Captrain Polska

Ulica Swobodna (do 1945 – Sadowastraße) – jedna z głównych ulic we wrocławskiej byłej dzielnicy Krzyki, równoległa do nasypu kolejowego na zachód od dworca Wrocław Główny. Rozpoczyna się od skrzyżowania z ul. Borowską (przedłużenie ul. Suchej), a kończy na skrzyżowaniu z ul. Stysia – kontynuacją jest ul. Owsiana. Do połowy XIX wieku rolę równoleżnikowego łącznika komunikacyjnego wzdłuż południowej granicy miasta (na Schweidnitzer Vorstadt – Przedmieściu Świdnickim) pełniła droga, pokrywająca się w przybliżeniu z przebiegiem dzisiejszej ulicy Nasypowej i ulicy Wojciecha Bogusławskiego; później wydłużono ją jeszcze dalej na zachód o odcinek dziś noszący nazwę ul. Kolejowej i całość nazwana została Friedrichstraße. Wprowadzenie jednak do miasta komunikacji kolejowej i wytyczenie linii kolejowej bezpośrednio przy Friedrichstraße spowodowało jej degradację i konieczność przewidzenia w regulacjach urbanistycznych dodatkowej drogi, która mogłaby przejąć drogowe obciążenia transportowe w tym rejonie. W planach z 1856 przewidziano taką potrzebę i między 1863 a 1887 nową drogę – w czterech odcinkach – wytyczono około 120 metrów na południe od ul. Nasypowej i biegnącej przy niej linii kolejowej. Początkowo nowa Sadowastraße łączyła jedynie Kleinburgerstraße (ob. ul. Powstańców Śląskich, przedłużenie Świdnickiej) z Bohrauerstraße (ob. ul. Borowska) i dalej ze Strehlener Chaussee („Szosa Strzelińska”, ob. ul. Hubska). Na przełomie lat 60. i 70. XIX wieku nastąpiła korekta przebiegu linii kolejowej – odcinek torów, który biegł w śladzie dzisiejszej ulicy Kolejowej, wyniesiono na nasyp i odchylono w kierunku południowym, przez co przyszłe przedłużenie Sadowastraße w stronę zachodnią możliwe było tylko do skrzyżowania z Gabitzstraße (ob. ul. Stysia). W latach 80. dokonano tego przedłużenia, przecinając Höfchenstraße (ob. ul. Zielińskiego), na rogu której w 1887 stanął budynek szkoły elementarnej wg projektu Richarda Plüddemanna i Roberta Mendego. W 1920 wschodni odcinek ulicy, biegnący obok Pól Stawowych, przemianowano na An den Teichäckern („Przy Polach Stawowych”); w tym samym okresie dodano biegnący tuż przy kolejowym nasypie łącznik pomiędzy zachodnim końcem ulicy a Hohenzollernstraße (ob. ul. Zaporoska), który nazwano Götzenstraße (ob. ul. Owsiana). Oblężenie Festung Breslau obróciło w ruinę niemal wszystkie budynki przy tej ulicy – w stopniu nadającym się do odbudowy zachowały się jedynie wcześniej wspomniany budynek szkoły elementarnej oraz budynek opieki społecznej na rogu Powstańców Śląskich (zaprojektowany przez Klimma i Plüddemana, oddany do użytku w 1909). Po odbudowie mieścił się tu Elektromontaż. W 2004 budynek zburzono i na jego miejscu wybudowano „Arkady Wrocławskie”. W latach 1981–1988 w okolicach skrzyżowania ulic Swobodnej i Wincentego Stysia na miejscu rozebranego dawnego domu klasztornego wzniesiono nowe zabudowania parafii św. Ignacego Loyoli. 19 sierpnia 2008 r. miał miejsce wielki pożar kompleksu baraków zlokalizowanego od kilkudziesięciu lat na odcinku pomiędzy ulicami Powstańców Śląskich a Tadeusza Zielińskiego, mieszczącego różne firmy i archiwa. Budowla spłonęła doszczętnie. W 2008 przy skrzyżowaniu z ul. Powstańców Śląskich wybudowano biurowiec „Globis”. W latach 2011–2013 po północnej stronie ulicy, na odcinku między ulicami Borowską a Komandorską, wzniesiono kolejny kompleks biurowy – składający się z dwóch siedmiokondygnacyjnych budynków „Aquarius Business House”. 13 lipca 2013 roku przy ul. Swobodnej 37 oddano do użytku „Pasaż Zielińskiego” – dom handlowy, do którego przeniesiono większość stoisk ze zlikwidowanego targowiska u zbiegu ulic Zielińskiego i Kolejowej; parking obsługujący ten pasaż znajduje się na miejscu baraków strawionych pożarem kilka lat wcześniej.

