Toruń

Pomnik Józefa Hallera w Toruniu – pomnik upamiętniający generała broni Wojska Polskiego i Naczelnego Dowódcę wszystkich Wojsk Polskich Józefa Hallera. Pomnik znajduje się u zbiegu ul. Piastowskiej i placu św. Katarzyny w Toruniu. Lokalizacja nawiązuje do wydarzeń z 21 stycznia 1920 roku, kiedy to na dworzec Toruń Miasto przyjechał gen. Józef Haller na czele Głównej Kwatery Dowództwa Frontu Pomorskiego. Po przywitaniu przez wojewodę Stefana Łaszewskiego, gen. Haller wraz ze sztabem przyjechał do centrum Torunia.

X Liceum Ogólnokształcące im. prof. Stefana Banacha w Toruniu – szkoła ponadpodstawowa, założona w 1992 roku. Mieści się przy placu św. Katarzyny 9 w Toruniu. Dyrektorem szkoły jest Michał Dąbkowski. Szkoła mieści się w dawnych koszarach piechoty, gdzie na przełomie lat 80. i 90. mieściło się Ogólnokształcące Liceum Wojskowe. W 1989 roku na wschodnie ścianie szkoły odsłonięto tablicę upamiętniającą 63 Toruński Pułk Piechoty. Ogólnokształcące Liceum Wojskowe zostało zlikwidowana w 1993 roku, jednak na wniosek dyrekcji i nauczycieli dawne budynki wojskowe przekazano miastu w celu utworzenia nowego liceum. W lutym 1999 roku liceum zostało wpisane na listę Szkół Stowarzyszonych UNESCO. W 2002 roku X LO otrzymało imię prof. Stefana Banacha. W 2021 roku przeprowadzono remont internautów. W 2022 roku szkoła obchodziła 30-lecie istnienia. Jest to jedyna szkoła średnia w Toruniu, w której działają klasy dwujęzyczne. Absolwentami szkoły są aktorzy Piotr Głowacki i Joanna Koroniewska.

Koszary piechoty w Toruniu (również koszary Wilhelmowskie, koszary Wilhelma) – dawny kompleks koszarowy zbudowany w latach 1880–1882 na placu Wilhelma w Toruniu (dziś pl. św. Katarzyny). Znajduje się on w kwartale między ul. Dobrzyńską, placem św. Katarzyny, ul. Gregorkiewicza i ul. Wały gen. Sikorskiego. W czasie pokoju odbywały się tu szkolenia rekrutów. W skład kompleksu wchodziły: dwa dwukondygnacyjne bloku koszarowe (położone wzdłuż ul. Dobrzyńskiej i Gregorkiewicza), blok podoficerski, budynek sztabu, budynek dowódcy, kuchnia, stołówki, izba chorych, wartownie, dyżurki, ujeżdżalnie, hala sportowa (wzdłuż ul. Wały gen. Sikorskiego), stajnie dla koni, szatnie, zbrojownie. Budynki były otoczone płotem. Mogły pomieścić około jednego pułku piechoty. Zapewniał rekrutom podstawowe warunki do szkolenia i odpoczynku. Stacjonował tutaj 21 pułk piechoty von Borckiego. Podczas zagrożenia wojennego w koszarach koncentrowały się siły zbrojne do uderzenia na przeciwnika. Po powrocie Torunia do Polski, w 1920 roku w koszarach ulokowano polskie Kierownictwo Rejonu Inżynierów i Saperów (od 1925 roku jako Nadzór Forteczny Twierdzy Toruń, rok później Zarząd Forteczny). Od 1929 roku mieściło się tutaj Szefostwo Fortyfikacji, Łączności, Intendentury, Sanitarne VIII Okręgu Korpusu. W latach 1985–1992 mieściło się tutaj Ogólnokształcące Liceum Wojskowe. Obecnie jest to siedziba X Liceum Ogólnokształcącego im. prof. Stefana Banacha.

Hufiec ZHP Toruń im. Mikołaja Kopernika – terytorialna wspólnota Związku Harcerstwa Polskiego w Toruniu, założona w 1917 roku. Od 2018 roku jej siedziba mieści się przy placu św. Katarzyny 9 w Toruniu. Patronem hufca jest polski astronom Mikołaj Kopernik. Z okazji urodzin astronoma hufiec co roku krótko po 19 lutego hufiec organizuje Rajd Kopernikański. W 2015 roku do hufca przynależało 863 harcerzy i zuchów, do 2019 roku ich liczba wzrosła do 1230. Komendantem hufca jest hm. Adam Wiznerowicz.

Koszary artylerii w Toruniu – zespół koszarowy znajdujący się na Przedmieściu św. Katarzyny w Toruniu, w kwartale między ulicami: Dobrzyńska-Piastowska-Skrzyńskiego. Został zbudowany w latach 1880–1882. W skład kompleksu wchodzi kilkanaście budynków: dwa budynki koszarowe wzdłuż ul. Skrzyńskiego i Dobrzyńskiej, budynek podoficerski, budynek sztabu i dowódcy, dyżurka, wartownia, kasyno, kuchnia, stołówka, budynek warsztatowy z kuźnią.

