Strażnica pożarnicza w Krakowie

Dom Cechu Rzeźników i Masarzy (znany także jako Dom Na Kotłowem) – zabytkowa kamienica w Krakowie, znajdująca się przy ulicy Westerplatte 18 na Wesołej.

Poczta Główna – dawny budynek poczty w Krakowie znajdujący się na rogu ulicy Wielopole 2 i ulicy Westerplatte 20, na Wesołej. Gmach został zaprojektowany przez wiedeńskiego architekta Friedricha Setza. Po adaptacji projektu przez Józefa Sarego, został wzniesiony w latach 1887–1889 przez Karola Knausa i Tadeusza Stryjeńskiego. Powstał jako monumentalny dwupiętrowy budynek w stylu neorenesansu północnego, a jego ryzalit wieżowy zwieńczono okazałą kopułą. Od 1899 roku jest główną siedzibą poczty w Krakowie. W 1909 roku zainstalowano w nim pierwszą na terenie dzisiejszej Polski automatyczną centralę telefoniczną o pojemności 3600 numerów. Był to system Almona Strowgera, ulepszony przez inż. Dietla z Austrii i inż. Czyżykowskiego z Polski. Ze względu na rosnące potrzeby powierzchniowe urzędu, w latach 1930–1931 budynek gruntownie przebudowano według modernistycznego projektu Fryderyka Tadaniera. Zlikwidowano kopułę, dobudowano dwie kondygnacje oraz budynek paczkarni na zapleczu, a fasadę ozdobiono kryształkowymi elementami. Zmodernizowano także wnętrza i wyposażenie. W 1933 roku uruchomiono międzymiastową centralę telefoniczną. Kolejna przebudowa miała miejsce podczas okupacji niemieckiej, wtedy m.in. zastąpiono istniejący budynek paczkarni obszernym pawilonem. Polski Urząd Pocztowy wznowił działalność 22 stycznia 1945. W okresie powojennym budynek poczty wielokrotnie modernizowano i remontowano. 18 lutego 1991 r. budynek wpisano do rejestru zabytków. Nieprzerwanie od 1991 roku jest on siedzibą Poczty Polskiej i Telekomunikacji Polskiej. Gruntowna przebudowa miała miejsce w latach 1993–1996, wówczas ryzalit narożny ponownie zwieńczono kopułą, tym razem postmodernistyczną, zaprojektowaną przez Z. Jasaka i J. Różańskiego, stanowiącą akcent dopełniający bryłę budynku. Wtedy też zainstalowano urządzenie synchronizujące zegar, działające w systemie DCF77. W 2019 roku Orange sprzedało budynek czeskiej firmie Zeitgeist Asset Management. Po tzw. „rewitalizacji” ma w nim powstać hotel.

Pałac Pareńskich – zabytkowy budynek znajdujący się w Krakowie, w dzielnicy I przy ul. Wielopole 4, na Wesołej. Klasycystyczny, trzykondygnacyjny budynek powstał przed 1878 rokiem. Był własnością Elizy i Stanisława Pareńskich. W salonie państwa Pareńskich bywali członkowie krakowskiej cyganerii artystycznej Włodzimierz Tetmajer, Lucjan Rydel, Jacek Malczewski, Teodor Axentowicz, Boy, Stanisław Przybyszewski. Tutaj Stanisław Wyspiański czytał fragmenty swojego dramatu „Wesele” zanim trafił on na scenę. Obecnie budynek jest częścią kompleksu hotelu Holiday Inn.

Kasyno Oficerskie – zabytkowy budynek znajdujący się w centrum Krakowa, przy zbiegu ulic Zyblikiewicza (nr 1) i Westerplatte (nr 17).