Arkady Wrocławskie – nieczynne centrum handlowe z parkingiem wielopoziomowym oraz multipleksem OH Kino, położone w centrum Wrocławia, w kwadracie ulic Powstańców Śląskich, Swobodnej, Nasypowej i Komandorskiej. Do momentu zamknięcia obiektu, zajdowała się tu centrala Develia SA. Projekt powstał we wrocławskiej pracowni architektonicznej AP Szczepaniak w latach 2003–2006. Budowę rozpoczęto w 2005, a obiekt oddano do eksploatacji 28 kwietnia 2007. Na całość kompleksu składała się część handlowa – na pow. 30 tys. m² jest 130 sklepów, multipleks, fitness i centrum medyczne, 11-piętrowy biurowiec ok. 9000 m² oraz parking. Powierzchnia całkowita Arkad Wrocławskich wynosi ok. 100 tys. m². Na pierwszy kwartał 2024 roku zapowiedziano zamknięcie galerii i późniejsze wyburzenie. Powodem jest brak rentowności.. Z dniem 30 kwietnia 2024 roku Arkady Wrocławskie zostały na stałe zamknięte.

Estakada kolejowa we Wrocławiu – estakada oraz położone w jej ciągu wiadukty, na której przeprowadzona jest linia kolejowa prowadząca od dworca Wrocław Główny w kierunku zachodnim, tzw. Miejska Kolej Łącząca (niem. Stadtverbindungsbahn). Jest to budowla, którą wzniesiono w latach 1896–1901 w ramach szerszego programu porządkowania układu wrocławskiego węzła kolejowego. Estakada ma długość 620 m. Składają się na nią 4 stalowe wiadukty o rozpiętości 20–25 m oraz 67 sklepionych przęseł murowanych o rozpiętości 5–6 m. Poprowadzono na niej trzy tory należące do różnych linii kolejowych. Tory położone są około 5 m nad poziomem okolicznych ulic. Po remoncie z 2009 roku prędkość maksymalna przejazdu pociągów po estakadzie wynosi 60 km/h, podczas gdy wcześniej, ze względu na zły stan techniczny obiektu, była ograniczona miejscami do 20–30 km/h.

Ulica Wojciecha Bogusławskiego – ulica położona we Wrocławiu, łącząca ulicę Tadeusza Zielińskiego z ulicą Stawową, na osiedlu Przedmieście Świdnickie w dawnej dzielnicy Stare Miasto. Ulica ma 696 m długości. Charakterystyczną cechą tej ulicy jest jej przebieg wzdłuż nasypu i estakady kolejowej biegnącej ze stacji Wrocław Główny w kierunku zachodnim. Z tego względu, pierzeję południową ulicy stanowią w całości budowle kolejowe, a wszystkie budynki i inne obiekty przy tej ulicy znajdują się po stronie północnej. Znajdują się tu między innymi budynki Teatru Polskiego ze sceną imienia Jerzego Grzegorzewskiego, zespół budynków Urzędu Miejskiego Wrocławia, obejmujący między innymi zabytkowy dawny dom towarowy, oraz zabytkowy zespół budynków Teatru Muzycznego „Capitol”. Pod estakadą kolejową po stronie południowej znajdują się obiekty usługowo-handlowe.

