Metropolia Berlina

Archidiecezja Berlina (łac.: Archidioecesis Berolinensis, niem.: Erzbistum Berlin) – niemiecka archidiecezja katolicka z siedzibą w katedrze św. Jadwigi w Berlinie. Obejmuje swoim zasięgiem terytoria trzech landów w położonych w północno-wschodniej części kraju – Berlin, część Brandenburgii i Meklemburgii-Pomorza Przedniego.

Katedra świętej Jadwigi w Berlinie (niem. Sankt-Hedwigs-Kathedrale) jest kościołem arcybiskupim archidiecezji berlińskiej w Niemczech. Bazylika mniejsza od 1927. Świątynia została zbudowana w stylu klasycystycznym w latach 1747–1773 (konsekrowana przez ówczesnego biskupa warmińskiego Ignacego Krasickiego), zniszczona w 1943, odbudowana w latach 1952–1963. W krypcie katedry znajduje się grób bł. Bernarda Lichtenberga, jej proboszcza w latach 1938–1942 – obrońcy Żydów, aresztowanego przez reżim nazistowski i zmarłego w drodze do Dachau (KL). Świątynia mieści się przy Bebelplatz.

Staatsoper Unter den Linden (także Deutsche Staatsoper wzgl. Staatsoper Berlin) – najstarszy teatr operowy w Berlinie położony przy Unter den Linden – głównej historycznej ulicy miasta.

Bebelplatz (pol. „Plac Bebela”) – prostokątny plac, znajdujący się w Berlinie, w dzielnicy Mitte, przy alei Unter den Linden. W latach 1743–1910 nosił nazwę Platz am Opernhaus, zaś w latach 1910–1947 Kaiser-Franz-Joseph-Platz. Obecnie jest uważany za jeden z najpiękniejszych berlińskich placów, a także za jedno z historycznie najważniejszych miejsc w tym mieście.

Alte Bibliothek (pol. „Stara Biblioteka”; także: Königliche Bibliothek, pol. „Królewska Biblioteka”) – barokowy budynek, znajdujący się w Berlinie, w dzielnicy Mitte, przy placu Bebelplatz. Powstał w latach 1775–1780 jako pierwszy w mieście samoistny budynek biblioteczny w celu ulokowania Królewskich Zbiorów Książek. Po przeniesieniu biblioteki do nowej siedziby w 1914 roku gmach zaczął użytkować Uniwersytet Humboldtów. Obecnie mieści się w nim Wydział Nauk Prawnych tego uniwersytetu.

Prinzessinnenpalais (pol. Pałac Księżniczek; także: Opernpalais, pol. Pałac przy Operze) – barokowy pałac, znajdujący się w Berlinie, w dzielnicy Mitte, przy alei Unter den Linden. Zbudowany w latach 1733–1737 z inicjatywy Samuela von Coccejiego budynek w połowie XVIII wieku stał się własnością margrabiego Fryderyka Henryka, zaś od końca tego stulecia należał do królewskiej rodziny Hohenzollernów. W czasie II wojny światowej pałac uległ zniszczeniu. Po przeprowadzonej w latach 1962–1964 odbudowie mieściła się w nim popularna wśród berlińczyków i turystów kawiarnia Operncafé. Obecnie budynek jest siedzibą prowadzonego przez Deutsche Bank centrum kulturalnego PalaisPopulaire.

Berlińsko-Brandenburska Akademia Nauk (niem. Berlin-Brandenburgische Akademie der Wissenschaften), skr. BBAW – niemieckie towarzystwo naukowe o charakterze korporacji uczonych. Założona 21 maja 1992 w Berlinie jako spadkobierczyni tradycji Pruskiej Akademii Nauk (niem. Preußischen Akademie der Wissenschaften). Członkami organizacji są uznani naukowcy, związani zawodowo z Berlinem i Brandenburgią. Głównym celem BBAW jest wspieranie rozwoju nauki i organizacji szkolnictwa wyższego w regionie.

