Wielka Szpera

Stare Bałuty – dawna wieś, a także jedno z wydzielonych na potrzeby Systemu Informacji Miejskiej w Łodzi osiedli administracyjnych na terenie Bałut.

Synagoga przy ulicy Zgierskiej 32 – synagoga funkcjonująca niegdyś w Łodzi, przy Zgierskiej 32, w podwórzu. Podczas II wojny światowej niemieccy okupanci zdewastowali synagogę. Parterowy budynek wzniesiono na planie wydłużonego prostokąta. Do wnętrza prowadzi osobne wejście, zaakcentowane płytkim ryzalitem i skromnie dekorowane w części szczytowej. Budynek z wysokim podpiwniczeniem oraz niewielkim poddaszem. Okna wąskie i wysokie. Całość przykrywa jednospadowy dach. Obecnie wnętrze dzielą ścianki z dykty i służy ono celom mieszkalnym.

Bałucki Rynek – plac w południowej części łódzkich Bałut. Powstał około 1850 roku jako centrum Bałut Nowych, w którym zbiegły się trakty zgierski i łagiewnicki oraz szosa Aleksandrowska.

Kino Zachęta – kino w Łodzi przy ulicy Zgierskiej 26, działające w latach 1928–1939 oraz 1945–1994.

Parafia Ewangelicko-Metodystyczna Opatrzności Bożej w Łodzi – zbór metodystyczny działający w Łodzi, należący do okręgu centralnego Kościoła Ewangelicko-Metodystycznego w RP. Nabożeństwa odbywają się w niedziele o godzinie 12:00.

Szpital imienia dr Heleny Wolf – zabytkowy budynek położony przy ulicy Łagiewnickiej w Łodzi, zaprojektowany przez Henryka Hirszenberga. Został wybudowany w okresie międzywojnia ze składek mieszkańców. W połowie lat 80. rozpoczęto remont, którego nie skończono. Nieruchomość przeszła pod zarząd gminy. W 1999 roku kupiła ją poznańska „Korvita”. Deklarowała, że zrobi ze szpitala luksusową prywatną klinikę. Zabytkowy szpital zamienił się w ruinę. Pomysłów na zagospodarowanie zabytku było wiele – np. grupa naukowców z Poznania i Warszawy chciała stworzyć w nim prywatną szkołę techniczną. Polsko-Izraelska Izba Handlowa zainteresowała się utworzeniem w nim muzeum getta. Budynek wpisany jest do rejestru zabytków pod numerem A/107 z 20.01.1971.

Jatki Jojne Pilcera, także Jatki Judy Dawida i Ferki Ginsberg – jatki handlowe na Starym Mieście przy ul. Wojska Polskiego 2 w Łodzi, powstałe w 1895 lub 1907 r. (wg danych z Gminnej Ewidencji Zabytków Miasta Łodzi), nadbudowane w 1932 r. Swoją nazwę zwyczajową zawdzięczają pierwszemu właścicielowi – Jojne Pilcerowi Początkowo w budynku handlowano głównie mięsem, a na jego zapleczu – placu handlowym – również płodami rolnymi. W trakcie II wojny światowej były głównym obszarem handlu na terenie Litzmanstadt Getto. Przełożony Starszeństwa Żydów w Łodzi, kierujący gettem, Chaim Rumkowski, podjął decyzję o zorganizowaniu tu składu warzyw, ponadto w budynku znajdowała się kuchnia dla lekarzy. Po wojnie znajdowały się w budynku m.in. sklepy, warsztaty i antykwariat. Od 2020 r. w budynku funkcjonuje supermarket Netto, przed otwarciem którego obiekt wyremontowano.

Plac Kościelny w Łodzi – plac położony w najstarszej części Łodzi.

Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Łodzi – parafia w dekanacie Łódź-Bałuty archidiecezji łódzkiej. Położona w najstarszej części Łodzi, jest najstarszą łódzką parafią. Od powstania do II połowy XVIII wieku należała do archidiecezji gnieźnieńskiej. Stanowiła jednak część uposażenia biskupów włocławskich. Następnie od 4 sierpnia 1764, na mocy dekretu papieża Klemensa XIII, Łódź stała się częścią diecezji włocławskiej. W 1818 powstała nowa archidiecezja warszawska, do której została włączona również parafia łódzka. W 1920 powstała diecezja łódzka i od tego też czasu, parafia WNMP do niej należy.