Ulica Gabrieli Zapolskiej – ulica położona we Wrocławiu, łącząca ulicę Józef Piłsudskiego z ulicą Wojciecha Bogusławskiego, na osiedlu Przedmieście Świdnickie w dawnej dzielnicy Stare Miasto. Ulica ma 127 m długości. Obejmuje ponadto sięgacz od długości 60 m. Przy ulicy znajduje się między innymi zabytkowy kompleks budynków Urzędu Miejskiego Wrocławia oraz budynek Teatru Polskiego.

Ulica Marszałka Józefa Piłsudskiego – jedna z głównych ulic współczesnego Wrocławia (długości około 1,7 km), przebiegająca z początku (we wschodniej części) niemal równoleżnikowo na południe od historycznego centrum miasta (ok. 900 metrów od Rynku), w zachodnim odcinku skręcająca na północ. Łączy dworce kolejowe: Wrocław Główny (na wschodnim krańcu) i Wrocław Świebodzki (na zachodzie). Przedłużeniem Piłsudskiego na wschód, poza Dworzec Główny i ul. Dworcową, jest ul. Małachowskiego; na krańcu północno-zachodnim, za Dworcem Świebodzkim i Orląt ulica łączy się z ulicą Podwale. Z Rynkiem łączy ją ul. Świdnicka.

Teatr Polski we Wrocławiu – teatr we Wrocławiu, samorządowa instytucja kultury, założony w 1949 jako Państwowy Teatr Dolnośląski we Wrocławiu; od 1969 nosi obecną nazwę; od 2020 dyrektorem teatru jest Jacek Gawroński. Teatr składa się z trzech scen: Sceny Kameralnej (przy ul. Świdnickiej 28), Sceny na Świebodzkim (Wrocław Świebodzki, pl. Orląt Lwowskich 20c) oraz Sceny im. Jerzego Grzegorzewskiego – mieszczącej się w głównej siedzibie Teatru Polskiego, przy ul. Gabrieli Zapolskiej 3.

Ulica Michała Bałuckiego – ulica położona we Wrocławiu, łącząca ulicę Tadeusza Kościuszki z ulicą Józef Piłsudskiego, na osiedlu Przedmieście Świdnickie w dawnej dzielnicy Stare Miasto. Ulica ma 163 m długości.

Hotel Wrocław – hotel we Wrocławiu, funkcjonujący od momentu otwarcia pod nazwą Hotel Orbis Wrocław; po remoncie zakończonym w 2016 w budynku funkcjonuje czterogwiazdkowy Novotel Wrocław Centrum oraz trzygwiazdkowy Ibis Wrocław Centrum. Budynek położony jest na osiedlu "Południe", przy ul. Powstańców Śląskich nr 5/7. Przed remontem na 11 piętrach znajdowało się 289 pokoi 2-osobowych i 5 apartamentów.

