Głaz Energetyków w Poznaniu

Pomnik Augusta Hlonda – pomnik kardynała Augusta Hlonda, zlokalizowany w Poznaniu, na Ostrowie Tumskim, bezpośrednio przed gmachem Seminarium dla Polonii Zagranicznej przy ul. Lubrańskiego. Monument, reprezentujący bardzo tradycyjne formy pomnikowe (cokół + postać) został stworzony przez Jerzego Sobocińskiego w 1981 (odsłonięcie w setną rocznicę urodzin patrona). Postać wykonana jest z brązu, cokół z granitu, a liternictwo z mosiądzu. Na cokole umieszczona jest sentencja łacińska Ut unum sint – Aby byli jedno i stylizowany na odręczny autograf patrona. Upamiętnienie Augusta Hlonda w tym miejscu, wiąże się z powołaniem przez niego do życia Towarzystwa Chrystusowego dla Polonii Zagranicznej (8 września 1932) i budową sąsiadującego z pomnikiem gmachu uczelni tego zgromadzenia (1936, projektował Stefan Cybichowski).

Muzeum Archidiecezjalne w Poznaniu – muzeum gromadzące obiekty sztuki sakralnej. Jedna z najstarszych tego typu instytucji w kraju i jedna z pierwszych placówek muzealnych w Poznaniu. Muzeum wchodzi w skład obiektów i atrakcji trasy turystycznej Traktu Królewsko-Cesarskiego.

Elektrociepłownia Poznań Garbary EC-1 – kompleks budynków elektrowni, zbudowany w Poznaniu w 1929 roku, na Ostrowie Tumskim. Jest to jedna z największych zabytkowych industrialnych budowli dwudziestolecia międzywojennego na terenie miasta. Stanowi ona przykład modernistycznej architektury przemysłowej.

Akademia Lubrańskiego (łac. Collegium Lubranscianum) – uczelnia wyższa działająca w Poznaniu w latach 1519–1780, założona przez biskupa poznańskiego Jana Lubrańskiego. Akademia rządziła się swoimi prawami, a w XVII i XVIII w. posiadała także samorządną konwokację profesorów, zorganizowaną na wzór konwokacji Akademii Krakowskiej. W 1780 szkołę przejęła Komisja Edukacji Narodowej, łącząc ją z Akademią Wielkopolską i przekształcając w szkołę wojewódzką dla województwa poznańskiego. Szkoła posiadała bogatą bibliotekę, sukcesywnie powiększaną o zapisy licznych fundatorów i produkcję, działającej przy Akademii od 1689 r., Drukarni Akademickiej. Związane z nią były także bursy uczniowskie: Rozdrażewskich, Szołdrskich, Krzyckich, Zalaszowskiego oraz Kralla (ta ostatnia najprawdopodobniej nie została uruchomiona). Budynek wchodzi w skład zabytków i atrakcji trasy turystycznej Traktu Królewsko-Cesarskiego.

Biblioteka Akademii Lubrańskiego – biblioteka założona w Poznaniu w 1519 roku przez Jana Lubrańskiego. Biblioteka stanowiła część fundacji Akademii Lubrańskiego. Fundamentem jej zasobów stanowił księgozbiór Lubrańskiego. W XVII wieku została powierzona Akademii Krakowskiej. Od 1689 roku posiadała własną drukarnię. W 1780 roku wraz ze zlikwidowaniem Akademii, zamknięta została i biblioteka, której zasoby zostały przekazane pod nadzór Komisji Edukacji Narodowej. Miała zostać przekazana do planowanej Akademii Wielkopolskiej, ale ostatecznie w 1784 roku księgozbiór trafił do Wojewódzkiej Szkoły Wydziałowej, a większą jej część trafiła do Gimnazjum św. Marii Magdaleny. W wieku XVIII w budynku gimnazjum powstała biblioteka kapitulna a w latach 1924 – 1925 Archiwum Archidiecezjalne Biblioteka liczyła kilka tysięcy woluminów, głównie klasyków starożytnych. Prócz księgozbioru Lubrańskiego w jej skład wchodziły woluminy pochodzące z darów kanoników poznańskich m.in. Mikołaja Zalaszowskiego oraz druki pochodzące z Biblioteki kapitulnej wcielonej w 1628 roku.

