Kamienica Czyncielów w Krakowie

Kamienica Bidermanowska (Lambachowska, Szembekowska, Barszczowe, Rodziny Rose) – zabytkowa kamienica znajdująca się w Krakowie, w dzielnicy I przy Rynku Głównym 5, na rogu z ulicą Sienną 2, na Starym Mieście. Pierwszy murowany dom powstał na tej posesji w połowie XIV wieku, była to rezydencja patrycjuszowska. W drugiej połowie XIV wieku dobudowano przedproże i pierwsze piętro. Pod koniec XV wieku i w pierwszej ćwierci XVI wieku dom należał do drukarza Jana Hallera – bogatego krakowskiego mieszczanina. W drugiej i trzeciej ćwierci XVI wieku był własnością alzackiej rodziny Lambachów (Lembochów)-Spiglerów. Od 1582 należała do Stanisława Szembeka – rajcy, który przebudował kamienicę (wzniesiono wówczas murowaną oficynę tylną, zmieniono układ parteru i zbudowano klatkę schodową z altaną, a także nową fasadę zwieńczoną podwójnym szczytem z manierystyczną dekoracją. W latach 1624–1643 kamienica stanowiła własność rajcy Jerzego Bidermana i jego spadkobierców. Później, od 1680 do Antoniego Lukiniego (Lucchiniego). Od 1719 roku była własnością rodziny Bartschów – właścicieli sąsiedniego domu nr 4. Od roku 1818 do lat 60. XIX wieku właścicielami byli Wysoccy (m.in. Tomasz Wysocki – prorektor Liceum św. Anny). W latach 1819–1820 przeprowadzono według projektu Szczepana Humberta klasycystyczną przebudowę: zmieniono dach i fasady. W roku 1898 przeprowadzono modernizację pod kierunkiem Beniamina Torbe dla Amalii Eibenschützowej. Fasada uzyskała wtedy styl eklektyczny, a pomieszczenia pierwszego piętra adaptowano na potrzeby domu handlowego. Na przełomie XIX i XX wieku w kamienicy mieściła się m.in. restauracja i sklep meblowy firmy Mendel Pamm. Obecna, secesyjna kamienica została zbudowana w latach 1912–1914 w oparciu o projekt Henryka Lamensdorfa dla Adolfa i Feigli Rose po całkowitym wyburzeniu starej zabudowy w roku 1907. Od 2002 roku, kiedy zakończył się generalny remont, w kamienicy mieścił się salon Empiku, który zamknięto w 2013 roku. Obecnie znajduje się tam butik hiszpańskiej firmy odzieżowej Zara. 23 maja 1990 kamienica została wpisana do rejestru zabytków. Znajduje się także w gminnej ewidencji zabytków.

Kamienica przy ulicy Siennej 4 – zabytkowa kamienica znajdująca się w Krakowie, w dzielnicy I przy ulicy Siennej, na Starym Mieście. Kamienica została wzniesiona w XIV wieku. Posiadała oficynę, wychodzącą na cmentarz przy Kościele Mariackim, która w późniejszym czasie została przebudowana na samodzielny budynek – Dom Pod Ogrojcem. Od połowy XVIII wieku do początków XIX wieku, wraz z Kamienicą Czyncielów i Kamienicą Bidermanowską wchodziła w skład tzw. Barszczowego, czyli zespołu kamienic należącego do rodziny Bartschów. 26 marca 1968 kamienica została wpisana do rejestru zabytków. Znajduje się także w gminnej ewidencji zabytków.