Ulica Komandorska – jedna z ulic Wrocławia, położona w południowej części miasta. Współczesna nazwa ulicy pochodzi od leżącej wzdłuż niej niegdyś Nowej Wsi (włączonej w granice miasta w roku 1868), nazywanej Komandorską (niem. Commende Neudorf), podobnie jak nazwa obowiązująca do roku 1945 – Neudorfstraße. Do połowy XIX wieku główna droga Nowej Wsi Komandorskiej łączyła się z ówczesną ulicą Ogrodową (Gartenstraße; dziś ulica Piłsudskiego) Zaułkiem Wolskim (Freiheit Gasse), który położony był kilkadziesiąt metrów na wschód od obecnej ul. Komandorskiej. W roku 1863 właściciel parceli położonej na wprost drogi wiodącej z Nowej Wsi na północ odstąpił ją miastu, dzięki czemu wytyczono na niej nową ulicę ułatwiającą komunikację z miastem. Nadano jej w 1865 nazwę Neudorfstraße, a w 1870 rozciągnięto ją również na samą główną drogę włączonej do miasta Nowej Wsi. Wkrótce w zabudowie ulicy zaczęły dominować kamienice czynszowe, a pod koniec XIX wieku (w założeniach urbanistycznych z 1882 i 1895) zaplanowano i częściowo zrealizowano odcinek mający być przedłużeniem ulicy w kierunku południowym (jest to fragment Al. Wiśniowej – łącznik z ul. Sztabową w sąsiedztwie Szpitala Kolejowego, niemający jednak połączenia z samą ul. Komandorską). Oprócz zabudowy mieszkaniowej przy Neudorfstraße znajdował się także m.in. kompleks rozrywkowy Établissement Tivoli-Lichtspiele (pod numerem 35, na odcinku pomiędzy skrzyżowaniami z dzisiejszymi ulicami Swobodną i Skwerową), fabryka papierosów J. Przedeckiego (Türkische Cigaretten- und Tabak-Fabrik "Sultan") założona w 1860 na parcelach nr 36-38 oraz kompleks szpitalny Wenzel-Hancke wzniesiony przy południowym końcu ul. Komandorskiej w latach 1875-1911. Podczas oblążenia Festung Breslau w 1945 w gruzach legła cała zabudowa tej ulicy z wyjątkiem paru kamienic pomiędzy torami kolejowymi a ul. Piłsudskiego oraz części zabudowań dawnego kompleksu szpitalnego. W latach 70. XX wieku wzdłuż ul. Komandorskiej wybudowano osiedle mieszkaniowe z wielkiej płyty i to ono nadają dziś charakter większej części tej ulicy. Obecny przebieg ulicy zaczyna się skrzyżowaniem z ul. Piłsudskiego na północy i kończy na skrzyżowaniu z ul. Kamienną na południu; łączna jej długość wynosi ok. 1,35 km. Północny koniec ulicy Komandorskiej (od ul. Piłsudskiego do wiaduktu kolejowego w ciągu estakady kolejowej) należy do osiedla Przedmieście Świdnickie, a pozostała część do osiedla Powstańców Śląskich.

Hala Targowa nr II we Wrocławiu (niem. Markthalle Nummer 2) – hala targowa przy ul. Kolejowej, zbudowana według projektu Richarda Plüddemanna i Heinricha Küstera w latach 1906–1908, wyburzona w 1973 po zniszczeniach wojennych w 1945. Zbliżona pod względem konstrukcyjnym i architektonicznym Hala Targowa nr I, zaplanowana przez tych samych projektantów, wzniesiona w tym samym czasie przy ul. Piaskowej, zachowała się do dziś i daje wyobrażenie o kształcie zniszczonego obiektu.

