Chatka na Rogaczu

Polana pod Rogaczem – polana pod szczytem Rogacza (828 m) w Beskidzie Małym, przez miejscowych nazywana polaną Do Piotra, taką też ma nazwę na mapie Geoportalu. Ciągnie się od wysokości około 660–730 m na południowym stoku Rogacza. Dolna część polany jest niezabudowana, w części górnej jest schronisko turystyczne „Chatka na Rogaczu” i inne budynki. Administracyjnie polana znajduje się w granicach wsi Wilkowice w województwie śląskim, w powiecie bielskim, gminie Wilkowice. Jest dobrym punktem widokowym w kierunku południowym na dolinę Białej i Beskid Śląski. Po lewej widoczny jest szczyt Skrzycznego z masztem nadajników, na prawo od niego szczyty Magury, Klimczok i jego ramię biegnące poprzez Szyndzielnię na Kołowrót i Kozią Górę. Według autora przewodnika turystycznego najpiękniejsze są widoki z polany nocą, gdy nad światłami Białej wznoszą się mroczne masywy gór. Przez polanę przebiegają dwa szlaki turystyczne: Mikuszowice Krakowskie – Polana pod Rogaczem – Rogacz – Magurka Straceńska – Schronisko PTTK na Magurce Wilkowickiej. Suma podejść 517 m, odległość 3,8 km, czas przejścia 1:45 godz. Wilkowice – Polana pod Rogaczem – Rogacz – Magurka Straceńska – Schronisko PTTK na Magurce Wilkowickiej. Suma podejść 498 m, odległość 3,6 km, czas przejścia 1:43 godz.

Rogacz – szczyt w południowo-zachodniej części Grupy Magurki Wilkowickiej w Beskidzkie Małym. W zestawieniu obiektów fizjograficznych (PRNG określony jako „góra, szczyt” Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – nazwy obiektów fizjograficznych – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 1 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 115753), ale nie występuje w wykazie szczytów, mapa topograficzna oraz usługa wyznaczania wysokości WMTS, dostępne przez Geoportal podają wysokość 801,5 m, mapa „Beskid Mały” wydawnictwa Compass podaje 828 m. W rzeczywistości we wskazanym miejscu nie ma szczytu, następuje tylko zmiana spadku. Zachodni grzbiet Rogacza (potem zmieniający kierunek na północny) opada do Przełęczy Łysej, stok północny do Bielska-Białej Straconki, stok południowy ku wsi Wilkowic. Na południowym stoku i na grzbiecie Rogacza jest wiele polan, na niektórych z nich są zabudowania wysoko położonych osiedli wsi Wilkowice. Polany te to: Polana pod Rogaczem, zwana też polaną Do Piotra, na której jest schronisko turystyczne „Chatka na Rogaczu”, polany Waligórka, Wilcza Kopa, Magurka Straceńska, Waliczkula, Czubkula, Pastrzenica. Rozpościerają się z nich widoki na Beskid Śląski.

Przełęcz Łysa (570 m n.p.m.) – przełęcz w Grupie Magurki Wilkowickiej w Beskidzie Małym. Oddziela Łysą Górę od Rogacza (828 m). Północno-wschodnie stoki przełęczy opadają do doliny Mraźnicy w Bielsku-Białej południowo-zachodnie do doliny potoku Szkleniec w Wilkowicach. Nazywana jest także Siodłem. Znajduje się w granicach miasta Bielsko-Biała. Rejon przełęczy oraz stoki opadające do doliny Mraźnicy są bezleśne. Na przełęczy jest węzeł szlaków turystycznych.

Skała Wilkowicka – skała na południowo-zachodnim stoku Magurki Wilkowickiej w Beskidzie Małym. Znajduje się przy zielonym szlaku turystycznym z Wilkowic na Magurkę Wilkowicką. Czas dojścia od początku szlaku do skał wynosi 20 minut, ale można go skrócić startując spod lasu, z górnej części ulicy Turystycznej. Zbudowane z piaskowca skały znajdują się w niewielkim i nieczynnym kamieniołomie w jarze po wschodniej stronie szlaku i są z niego niewidoczne, ale prowadzi do nich ścieżka. Najwyższa ze skał ma wysokość 4 m i uprawiany jest na niej bouldering. Jest 6 hajboli o trudności od 4 do 6B w skali francuskiej. Lewa część; 6B Trawers okapu; 5+ Lewica; 5 Prawica; 5+ Środek okapu; 5+ Prawe zacięcie; 4.