Kamienica przy ul. Piastowskiej 7 w Toruniu – dawny Hotel Dworcowy (niem. Bahnhofs Hotel), następnie dom studencki, znajdujący się na Przedmieściu św. Katarzyny w Toruniu. Budynek został zbudowany w 1909 roku. Pierwotnie mieścił się tutaj Hotel Dworcowy liczący 30 pokoi i restaurację. W 1952 roku obiekt przejął i zagospodarował na swoje potrzeby Uniwersytet Mikołaja Kopernika, lokując w nim dom studencki. W 1956 roku budynek wyremontowano i przekształcono w koedukacyjny Dom Studencki nr 4, przeznaczony dla małżeństw studenckich. W 1970 roku w kamienicy władze uczelni zorganizowały Katedrę Archeologii Polski i Powszechnej oraz Katedrę Etnografii. W 1974 roku akademik zlikwidowano, a w 1981 roku Instytut przeniesiono do budynku przy ul. Szosa Okrężna 56. Kamienica figuruje w gminnej ewidencji zabytków (nr 2101)

Budynek przy ul. Gregorkiewicza 9 w Toruniu – zabytkowy budynek mieszkalny, tzw. Dom Oficerski w toruńskiej dzielnicy Przedmieście św. Katarzyny. Budynek trzykondygnacyjny, podpiwniczony, wybudowano w 1928 roku przez Fundusz Kwaterunku Wojskowego i przeznaczono dla oficerów Garnizonu Toruń. Zaprojektował go warszawski architekt Kazimierz Tołłoczko. Pierwotnie budynek miał stanąć w Warszawie przy ul. Ułańskiej, jednak ostatecznie projekt zrealizowano w Toruniu. W okresie PRL mieszkali tu przeważnie wraz z rodzinami lekarze ze szpitala wojskowego oraz członkowie orkiestry wojskowej. Budynek wpisany jest do gminnej ewidencji zabytków (nr 2091).

Pomnik 63 Pułku Piechoty w Toruniu – pomnik wykonany ku czci żołnierzy 63-go Pułku Piechoty, poległych podczas wojny polsko-bolszewickiej w 1920 roku. Pomnik odsłonięto w 1931 roku. Mieścił się on na placu Pokoju Toruńskiego. Monument zaprojektował Kazimierz Ulatowski, dekoracje rzeźbiarską Ignacy Zelek. Pomnik został zburzony przez niemieckie władze okupacyjne w 1939 roku. Na miejscu dawnego pomnika postawiono granitowy głaz z tablicą upamiętniającą żołnierzy 63. Toruńskiego Pułku Piechoty poległych w obronie Polski podczas II wojny światowej. Głaz odsłonięto 31 sierpnia 2009 roku.

Oblężenie Torunia – oblężenie, które miało miejsce w dniach 26 maja – 14 października 1703 podczas III wojny północnej. Wojska szwedzkie pod dowództwem Karola XII zdobyły wówczas ufortyfikowane miasto Toruń, bronione przez saskie wojska Augusta II. Po zdobyciu miasta Szwedzi zniszczyli jego umocnienia i nałożyli na mieszkańców wysoką kontrybucję.

Plac Pokoju Toruńskiego w Toruniu (również rondo Pokoju Toruńskiego) – rondo znajdujące się na w centrum Torunia. Na terenie placu Pokoju Toruńskiego znajdowały się obiekty wchodzące w skład wewnętrznego pierścienia Twierdzy Toruń. Część obiektów zachowała się do czasów współczesnych. Były to: Brama Lubicka – zbudowana w latach 1880–1885, rozebrana w latach 1921–1922; Brama Kolejowa – zbudowana po 1880, położona w południowo-zachodniej części ronda. Jest to jedyna zachowana XIX-wieczna brama Twierdzy Toruń. Pozwalała na bezpieczny wjazd pociągów do środka twierdzy po linii kolejowej ułożonej na poziomie dna fosy; most – zbudowany w latach 1882–1884, wykorzystywany do wyprowadzania ruchu z miasta przez Bramę Lubicką w stronę przedmieść. Obiekt był w użyciu do lat 20. XX wieku. Został odnaleziony 19 lutego 2018 roku w czasie budowy kolektora kanalizacji deszczowej w ramach remontu placu bp. Jana Chrapka. Po pracach budowlanych most ponownie zasypano. Dawniej na placu Pokoju Toruńskiego mieścił się Pomnik 63. Pułku Piechoty w Toruniu. Został zaprojektowany przez Kazimierza Ulatowskiego. Rzeźby do pomnika wykonał Ignacy Zelek. Pomnik wyburzyła armia niemiecka w 1939 roku. 31 sierpnia 2009 roku odsłonięto głaz z tablicą upamiętniającą żołnierzy 63. Toruńskiego Pułku Piechoty poległych w obronie Polski podczas II wojny światowej. W 2019 roku na placu przeprowadzono prace drogowe, mające na celu ograniczenie prędkości samochodów i zmniejszenie liczby miejsc grożących kolizją drogową. Około 1898 roku na placu zbudowano wiadukt kolejowy. Pod wiaduktem przebiega tunel. Pierwotnie znajdowały się w nim dwa tory kolejowe. Drugi tor rozebrano w 1987 roku w ramach elektryfikacji odcinka Toruń Główny–Toruń Wschodni.

Brama Lubicka – wschodnia brama miejska znajdująca się w pobliżu ul. Dobrzyńskiej, element Twierdzy Toruń. Została oddana do użytku w październiku 1894 roku. W jej pobliżu znajdowały koszary wybudowane w tym samym roku. Brama Lubicka istniała co najmniej do 1925 roku. Do bramy prowadził XIX-wieczny most, zasypany w latach 20. XX wieku, odnaleziony w 2018 roku podczas budowy ronda Pokoju Toruńskiego.

Centrum Handlowe Twierdza w Toruniu – centrum handlowe założone w 2004 roku. Mieści się ono w budynku przy ul. Dąbrowskiego 6 w Toruniu.