Altes Palais (pol. „Stary Pałac”; także: Kaiser-Wilhelm-Palais, pol. „Pałac Cesarza Wilhelma”) – klasycystyczny pałac, znajdujący się w Berlinie, w dzielnicy Mitte, przy alei Unter den Linden. Został zbudowany w latach 1834–1837 dla księcia Wilhelma, późniejszego króla Prus i cesarza niemieckiego, który mieszkał w nim wraz z żoną Augustą do swojej śmierci w 1888 roku. W późniejszych latach budynek dalej pozostawał w posiadaniu rodziny Hohenzollernów. Po przeprowadzonej w latach 1963–1964 odbudowie ze zniszczeń z czasów II wojny światowej pałac został siedzibą Wydziału Nauk Prawnych Uniwersytetu Humboldtów, który mieści się w nim do dziś.

Nowy Odwach (niem. Neue Wache) – klasycystyczny budynek, znajdujący się w Berlinie, w dzielnicy Mitte, przy alei Unter den Linden. Zbudowany w latach 1816–1818 gmach od 1993 roku pełni funkcję pomnikową, związaną z upamiętnieniem ofiar wojny i tyranii, stanowiąc przy tym Centralne Miejsce Pamięci Republiki Federalnej Niemiec (niem. Zentrale Gedenkstätte der Bundesrepublik Deutschland). Budynek, będący pierwszym dziełem Karla Friedricha Schinkla zrealizowanym na terenie Berlina jest uważany za jeden z najważniejszych obiektów niemieckiego klasycyzmu.

Pomnik konny Fryderyka Wielkiego (niem. Reiterstandbild Friedrichs des Großen) – pomnik, znajdujący się w Berlinie, w dzielnicy Mitte, na końcu wschodniej części alei Unter den Linden. Posąg, umieszczony na szczycie wysokiego, ozdobionego figurami i reliefami cokołu, przedstawia pruskiego króla Fryderyka II Wielkiego (ur. 1712, zm. 1786), dosiadającego konia. Pomnik został zbudowany według projektu Christiana Daniela Raucha w latach 1840–1851 i był wzorem dla innych tego typu monumentów, wznoszonych w XIX wieku. Po II wojnie światowej, którą przetrwał bez zniszczeń, planowano przenieść pomnik do Parku Sanssouci w Poczdamie, ostatecznie wskutek uszkodzenia przez złomiarzy został rozebrany i umieszczony w częściach w magazynie. W 1962 roku pomnik zmontowano i ustawiono w pobliżu poczdamskiego Pałacu Charlottenhof. W 1980 roku z polecenia władz NRD, które w tamtym czasie dokonały zmiany polityki historycznej, monument został przywrócony blisko pierwotnego miejsca na Unter den Linden w Berlinie. Po zjednoczeniu Niemiec dokonano korekty położenia pomnika, a także poddano go gruntownej renowacji.

Kronprinzenpalais (pol. „Pałac Następców Tronu”) – klasycystyczny pałac, znajdujący się w Berlinie, w dzielnicy Mitte, przy alei Unter den Linden. Powstał w latach 1663–1669 jako rezydencja dworskiego urzędnika, później służył jako miejsce zamieszkania członków rodziny Hohenzollernów, spośród których kilku było królami Prus i cesarzami niemieckimi. W tym czasie pałac poddano dwóm przebudowom. Po upadku monarchii i utworzeniu Republiki Weimarskiej w budynku została ulokowana galeria sztuki nowoczesnej o nazwie Galerie der Lebenden (pol. „Galeria żyjących”), mieszcząca dzieła artystów ówcześnie żyjących. Galeria ta miała bogate zbiory i była najchętniej odwiedzaną tego typu placówką w Berlinie. Gdy do władzy doszli naziści, prace zgromadzone w galerii zostały zarekwirowane w ramach walki ze sztuką zdegenerowaną, zaś sama placówka przestała istnieć. W czasie II wojny światowej Kronprinzenpalais został zniszczony, natomiast w 1961 roku ruiny budynku rozebrano. W latach 1968–1969 pałac został odbudowany z przeznaczeniem na pensjonat i dom kultury dla pracowników magistratu Berlina Wschodniego. Od czasu zjednoczenia Niemiec gmach jest wykorzystywany do organizowania wystaw i różnych wydarzeń kulturalnych.

Friedrichswerdersche Kirche – neogotycki kościół poewangelicki w Berlinie, w części miasta o nazwie Friedrichswerder, zaprojektowany przez Karla Friedricha Schinkla. Od 1987 filia Starej Galerii Narodowej.