Magurka Straceńska – polana z dwudomowym osiedlem na grzbiecie łączącym Rogacza (828 m) z Magurką Wilkowicką w Beskidzie Małym. Administracyjnie należy do Straconki – dzielnicy miasta Bielsko-Biała w województwie śląskim, w powiecie bielskim. Magurka Straceńska znajduje się na grzbiecie i jego górnym, lekko opadającym na północ stoku. Grzbietem biegnie granica między Straconką a wsią Wilkowice, również w powiecie bielskim, na opadającym na południe stoku grzbietu znajduje się tutaj kilka polan należących do Wilkowic, niektórym z nich nadano nazwy; Waligórka, Waliczkula, Czubkula, Wilcza Kopa, Pastrzenica i na niektórych z nich są domy. Grzbietem, obok polan Waliczkula, Magurka Straceńska i polany bez nazwy biegną trzy szlaki turystyczne. W dolnej części polany stoi kamienny krzyż ufundowany przez Szczepana i Annę Międzybrodzkich, w górnej części ufundowana przez Jana i Annę Kaników kamienna kapliczka św. Józefa wykonana w 1879 r. Wypływa w jej pobliżu źródło wody niewysychające nawet podczas długotrwałej suszy. Figurka ta i źródło otrzymały niemiecką nazwę Josefsberg, a polana była miejscem, na którym w XIX wieku mieszczanie Bielska-Białej urządzali pikniki, palili ogniska i podziwiali widoki gór. Przez polanę przebiegają trzy szlaki turystyczne: Mikuszowice Krakowskie – Polana pod Rogaczem – Rogacz – Magurka Straceńska – Schronisko PTTK na Magurce Wilkowickiej. Suma podejść 517 m, odległość 3,8 km, czas przejścia 1:45 godz. Wilkowice – Polana pod Rogaczem – Rogacz – Magurka Straceńska – Schronisko PTTK na Magurce Wilkowickiej. Suma podejść 498 m, odległość 3,6 km, czas przejścia 1:43 godz. Bielsko-Biała Straconka – Przełęcz Łysa – Rogacz – Magurka Straceńska – Schronisko PTTK na Magurce Wilkowickiej. Suma podejść 508 m, odległość 4,8 km, czas przejścia 2:02 godz.

Parafia pod wezwaniem Świętego Michała Archanioła w Wilkowicach – parafia rzymskokatolicka znajdująca się w Wilkowicach. Należy do dekanatu Łodygowice diecezji bielsko-żywieckiej. Erygowana w 1797.

Brama Wilkowicka (ok. 415 m n.p.m.) – szerokie na ok. 5 km obniżenie między Beskidem Śląskim na zachodzie a Beskidem Małym na wschodzie, będące swego rodzaju rozległą przełęczą w wododziale górnej Wisły i Soły. Powstało w miejscu zmniejszonej odporności skał pomiędzy dwoma uskokami tektonicznymi, z których jeden ogranicza od wschodu Beskid Śląski, a drugi pokrywa się z zachodnią granicą Beskidu Małego (ściślej: grupy Magurki Wilkowickiej). W części południowej obniżenie to budują głównie morskie osady mioceńskie, wkraczające tu z Kotliny Żywieckiej, zaś w części północnej górnokredowe utwory serii śląskiej. Rozległa i niska Brama Wilkowicka od najdawniejszych czasów była ważnym przejściem przez pierwsze od północy pasmo Beskidów. Przez nią napływali pierwsi osadnicy do Kotliny Żywieckiej, później wiódł tędy szlak handlowy, łączący Śląsk z Węgrami. W latach 1818–1820 władze austriackie wybudowały nową drogę z Białej do Żywca, zaś w 1878 r. przez Bramę Wilkowicką przejechał pierwszy pociąg z Bielska do Żywca. Obecnie przez zachodnią część Bramy biegnie również droga, łącząca Bielsko-Białą przez Bystrą i Buczkowice ze Szczyrkiem. 24 lipca 2015 roku oddano do ruchu odcinek drogi ekspresowej S69 od węzła Buczkowice do Żywca. Tym samym uruchomiono ruch na odcinku Bielsko-Biała - Żywiec, biegnący między innymi przez Bramę Wilkowicką. Obecnie jest to odcinek drogi ekspresowej S1 Bielsko-Biała-Żywiec, o łącznej długości 15,56 km.