Kanonia przy ul. Ostrów Tumski 11 w Poznaniu – jedna z kanonii zbudowanych w obrębie Ostrowa Tumskiego w Poznaniu w ramach zespołu zabudowy związanej z poznańską kapitułą katedralną. Jest jedną z najstarszych i najcenniejszych kanonii poznańskich. Stoi na północ od psałterii i kościoła Najświętszej Marii Panny.

Pomnik Jana Kochanowskiego – pomnik poety Jana Kochanowskiego zlokalizowany w Poznaniu, na terenie Ostrowa Tumskiego, na skwerze przy budynku Akademii Lubrańskiego (ul. Lubrańskiego 1). Pomnik stoi na miejscu dawnej jamy śmietnikowej, w której podczas badań archeologicznych w początkach XXI wieku odkryto bogaty zbiór zastawy stołowej i naczyń kuchennych z różnych czasów. Kamień węgielny pod monument wmurowano z okazji 300-lecia śmierci poety w 1884, a w 1885 pomnik odsłonięto. Autorem dzieła (w formie obelisku) był Antoni Krzyżanowski – cieśla, budowniczy i polski działacz niepodległościowy. Medalion z portretem Kochanowskiego wykonał Wiktor Brodzki (autor m.in. nagrobka Laury Przeździeckiej w Kamieńcu Podolskim). Prace wykonano za fundusze pochodzące ze zbiórki publicznej. W 1927 obiekt przeniesiono pod probostwo katedralne, w 1940 zniszczono, w 1984 zrekonstruowano (projekt: Jerzy Sobociński, fundator: miasto), a w 2002 przemieszczono na obecne miejsce ekspozycji (kolidował z budowanym wtedy pomnikiem Jana Pawła II). Cokół obiektu jest kamienny, a płyty brązowe. Jan Kochanowski był w latach 1564-1574 prepozytem kapituły katedralnej w Poznaniu, co wiązało się podówczas z bardzo wysokimi dochodami – jednymi z najwyższych w życiu poety, który nigdy nie przebywał w Poznaniu. W niewielkim oddaleniu stoi pomnik kard. Augusta Hlonda.

Fort Roon - obiekt fortyfikacyjny poligonalnej Twierdzy Poznań, położony pomiędzy Szelągiem a Garbarami. Pierwotnie znany jako Brückenkopf (przyczółek mostowy). Po 1919 roku reduta Czecha.

Archiwum Archidiecezjalne zostało założone w 1925 r., staraniem biskupa Stanisława Łukomskiego, ówczesnego sufragana poznańskiego oraz archiwariusza diecezjalnego ks. Edmunda Majkowskiego, jako osobna instytucja diecezjalna, rządząca się własnymi prawami, posiadająca osobowość prawno-koscielną. Na miejsce archiwum wybrano budynek dawnej siedziby sławnej Akademii Lubrańskiego, który odpowiednio dostosowano architektonicznie, do potrzeb nowo powstałej instytucji. Pierwszym dyrektorem archiwum został ks. Edmund Majkowski (1925-1933), po nim kolejno, ks. Józef Nowacki (1933-1964), ks. Stefan Hain (1964-1971), ks. Marian Banaszak (1971-1990), ks. Konrad Lutyński (1991-2002) oraz ks. Roman Dworacki (od 2002). W początkowym okresie kładziono znaczny nacisk na koncentracje archiwaliów, ale po objęciu dyrekcji przez ks. prof. Nowackiego rozpoczęła się fachowa inwentaryzacja całego zasobu, umożliwiająca korzystanie ze zbiorów przez historyków. W latach siedemdziesiątych, gdy dyrektorem był ks. prof. Marian Banaszak, zorganizowano w archiwum pierwszą pracownię introligatora i konserwatora. Rozpoczęto oprawianie XIX-wiecznego zespołu akt z Kancelarii Arcybiskupiej. Przystąpiono także do systematycznej konserwacji najbardziej zniszczonych ksiąg staropolskich. Od 1992 r. rozpoczęto stosować nową metodę konserwatorską przy wzmacnianiu kart i uzupełnianiu ubytków masą papierową. Cały zbiór archiwaliów z okresu staropolskiego został sfotografowany na mikrofilmach, podobnie jak zbiór ksiąg metrykalnych (łącznie stanowi to ok. 1100 rolek). Rozpoczęto również opracowywanie informacyjnych baz komputerowych. Od 1997 r. archiwum posiada własną stronę w Internecie, na której oprócz najpotrzebniejszych informacji o funkcjonowaniu instytucji znajdują się także odsyłacze do katalogu ksiąg metrykalnych.