Cmentarz Mariacki – dawny przykościelny cmentarz wokół kościoła Mariackiego w Krakowie na Starym Mieście. Został założony w 1222 r. w tym samym czasie co kościół. Pierwszy raz został wspomniany w źródłach w 1313. W 1338 r. z fundacji Mikołaja Wierzynka powstała kaplica cmentarna św. Barbary, w latach 1394–1399 po jej wyburzeniu zbudowano kościół św. Barbary. W końcu XV wieku wzniesiono przy niej cmentarną kaplicę Ogrojcową z plastycznym wyobrażeniem Chrystusa w Ogrojcu i z wiecznie płonącą lampą, ufundowaną przez ród Szwarców. Nekropolia obwiedziona była wysokim murem z pięcioma bramami. Główna brama cmentarza znajdowała się na wprost wejścia do kościoła. W zwieńczeniu bramy znajdowała się figura Matki Bożej Łaskawej. W 1771 rzeźbę ufundowała matka konfederata, żołnierza M. Sokołowskiego, który miał być pochowany w zbiorowym grobie na cmentarzu, uznany za zmarłego wydostał się z mogiły. Na terenie cmentarza odbywali karę kuny drobni przestępcy, jawnogrzesznice, opilcy i bluźniercy. Kuna była umieszczona przy wychodzących na cmentarz drzwiach kościoła Mariackiego (zachowana). W kościelnej kruchcie znajdowała się również niewielka cela więzienna, której zakratowane okienko wychodziło na cmentarz. Miało to wywołać skruchę u przebywających w niej więźniów skazanych za niewielkie wykroczenia. Na terenie cmentarza wznosiła się też latarnia umarłych, czyli kolumna, na szczycie której w nocy płonęło światło. Cmentarz zlikwidowano w 1796 r. ze względu na biskupi zakaz grzebania zmarłych w obrębie murów z 1795 r. oraz w wyniku wprowadzenia w 1797 r. przez cesarza Austrii Józefa II nowych przepisów sanitarnych zakazujących urządzania cmentarzy i pochówków w granicach miast. Zburzono mur, splantowano teren. Późnobarokową figurę Marii z bramy cmentarnej przeniesiono przed kościół oo. kapucynów i osadzono na kolumnie. U zbiegu ulic Podwale i Kapucyńskiej stała do 1941 gdy przeniesiono ją w obecne miejsce na Planty, u wylotu ul. Jagiellońskiej. W 1822 ekshumowano szczątki pochowanych i przeniesiono na cmentarz Rakowicki. Na miejscu cmentarza urządzono plac nazwany oficjalnie w 1858, początkowo placem Panny Marii a potem Mariackim. Na murach kościoła Mariackiego zachowało się wiele epitafiów a przy wejściu do prezbiterium grobowiec Jacka Augustyna Łopackiego. Granice dawnej nekropolii wokół kościoła są oznaczone obecnie ciemną kostką brukową.

Dom Pod Ogrojcem – zabytkowa kamienica znajdująca się w Krakowie, w dzielnicy I przy placu Mariackim 8, na Starym Mieście.

Szara Kamienica – zabytkowa kamienica znajdująca się w Krakowie, w dzielnicy I przy Rynku Głównym 6, na rogu z ulicą Sienną 1, na Starym Mieście.

Plac Mariacki – plac w Krakowie, w dzielnicy I Stare Miasto, na Starym Mieście sąsiadujący z Rynkiem Głównym. Pośrodku placu stoi kościół Mariacki. Plac powstał po roku 1802 na miejscu zlikwidowanego cmentarza parafialnego przy kościele Mariackim. Obszar dawnej nekropolii jest obecnie wyłożony białą kostką. W południowej części placu znajduje się fontanna – pomnik żaka. Zaprojektowana została przez Jan Budziło, a figurę (powiększoną replikę jednej z rzeźb proroków z obramienia szafy środkowej ołtarza Wita Stwosza) wykonał Franciszek Kalfas. Jest to dar rzemieślników krakowskich dla miasta wykonany w 1958 roku.

Krakowskie cmentarzysko przedlokacyjne (także Cmentarz św. Wojciecha) – cmentarz usytuowany przed lokacją Krakowa na wyznaczonym w 1257 ówczesnym i obecnym Rynku Głównym. Najprawdopodobniej był to cmentarz ulokowany we wschodnio-południowym kwartylu rynku przy kościele św. Wojciecha, choć nie wyklucza się istnienia jeszcze wcześniejszego cmentarzyska po zachodniej stronie rynku. Większość szczątków ludzkich odkrytych podczas prac archeologicznych prowadzonych w latach 2004–2010 została ponownie pochowana w krypcie kościoła Mariackiego, część została udostępniona zwiedzającym w Muzeum Historycznym Miasta Krakowa „Podziemia Rynku”. W pobliżu rynku, na miejscu obecnego Placu Mariackiego, istniało także inne cmentarzysko – Cmentarz Mariacki, również założone w czasach przedlokacyjnych, bo w 1222, lecz przetrwało do końca XVIII wieku.

Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Krakowie – parafia rzymskokatolicka należąca do dekanatu Kraków-Centrum archidiecezji krakowskiej przy Placu Mariackim.

Dom Mansjonarzy – zabytkowa kamienica znajdująca się w Krakowie, w dzielnicy I przy ulicy Siennej 6, na Starym Mieście. Kamienica została wzniesiona w XIV wieku. Posiadała oficynę, wychodzącą na cmentarz przy Kościele Mariackim, która w późniejszym czasie została przebudowana na samodzielny budynek – Kamienicę nr 7 przy placu Mariackim. 5 kwietnia 1966 kamienica została wpisana do rejestru zabytków wraz z Kamienicą nr 7 przy placu Mariackim, która była kiedyś jej oficyną. Pomimo iż obecnie są to administracyjnie dwa budynki, w rejestrze nadal widnieją pod jednym wpisem. Kamienica znajduje się także w gminnej ewidencji zabytków.

Kraków, Stołeczne Królewskie Miasto Kraków – miasto na prawach powiatu położone w południowej Polsce nad Wisłą, drugie co do liczby mieszkańców. Formalna stolica Polski do 1795 r. i miasto koronacyjne oraz nekropolia królów Polski. Od 1000 r. nieprzerwanie stolica diecezji krakowskiej (jednej z pięciu w ówczesnej Polsce), a od 1925 r. archidiecezji i metropolii. Lokowany przed 1228 r., ponownie w 1257 r.. Od odzyskania niepodległości w 1918 r. miasto wojewódzkie (od 1999 r. siedziba władz województwa małopolskiego), jest także centralnym ośrodkiem metropolitalnym aglomeracji krakowskiej i Krakowskiego Obszaru Metropolitalnego. Kraków jest stolicą historycznej Małopolski. Leży na obszarze Bramy Krakowskiej, Niecki Nidziańskiej i Pogórza Zachodniobeskidzkiego. W Krakowie mieszczą się główne siedziby m.in.: Polskiej Akademii Umiejętności, Narodowego Centrum Nauki, Instytutu Nafty i Gazu – Państwowego Instytutu Badawczego, Instytutu Zootechniki – Państwowego Instytutu Badawczego, Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury, struktury dowodzącej Wojskami Specjalnymi, Centrum Operacji Lądowych – Dowództwa Komponentu Lądowego, Polskiego Związku Narciarskiego, Operacyjno-Strategicznego Dowództwa Unii Europejskiej, Centrum Eksperckiego Kontrwywiadu NATO, Narodowego Centrum Radioterapii Hadronowej, Centralnego Ośrodka Turystyki Górskiej i Instytutu Ekspertyz Sądowych im. Prof. dra Jana Sehna. W mieście od 1364 r. działa najstarsza polska uczelnia – Uniwersytet Jagielloński oraz działają placówki kulturalne o znaczeniu i statusie narodowym m.in.: Zamek Królewski na Wawelu, Narodowy Stary Teatr, Teatr im. Juliusza Słowackiego w Krakowie, Muzeum Narodowe, Panteon Narodowy, Krypta Zasłużonych na Skałce, Krypta Wieszczów Narodowych na Wawelu, Archiwum Narodowe, Biblioteka Jagiellońska, Instytut Książki, Instytut Literatury, Narodowe Centrum Nauki, Narodowe Centrum Rugby, Europa Nostra. Miasto na prawach powiatu pełni funkcję centrum administracyjnego, kulturalnego, edukacyjnego, naukowego, gospodarczego, usługowego i turystycznego. Kraków jest drugim co do wielkości, po Warszawie, rynkiem nowoczesnej powierzchni biurowej (ponad milion metrów kwadratowych powierzchni biurowej), a także jednym z kluczowych węzłów kolejowych w Polsce.

Powódź w Europie w 1813 – powódź, która przeszła przez Węgry, Polskę, Niemcy i Czechy w dniach 27–30 sierpnia 1813. Przyczyniła się do załamania kampanii napoleońskiej na Śląsku.

Wyzwolenie Krakowa – bitwa stoczona 18–19 stycznia 1945 roku w rejonie Krakowa pomiędzy nacierającymi w ramach operacji wiślańsko-odrzańskiej radzieckimi oddziałami 1 Frontu Ukraińskiego a broniącymi miasta oddziałami niemieckimi.