Zarząd Transportu Publicznego w Krakowie (ZTP) – powstała 1 listopada 2018 roku w wyniku reorganizacji Zarządu Infrastruktury Komunalnej i Transportu w Krakowie jednostka organizacyjna samorządu Krakowa, powołana w celu organizowania, zarządzania i nadzorowania lokalnego transportu zbiorowego na terenie aglomeracji krakowskiej. Zarząd Transportu Publicznego obejmuje planowanie transportu zbiorowego, nadzór nad sposobem kontroli biletów w Komunikacji Miejskiej w Krakowie, rozwój strefy płatnego parkowania, budowa systemu informacji miejskiej, prowadzenie polityki rowerowej i pieszej.

Brama Rzeźnicza, pełna nazwa Brama Rzeźników na Gródku, znana także jako Brama na Gródku – zamurowana najstarsza brama średniowiecznego Krakowa, pochodząca z 1289 roku, była częścią fortyfikacji miejskich. Jedna z ośmiu krakowskich bram obronnych obok floriańskiej, sławkowskiej, grodzkiej, wiślnej, szewskiej, nowej, pobocznej. Obecnie była Brama Rzeźników jest drugim (po odcinku koło Bramy Floriańskiej) zachowanym elementem miejskich fortyfikacji, widocznym od strony Plant w fasadzie budynku klasztornego.

Pałac Prasy – biurowiec, zabytkowy budynek znajdujący się w Krakowie, na Wesołej, na rogu ulic Wielopole 1 i Starowiślnej.

Baszta Kurdybaników – niezachowana baszta w obrębie murów miejskich Krakowa pomiędzy Bramą Na Gródku a Basztą Prochową III, niedaleko południowo-wschodniego skrzydła klasztoru sióstr Dominikanek. Zbudowana w 1613 roku na planie kwadratu, była podobna do większości krakowskich baszt. Miała kształt półokrągły i stożkowy dach. Wokół baszty znajdowało się 6 otworów strzelniczych. W związku z tym, że komitet z 1626 roku uznał basztę za udaną lecz zbyt niską, w XVIII wieku popadła w ruinę. Za basztę odpowiedzialny był cech kurdybaników, wytwarzający ciemną skórę np. na buty.

Ulica Na Gródku w Krakowie – ulica w Krakowie na Starym Mieście. Obecna ulica jest śladem dawnej już nieistniejącej uliczki biegnącej wzdłuż murów miejskich, która w średniowieczu otaczała całe miasto. Uliczka ta prowadziła od Bramy Nowej (brama znajdowała się w pobliżu obecnej ul. Siennej) do ul. Mikołajskiej. Po ufundowaniu w 1621 roku przez Annę z Branickich Lubomirską, klasztoru sióstr dominikanek z prostym, barokowym kościołem Matki Boskiej Śnieżnej roku ulica została zamknięta kamienicą posiadającą dziś adres Mikołajska 19. Zamknięcie to jednak nie powodowało zablokowania ruchu na ulicy, gdyż przez kamienicę poprowadzony był przejazd czynny do XIX wieku. Obecnie ulica kończy się ślepo. W 2010 roku podczas remontu tej kamienicy odbito od niej zewnętrzną warstwę tynku i obecnie widoczne jest w murze wyraźne miejsce po starej bramie. Początkowo ulica nie posiadała żadnej oficjalnej nazwy. w 1880 roku miała nosić nazwę ul. św. Rocha brak jednak potwierdzenia zaistnienia tej nazwy w źródłach miejskich ani też na oficjalnych planach miasta. Akta Miejskie z końca XIX w. określają tę ulicę jako Uliczka miejska na Gródku obecną nazwę nadano ulicy formalnie w 1910 roku.

Baszta Rzeźników (w XVII w. znana jako Baszta Prochowa III, a od XVIII w. znana jako Baszta Kupiecka) – niezachowana baszta położona w ciągu murów miejskich. Usytuowana była przy ówczesnej ulicy Krowiej biegnącej od Gródka ku Bramie Nowej (baszta usytuowana była u wylotu dzisiejszej ulicy Siennej). Początkowo basztą opiekował się Cech Rzeźników, następnie Cech Kupców, którzy samodzielnie utrzymywali załogę (stąd jej kolejna nazwa Baszta Kupiecka). Od 1626 roku mieścił się tu królewski skład prochu, stąd jej kolejna nazwa (Baszta Prochowa III). Była to najwyższa z baszt otaczających miasto.