Stary cmentarz żydowski w Łodzi – nieistniejący cmentarz żydowski na Bałutach przy ul. Wesołej w Łodzi. Kirkut został założony 4 kwietnia 1811 roku na gruntach odkupionych od Adama i Magdaleny Lipińskich – mieszczan łódzkich oraz sąsiadujących gruntów innych osób. Wcześniej zmarli łódzcy Żydzi grzebani byli na kirkutach w pobliskim Lutomiersku i Strykowie. Cmentarz pierwotnie miał powierzchnię 0,06 ha, ale już w latach 80. XIX wieku na powiększanej nekropolii brakowało miejsca. Pochowano tu wielu łódzkich kupców, nauczycieli, przemysłowców, działaczy społecznych i religijnych – w sumie ponad 13 tys. osób narodowości żydowskiej. Najsławniejszymi pochowanymi tam byli: rabin Chaskiel Naumberg, Pinkus Zajdler, Pinkus Sonenberg, Mojżesz Fajtłowicz, Lejzer Perlmutter oraz Kalman Poznański. Znajdowały się tam groby członków rodzin Silbersteinów, Prussaków, Rosenblattów. Ze względu na brak miejsca na pochówki, 30 września 1888 roku, Dozór Bóżniczy zwrócił się do prezydenta miasta Władysława Pieńkowskiego z prośbą o zezwolenie na powiększenie cmentarza lub założenie nowego. Ostatecznie cmentarz zamknięto 10 listopada 1892 roku. Po 1892 roku jednak sporadycznie odbywały się pogrzeby. Podczas wojny w 1914 roku, kiedy nowy cmentarz był niedostępny, chowano nadal na starym. Ostatniego pochówku przy Wesołej dokonano prawdopodobnie w 1922 roku. Pochowano wtedy Efraima Lande w ohelu jego ojca Symche Binema. W międzywojniu dom przedpogrzebowy pełnił funkcję szpitala dla chorych umysłowo. Funkcjonował on również podczas II wojny światowej. W 1942 roku nekropola przy ul. Wesołej została zdewastowana. Część macew zdemontowano i wykorzystano do utwardzania dróg. Prawdopodobnie części nagrobków z pierwszej żydowskiej nekropolii w Łodzi użyto do utwardzenia nawierzchni i wybrukowania podwórek m.in. przy ulicy Zgierskiej i Bazarowej. Szpital (dawny dom przedpogrzebowy) dla umysłowo chorych został zlikwidowany we wrześniu 1942 roku (chorych zamordowano w ośrodku zagłady w Chełmnie nad Nerem), a w opuszczonym budynku umieszczono resort stolarski. Ostatecznie cmentarz zlikwidowano w 1949 roku – w czasie budowy ulicy Zachodniej, a pozostały teren został przeznaczony przez ówczesne władze pod budowę domów. Likwidacja odbyła się niezgodnie z prawem, nie było ekshumacji szczątków pochowanych. Obecnie przez teren cmentarza przebiega zachodnia nitka ulicy Zachodniej, obok wybudowano bloki. Pamiątką po nekropolii są dziś fragmenty murów na tyłach kamienic przy ulicach Rybnej i Bazarowej. Przy ul. Rybnej znajduje się pamiątkowy obelisk z tablicą. Przy okazji remontów ul. Zachodniej i prac ziemnych na terenie osiedla przy tej ulicy ciągle odnajduje się szczątki ludzkie pochodzące z dawnego cmentarza, gdyż w latach 50. nie przeprowadzono ekshumacji zwłok.

Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny – świątynia znajdująca się na placu Kościelnym w Łodzi. Jest siedzibą parafii WNMP, najstarszej i przez prawie pięćset lat jedynej wspólnoty katolickiej w Łodzi. Należy do sieci łódzkich wielkopostnych kościołów stacyjnych. Kościół został wybudowany w latach 1887–1897 na miejscu drewnianego kościoła pod tym samym wezwaniem, który został przeniesiony na plac pocmentarny przy ulicy Ogrodowej 22 (po przeniesieniu nosi wezwanie św. Józefa). Projektantem świątyni w stylu wiślano-bałtyckim był Konstanty Wojciechowski, a blisko połowę kosztów jej wzniesienia i wyposażenia pokryli zajmujący wysokie pozycje w XIX-wiecznym przemyśle włókienniczym łódzcy fabrykanci różnych wyznań. W krypcie kościoła spoczywa trumna ze szczątkami Służebnicy Bożej Stanisławy Leszczyńskiej, zaś na terenie przykościelnym zachował się kamienny nagrobek Macieja Wyszyńskiego z 1822 roku, będący jedynym śladem istnienia w tym miejscu cmentarza staromiejskiego i najstarszym łódzkim kamiennym pomnikiem nagrobnym.

Parafia Najświętszej Maryi Panny Łaskawej w Łodzi – parafia rzymskokatolicka znajdująca się w archidiecezji łódzkiej w dekanacie Łódź-Radogoszcz. Erygowana w 1996. Mieści się przy ulicy Goplańskiej. Proboszczem parafii jest od 1996 roku ksiądz Romuald Jendraszek. Wikariuszem - ks. Cezary Ochocki. Kościół parafialny w budowie od 1998.