Ulica Gwiaździsta – ulica na terenie osiedla Południe we Wrocławiu łącząca obecnie rondo Havla (u zbiegu z ul. Wielką i ul. Kruczą) na południowym zachodzie z ul. Swobodną na północnym wschodzie. Leży pomiędzy równoległymi do niej ul. Powstańców Śląskich a ul. Zielińskiego i liczy obecnie ok. 810 m długości. Do roku 1945 nosiła nazwę Kronprinzenstraße. Projekt ulicy powstał w roku 1873, a jako pierwszy zrealizowany został odcinek pomiędzy ówczesnymi Viktoriastraße i Augustastraße (po wojnie noszących nazwy Lwowska i Szczęśliwa). Do ok. 1883 powstały dalsze odcinki (do Friedrich Schiller Straße – późniejszej ul. Małej – na północny wschód oraz na południowy zachód do Hohenzollernstraße – późniejszej ul. Zaporoskiej). Jako ostatni powstał kilkudziesięciometrowy, ślepy odcinek na północny wschód (nie dochodzący jednak wówczas do Sadowastraße, czyli późniejszej ul. Swobodnej). W latach 1884–1887 ułożono na tej ulicy brukowaną nawierzchnię. Z ważniejszych obiektów, położonych przy tej ulicy przed II wojną światową, wymienić można Provinzial-Hebammen-Lehr-Anstalt, czyli Szkołę Akuszerek (spory kompleks na posesji pod numerem 23) oraz wybudowany w 1886 jeden z kilku budynków Landesversicherungsanstalt Schlesien (zakładu ubezpieczeniowego pruskiej prowincji śląskiej) – pod numerem 65-67. Oprócz nich wiadomo między innymi, że na posesji nr 42 znajdował się zakład mistrza piekarskiego Hermanna Tosta, na posesji nr 48 (na rogu z Viktoriastraße, tj. ze Lwowską) znajdowała się restauracja Hermanna Girlicha, na posesji nr 74 (na rogu z Goethe Straße, tj. z późniejszą Wielką) znajdowała się restauracja Paula Schuberta, zaś na posesji 84 (na rogu z Lothringenstraße, tj. z późniejszą ul. Ostrą, już nieistniejącą) gospoda „Barisch”. Oblężenie Festung Breslau w 1945 doprowadziło do zrujnowania praktycznie całej zabudowy tej ulicy i po usunięciu gruzów przez ponad dwadzieścia lat pozostawała ona częścią ponadstuhektarowego obszaru pustej przestrzeni w mieście. Dopiero w roku 1969 wybudowano i oddano do użytku pierwsze budynki mieszkalne przy południowo-wschodniej (nieparzystej) stronie ul. Gwiaździstej; w kolejnych latach również obiekty usługowe i handlowe, przy czym aż do końca XX wieku niemal wszystkie po tej samej, nieparzystej stronie; jedynymi obiektami po stronie parzystej (stałymi) był zbudowany w latach 1978–1980 Hotel Wrocław i kilkanaście lat później (w 1997) – parking wielopoziomowy przy tym hotelu. Dokonano też pewnych korekt przebiegu ulicy: jej końcowy odcinek, pierwotnie dochodzący do ul. Zaporoskiej, w latach 1966–1967 został zabudowany od nowymi budynkami mieszkalnymi, przez co ulica Gwiaździsta została skrócona i kończyła się skrzyżowaniem z ulicą Kruczą. Natomiast po przeciwnej stronie, na początku ulicy (który był cały czas „ślepy”), pod koniec lat 70. przedłużono ją o kolejnych kilkadziesiąt metrów doprowadzając jezdnię do ulicy Swobodnej. Dopiero w wieku XXI rozpoczęto zabudowę parzystej strony ulicy Gwiaździstej: przy końcowym odcinku ulicy, w kwartale Gwiaździstej, Wielkiej, Powstańców Śl. i Szczęśliwej w miejscu, gdzie znajdował się wieżowiec Poltegor Centre wraz z otaczającymi go tymczasowymi barakami i placem parkingowym zbudowano w latach 2008–2012 kompleks Sky Tower. Wraz z budową tego kompleksu dokonano wymiany nawierzchni ulicy w jego sąsiedztwie, a skrzyżowanie z ul. Wielką i Kruczą przebudowano tak, że utworzono na nim rondo, którego patronem został Václav Havel. Z kolei przy odcinku początkowym ulicy (Gwiaździsta 6-12) w roku 2015 ukończono etap I zabudowy tzw. „Nowego Centrum Południowego”, a kolejny etap (dwa budynki przy Gwiaździstej 14-16) ukończony ma być w 2019 r. Rozpoczęto też roboty na działce sąsiedniej przy Gwiaździstej (tymczasowo oznaczonej w Systemie Informacji Przestrzennej Wrocławia numerami 36-60).