Łysa Góra (653 m) – szczyt w Beskidzie Małym. Znajduje się w Grupie Magurki Wilkowickiej i jest najdalej na zachód wysuniętym wzniesieniem tej grupy i w ogóle całego Beskidu Małego. Jest to wzniesienie dobrze wyodrębnione. Zachodnie stoki opadają ku dolinie Białej, północno-wschodnie potoku Mraźnica, południowo-wschodnie potoku Szkleniec (Skleniec). Głęboka Przełęcz Łysa (570 m) oddziela Łysą Górę od następnego wzniesienia – Rogacza (828 m). Znajduje się w granicach administracyjnych Bielska-Białej, w dzielnicy Mikuszowice Krakowskie. Południowo-zachodnia część Łysej Góry znajduje się w granicach Parku Krajobrazowego Beskidu Małego. W Polsce jest wiele szczytów o nazwie Łysa Góra. „Łysymi górami” nazywano góry bezleśne. Wbrew swojej nazwie ta Łysa Góra jest porośnięta lasem. Dawniej jednak była bezleśna. Wołosi, którzy w XVI wieku wraz ze swoimi stadami owiec i kóz przybyli tutaj z Bałkanów, poprzez cyrhlenie wytworzyli wielkie pastwiska ciągnące się od Łysej Góry przez Łysą Przełęcz i Rogacz aż po Sokołówkę. Już pod koniec XIX wieku na stokach Łysej Góry zaprzestano jednak wypasu i porosła lasem. Wyżej, na grzbiecie Rogacza i Magurki Wilkowickiej część z hal pasterskich została zamieniona na pola uprawne i powstały na nich zabudowania, część była nadal użytkowana jako pastwiska. Z powodu nieopłacalności ekonomicznej i tutaj jednak w końcu zaprzestano wypasu i dawne hale pasterskie stopniowo zarastają lasem. Od XVI do XVIII wieku na stokach Łysej Góry były sztolnie, w których wydobywano ubogie rudy żelaza. Wydobycie porzucono z powodu nieopłacalności (wysokie koszty wydobycia i niska jakość rudy). W dolinie potoku Szkleniec u południowych podnóży Łysej Góry znajduje się krzyż z figurą Chrystusa. Upamiętnia on miejsce, w którym pochowano Polaków walczących ze Szwedami. 8 marca 1655 r. na tzw. mikluszowickich szańcach. Mieszkańcy Żywca i okoliczni chłopi stoczyli z nimi potyczkę. Mając zaledwie 150 ludzi usiłowali zatrzymać liczącą 1100 żołnierzy armię szwedzką dowodzoną przez gen. Jana Weyharda-Wrzesowicza. Tuż przed bitwą z armii tej uciekła do mieszczan grupa polskich szlachciców, którzy wcześniej przyłączyli się do Szwedów. Ci zdołali zabić 13 z nich, bez trudu zdobyli bronione przez Polaków szańce oraz spalili Mikuszowice i Wilkowice. Przerażeni mieszkańcy Żywca oddali Szwedom miasto bez walki. Przez Łysą Górę biegnie czerwony szlak z Mikuszowic przez Magurkę Wilkowicką, całą południową część Bielska-Białej, Szyndzielnię, Klimczok, Szczyrk aż na Malinowską Skałę. Szlak turystyczny odcinek: Bielsko Biała – Łysa Góra – Przełęcz Łysa – Schronisko PTTK na Magurce Wilkowickiej – Rogacz (828 m) – Wilkowice.

Potoczek – część wsi Wilkowice w Polsce, położona w województwie śląskim, w powiecie bielskim, gminie Wilkowice. W latach 1975–1998 Potoczek administracyjnie należał do województwa bielskiego. Potoczek obejmuje swym zasięgiem obszar pomiędzy ulicą Falistą, ulicą Długą oraz ulicą Żywiecką, o łącznej powierzchni około 28 ha, z prawie stoma domostwami.

Straconka – nieczynny kamieniołom w Bielsku-Białej w województwie Śląskim. Znajduje się w dzielnicy Straconka, w lesie po północnej stronie leśniczówki przy ul. Górskiej, pod względem geograficznym w Beskidzie Małym. Kamieniołom składa się z wielu odrębnych wyrobisk na różnych wysokościach stromego stoku. Cześć z nich jest już zarośnięta lasem. Na Wysokiej Skale o wysokości 10 m uprawiana jest wspinaczka skalna. Jest 7 dróg wspinaczkowych o trudnościach od VI do VI.2 w skali polskiej. Są częściowo obite ringami (r) i mają ringi zjazdowe (rz). Na pozostałych skałach wspinano się na wędkę na przełomie XX i XXI wieku, ale skała tam jest krucha i obecnie nie praktykuje się na nich wspinaczki. W Straconce istnieje jeszcze drugi, mały kamieniołom, znajdujący się w lesie pomiędzy końcem ul. Sowiej a potokiem Mraźnica. Na jego skałach znajdujących się na czterech piętrach uprawiany jest bouldering. Jest ponad 90 dróg.

Wilkowice – gmina wiejska w województwie śląskim, w powiecie bielskim. W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie bielskim. Według danych z 31 grudnia 2012 gminę zamieszkiwały 13 092 osoby, z kolei w roku 2016 populacja gminy wynosiła 13 327 osób. Powierzchnia gminy wynosi 33,9 km². W skład gminy wchodzą trzy sołectwa: Wilkowice – siedziba gminy oraz Bystra (obejmujące dawne wsie Bystra Krakowska i Bystra Śląska) i Meszna. Gmina Wilkowice jest częścią aglomeracji Bielskiej, Bielskiego Okręgu Przemysłowego i gminą wchodzącą w skład Nadleśnictwa Bielskiego.

Wilkowice (niem. Abtsdorf lub Wolfsdorf) – wieś w Polsce, położona na terenie Małopolski, w obecnym województwie śląskim, w powiecie bielskim, siedziba władz gminy Wilkowice. Dawniej wieś była siedzibą gminy Bystra-Wilkowice. Powierzchnia sołectwa w 2019 wynosiła 1750 ha, a liczba ludności 6650 osób, co daje gęstość zaludnienia równą 380 os./km². Wilkowice są siódmą największą wsią w województwie śląskim wg liczby ludności (2012).