Kościół Matki Boskiej Śnieżnej – rzymskokatolicki kościół parafialny oraz konwentualny dominikanek, znajdujący się w Krakowie na Starym Mieście przy ul. Mikołajskiej 21. Zwany jest też na Gródku. Fundatorką kościoła i klasztoru Dominikanek była Anna z Branickich Lubomirska. Fundacja miała stanowić jej wotum za zwycięstwo pod Chocimiem. W latach 1627–1632 wybudowano klasztor (wykorzystując fragment średniowiecznych murów obronnych miasta), a w 1632 położono kamień węgielny pod budowę kościoła. Konsekracja świątyni odbyła się dwa lata później. Patronką kościoła została Matka Boska zwana Śnieżną. Jej kult rozwinął się szczególnie silnie po zwycięstwie wojsk polskich pod Chocimiem w 1621. Współtwórcą tego militarnego sukcesu był syn fundatorki Stanisław Lubomirski, a portret Anny Lubomirskiej wisi do dziś nad wejściem do zakrystii. Kościół spłonął w czasie potopu szwedzkiego, zniszczenia jednak szybko naprawiono. Raz jeszcze niebezpieczeństwo zawisło nad kościołem w roku 1768 podczas walk o Kraków konfederatów barskich z wojskami rosyjskimi. Kościół jest budowlą wczesnobarokową, jednonawową, zbudowaną na planie prostokąta. Ołtarz główny pochodzi z 1931 i widnieje w nim obraz Matki Boskiej Śnieżnej z 1 poł. XVII wieku. Według tradycji sprowadzony z Rzymu i poświęcony przez papieża Urbana VIII. Wokół ołtarza zgromadzono srebrne wota, pochodzące głównie z XIX wieku. Ołtarze boczne i ambona pochodzą z XVII wieku. Z obrazem Matki Boskiej Śnieżnej związana jest legenda mówiąca, że w czasie pożaru w 1638 widziano Madonnę podobną do tej z obrazu, która swoim płaszczem okrywała budynki klasztorne i kościół, chroniąc je przed zniszczeniem. Podobno widziano ją raz jeszcze podczas potopu szwedzkiego także chroniącą ‘Gródek’ przed zagładą. Do dzisiaj, od strony Plant, na klasztornym murze przy zachowanym fragmencie Bramy Rzeźniczej, dziś stanowiącej część zabudowań klasztornych, widnieje wizerunek Matki Boskiej adorowanej przez św. Katarzynę i św. Dominika, którą w Krakowie zwykło się nazywać „Madonną Szwedzką”.

Brama Mikołajska – brama starego Krakowa wzniesiona prawdopodobnie w 1312, rozebrana w 1812 roku. Wchodziła w skład okołu i fortyfikacji miejskich. Bliźniacza budowla do Bramy Floriańskiej. Brama Mikołajska zastąpiła niespełniającą już swojej roli Bramę Rzeźników na Gródku. Znajdowała się u wylotu ulicy Mikołajskiej obok obwarowanego Klasztoru Sióstr Dominikanek na Gródku. Była jedną z ośmiu bram średniowiecznego Krakowa, obok: floriańskiej, sławkowskiej, grodzkiej, wiślnej, szewskiej, nowej i pobocznej. Za jej obronę odpowiedzialny był cech rzeźników. Została rozebrana w 1812 roku. Zgodnie z przekazem zawartym w Roczniku kapitulnym krakowskim, brama wraz z basztą miała zostać wzniesiona po stłumieniu buntu wójta Alberta przez Władysława Łokietka w miejscu domu wójta, zburzonego w ramach reperkusji po rewolcie. Z kolei Jan Długosz w swojej kronice dodaje, że w baszcie stacjonowała książęca załoga mająca za zadanie czuwanie nad miastem.