaj z Bałkanów, poprzez cyrhlenie wytworzyli wielkie pastwiska ciągnące się od Łysej Góry przez Łysą Przełęcz i Rogacz aż po Sokołówkę. Już pod koniec XIX wieku na stokach Łysej Góry zaprzestano jednak wypasu i porosła lasem. Wyżej, na grzbiecie Rogacza i Magurki Wilkowickiej część z hal pasterskich została zamieniona na pola uprawne i powstały na nich zabudowania, część była nadal użytkowana jako pastwiska. Z powodu nieopłacalności ekonomicznej i tutaj jednak w końcu zaprzestano wypasu i dawne hale pasterskie stopniowo zarastają lasem. Od XVI do XVIII wieku na stokach Łysej Góry były sztolnie, w których wydobywano ubogie rudy żelaza. Wydobycie porzucono z powodu nieopłacalności (wysokie koszty wydobycia i niska jakość rudy). W dolinie potoku Szkleniec u południowych podnóży Łysej Góry znajduje się krzyż z figurą Chrystusa. Upamiętnia on miejsce, w którym pochowano Polaków walczących ze Szwedami. 8 marca 1655 r. na tzw. mikluszowickich szańcach. Mieszkańcy Żywca i okoliczni chłopi stoczyli z nimi potyczkę. Mając zaledwie 150 ludzi usiłowali zatrzymać liczącą 1100 żołnierzy armię szwedzką dowodzoną przez gen. Jana Weyharda-Wrzesowicza. Tuż przed bitwą z armii tej uciekła do mieszczan grupa polskich szlachciców, którzy wcześniej przyłączyli się do Szwedów. Ci zdołali zabić 13 z nich, bez trudu zdobyli bronione przez Polaków szańce oraz spalili Mikuszowice i Wilkowice. Przerażeni mieszkańcy Żywca oddali Szwedom miasto bez walki. Przez Łysą Górę biegnie czerwony szlak z Mikuszowic przez Magurkę Wilkowicką, całą południową część Bielska-Białej, Szyndzielnię, Klimczok, Szczyrk aż na Malinowską Skałę. Szlak turystyczny odcinek: Bielsko Biała – Łysa Góra – Przełęcz Łysa – Schronisko PTTK na Magurce Wilkowickiej – Rogacz (828 m) – Wilkowice.

Przegibek (przełęcz w Beskidzie Małym)
Przegibek (przełęcz w Beskidzie Małym)

Przegibek (663 m n.p.m.) – przełęcz w Grupie Magurki Wilkowickiej w Beskidzie Małym, pomiędzy szczytami Sokołówka (853 m) i Przegibek (685 m). Przegibek rozdziela ją na dwie części: północną, zwaną grupą Chrobaczej Łąki, oraz południową, zwaną grupą Magurki Wilkowickiej i Czupla. Rejon przełęczy porasta las. Przez przełęcz przebiega asfaltowa droga, prowadząca z Bielska-Białej do Międzybrodzia Bialskiego. Wybudowana została po 1954 r., głównie przez wojsko i w ramach czynów społecznych. Na przełęczy jest duży, bezpłatny parking i bufet, mała kapliczka z figurką Chrystusa Frasobliwego (pochodząca z 1858 roku) i wybudowany w 1996 r. pomnik Ofiar Wojny. Głównym grzbietem biegnie niebieski szlak turystyczny, dołącza do niego czarny szlak łącznikowy. Ponadto przez przełęcz prowadzi szlak narciarski. W czasie II wojny światowej Niemcy przygotowywali ten rejon do obrony. W 1943 r. od przełęczy aż po szczyt Magurki Wilkowickiej wykopali system rowów strzeleckich. Wykorzystywali do tego przywiezionych ze Śląska mężczyzn niemieckich, którzy niezdolni byli do służby wojskowej, mieszkańców Ponikwi, pracowników leśnych i robotników z zakładów w Bielsku-Białej. Gdzieniegdzie dostrzec jeszcze można pozostałości tych rowów. Przez przełęcz biegnie granica między wydzielonymi obszarami leśnymi (Lasy Państwowe) w granicach wsi Kozy i miasta Bielsko-Biała.