Pałac Saski w Warszawie

Grób Nieznanego Żołnierza w Warszawie – grób nieznanego żołnierza w Warszawie, na pl. marsz. Józefa Piłsudskiego; ideą warszawskiego grobu nieznanego żołnierza jest uczczenie pamięci poległych w walce o niepodległość. Pomysł oddania hołdu poległym w walkach nieznanym żołnierzom narodził się bezpośrednio po I wojnie światowej we Francji. Pierwszy na świecie Grób Nieznanego Żołnierza powstał w Paryżu w 1920. Upamiętnia on 1500 tys. żołnierzy poległych w latach 1914–1918. Równolegle z Francją utworzono miejsca hołdu bezimiennym żołnierzom w Wielkiej Brytanii. W Polsce pierwsze inicjatywy stworzenia miejsca upamiętniającego poległych nieznanych żołnierzy pojawiły się w 1921 roku. Jako pierwszy powstał pomnik-płyta Nieznanego Żołnierza w Łodzi (odsłonięcie 22 marca 1925 roku). Warszawski Grób Nieznanego Żołnierza został odsłonięty 2 listopada 1925 roku w środkowych arkadach kolumnady pałacu Saskiego. W tym dniu złożono do niego szczątki niezidentyfikowanego żołnierza, sprowadzone podczas specjalnej ceremonii z cmentarza Obrońców Lwowa. Twórcą grobu był artysta-rzeźbiarz Stanisław Kazimierz Ostrowski. Pod koniec II wojny światowej grób uległ poważnemu uszkodzeniu w wyniku wysadzenia w powietrze. Już w 1946 został odbudowany i ponownie odsłonięty. Obecnie stanowi trójarkadowy fragment ocalałej kolumnady pałacu Saskiego. W latach 1990–1991 wystrój grobu częściowo zmieniono. Przy Grobie Nieznanego Żołnierza w Warszawie płonie wieczny znicz i służbę pełni warta honorowa z Pułku Reprezentacyjnego Wojska Polskiego, a w święta państwowe odbywa się jej uroczysta zmiana z udziałem najwyższych władz państwa. Wybrany w październiku 2023 w międzynarodowym konkursie projekt odbudowy zachodniej pierzei placu Piłsudskiego (m.in. pałacu Saskiego) zakłada odtworzenie kolumnady wokół grobu i subtelne wyodrębnienie oryginalnych arkad, żeby odróżniały się od części odbudowanych.

Pomnik oficerów-lojalistów poległych w Noc Listopadową lub pomnik Polaków poległych za wierność swojemu monarsze – monument, który znajdował się na placu Saskim, a następnie na placu Zielonym w Warszawie, upamiętniający siedmiu polskich oficerów, którzy ponieśli śmierć z rąk powstańców w Noc Listopadową. Rozebrany w 1917 roku.

Pałac Brühla, rzadziej pałac Sandomierski – rokokowy pałac, który znajdował się w Warszawie przy ul. Wierzbowej 1 i przy placu marsz. Józefa Piłsudskiego. Został zniszczony przez Niemców po upadku powstania warszawskiego w grudniu 1944 roku, razem z sąsiednim pałacem Saskim. Planowana jest odbudowa obu pałaców.

Zegar słoneczny w Ogrodzie Saskim – zegar słoneczny znajdujący się w pobliżu fontanny w Ogrodzie Saskim w Warszawie.

Fontanna w Ogrodzie Saskim – fontanna znajdująca się w Ogrodzie Saskim w Warszawie. Została zaprojektowana przez Henryka Marconiego.

Sobór św. Aleksandra Newskiego (ros. Александро-Невский собор) – prawosławny sobór katedralny, zbudowany między 1894 a 1912 rokiem według projektu Leontija (Leoncjusza) Benois. Jego wolno stojąca dzwonnica była jedną z najwyższych budowli Warszawy (z wysokością 70 m ustępowała m.in. 75-metrowym wieżom kościoła św. Floriana). Obiekt był zlokalizowany na jednym z najważniejszych placów Warszawy, placu Saskim, i w założeniach rosyjskich władz zaborczych miał stanowić symbol rosyjskiego panowania na ziemiach polskich. Na patrona wybrany został Aleksander Newski, święty prawosławny, książę Nowogrodu Wielkiego i wielki książę włodzimierski. Sobór został rozebrany w latach 20., mniej niż 15 lat po ukończeniu budowy. Podzielił los wielu świątyń prawosławnych w Warszawie wybudowanych w okresie rozbiorów i rozebranych po odzyskaniu niepodległości. Decyzja o rozbiórce spowodowana była nastrojami antyrosyjskimi i antyprawosławnymi w II Rzeczypospolitej, wynikającymi głównie ze stosowanej w okresie zaborów przez państwo rosyjskie polityki rusyfikacji w stosunku do Polaków. W ocenie ówczesnego społeczeństwa sobór był symbolem rusyfikacji. Dodatkowym argumentem było to, że świątynia zajmowała jeden z najważniejszych placów Warszawy, a po opuszczeniu miasta przez urzędników i wojska rosyjskie, tak wielki budynek sakralny nie był już potrzebny wyznawcom prawosławia w mieście. Uważano także, że sobór reprezentujący wschodnią architekturę nie pasuje do Warszawy. Ponadto budowla uległa uszkodzeniu podczas I wojny światowej, a źle przeprowadzone naprawy dodatkowo pogorszyły jej stan.

Pomnik Ofiar Tragedii Smoleńskiej 2010 roku – monument znajdujący się na placu marsz. Józefa Piłsudskiego w Warszawie, upamiętniający 96 ofiar katastrofy polskiego Tu-154M w Smoleńsku z 2010 roku. Pomnik został zrealizowany przez Komitet Społeczny Budowy Pomników: Śp. Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego oraz Ofiar Tragedii Smoleńskiej 2010 roku według projektu artysty rzeźbiarza Jerzego Kaliny i odsłonięty 10 kwietnia 2018.

Hotel Angielski (w latach 1797-1803 jako franc. Hôtel d’Prusse, następnie Hôtel d’Angleterre) – hotel znajdujący się niegdyś w Warszawie przy ul. Wierzbowej 6. Zniszczony podczas II wojny światowej.

Plac marsz. Józefa Piłsudskiego – plac w śródmieściu Warszawy położony między Ogrodem Saskim a ulicami Moliera, Królewską, Tokarzewskiego-Karaszewicza i Ossolińskich. Kilkakrotnie zmieniał nazwę. Pierwotnie był to dziedziniec pałacu Saskiego. W XVIII wieku został uregulowany i obudowany domami mieszkalnymi, a następnie monumentalnymi gmachami. Zabudowa zachodniej pierzei placu została zniszczona w czasie II wojny światowej.

Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych (TZSP) – organizacja skupiająca artystów i miłośników sztuki, założona w Warszawie w 1860. Głównym celem jej działalności było wspieranie i popularyzacja sztuki polskiej, co realizowano poprzez tworzenie kolekcji sztuki narodowej, niesienie pomocy młodym artystom (stypendia), działalność wydawnicza oraz organizowanie wystaw i konkursów, a także nagradzanie publiczności reprodukcjami.

Ulica Aleksandra Fredry – ulica w śródmieściu Warszawy.

Metropolitan – biurowiec znajdujący się przy placu Piłsudskiego 1/3 w Warszawie.