Skwer Bohaterów Akcji Bollwerk – skwer zlokalizowany przy północnym odcinku ulicy Szyperskiej, na obszarze SIM Centrum, na osiedlu samorządowym Stare Miasto, w Poznaniu, upamiętniający uczestników akcji sabotażowej „Bollwerk” przeprowadzonej w pobliżu, w poznańskim porcie rzecznym w nocy z 20 na 21 lutego 1942. 24 stycznia 2017 na wniosek prezydenta Poznania Jacka Jaśkowiaka, Rada Miasta Poznania przyjęła uchwałę Nr XLI/703/VII/2017, w sprawie nadania skwerowi, imienia Bohaterów Akcji Bollwerk. 21 lutego 2017 podczas uroczystych obchodów uczczenia 75. rocznicy Akcji Bollwerk, mjr Ludwik Misiek, wiceprezes Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej – Okręg Wielkopolska i wiceprezydent Poznania Tomasz Lewandowski, odsłonili tablicę z nazwą skweru. Organizatorami uroczystości byli: Prezydent Miasta Poznania, Zarząd Okręgu Wielkopolska Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej – „Środowisko Pałac” oraz Szkoła Podstawowa z Oddziałami Integracyjnymi nr 40 im. Mieszka I w Poznaniu. Wsparcia merytorycznego udzielił poznański oddział Instytutu Pamięci Narodowej. Projekt zagospodarowania zielenią nawiązuje do historycznego zdarzenia, Akcji Bollwerk, stąd pojawiły się na nim czerwone róże okrywowe i trawy. Jedna z odmian trawy mająca czerwone liście (Red Baron), ma nawiązywać do rozprzestrzeniającego się ognia. Założenie zieleni na skwerze obejmuje nasadzenia 26 drzew, w tym 16 klonów polnych odmiany „Elegant” i 10 ozdobnych jabłoni purpurowych. Zaprojektowano także wyspy traw ozdobnych o szarych i czerwonych liściach. Posadzono 130 sadzonek wydmuchrzycy piaskowej i 140 sztuk imperaty cylindrycznej, odmiany „Red Baron”. Prócz tego ulokowano w dwóch oddzielnych częściach, w sumie 370 róż odmiany „Marathon”. Akcja „Bollwerk” była akcją dywersyjno-sabotażową wielkopolskiego Oddziału Dywersji Bojowej, który należał do formacji o nazwie Związek Odwetu działającego w ramach struktur wojskowych Polskiego Państwa Podziemnego.

Wielka Śluza – obok Małej Śluzy jeden z obiektów hydrotechnicznych poligonalnej Twierdzy Poznań, położony na Szelągu na rzece Warta. Został zbudowany ok. 1832 roku jako jeden z pierwszych obiektów twierdzy.

Rezerwat Archeologiczny Genius Loci – rezerwat archeologiczny, zlokalizowany na Ostrowie Tumskim w Poznaniu, przy ul. ks. Ignacego Posadzego 3, eksponujący pamiątki początków państwa polskiego i miasta Poznania. Jest filią poznańskiego Muzeum Archeologicznego.