place

Budynek Feniksa w Krakowie (Rynek Główny)

Architektura modernizmu w KrakowieBudynki projektu Adolfa Szyszko-BohuszaBudynki w Polsce oddane do użytku w 1932Zabytki modernizmu klasycznegoZabytkowe kamienice przy krakowskim Rynku Głównym
Feniks tenement house, 1928 design. Adolf Szyszko Bohusz, 41 Main Market square, Old Town, Kraków, Poland
Feniks tenement house, 1928 design. Adolf Szyszko Bohusz, 41 Main Market square, Old Town, Kraków, Poland

Budynek Feniksa – zabytkowa kamienica czynszowa i biurowo-usługowa wzniesiona dla wiedeńskiego Towarzystwa Ubezpieczeniowego „Feniks”, znajdująca się w Krakowie w dzielnicy I przy Rynku Głównym 41 na rogu z ul. św. Jana 2–4, na Starym Mieście. Zbudowany został w miejscu trzech, zburzonych w 1914 r. średniowiecznych kamienic: Tryblowskiej i Fridrichszmalcowskiej i domu Ważyńskich (od strony ul. św. Jana). W jednej z nich mieszkał w 1792 r. znany matematyk i astronom Jan Śniadecki. Podczas prac rozbiórkowych znaleziona została kamienna figurka św. Krzysztofa (wys. 106 cm), którą przekazano do Muzeum Narodowego. Początkowo zamierzano wznieść w tym miejscu hotel, ale plany te pokrzyżował wybuch I wojny światowej. Zdołano jedynie rozpocząć kładzenie fundamentów. Pusty plac został ogrodzony wysokim płotem. W lutym 1918 r. parkan ów stał się swoistą polityczną „gazetką ścienną” Krakowa. Umieszczano tam m.in. napisy typu: Precz z Prusakami, Na latarnię z Wilusiem oraz rysunki satyryczne przedstawiające wiszących na szubienicy Austriaka i Prusaka z podpisem: Viribus unitis. Na tym ogrodzeniu polscy legioniści zawieszali również na znak protestu odznaczenia bojowe otrzymane od dowódców austriackich i pruskich, wokół których krakowianie ustawiali płonące świeczki łojowe. Wiedeńskie Towarzystwo Ubezpieczeniowe „Feniks” w 1928 r. zwróciło się do architekta Adolfa Szyszko-Bohusza z propozycją zaprojektowania i wybudowania nowej kamienicy. Powstała latach 1928–1932 awangardowa i supernowoczesna bryła nowego budynku, w stylu art déco, wzbudziła kontrowersje i ostre protesty środowiska konserwatorskiego. Zostały one przerwane w wyniku osobistej interwencji zaprzyjaźnionego z Szyszko-Bohuszem prezydenta Ignacego Mościckiego. Krakowianie ze względu na stylizowaną (dziś nieistniejącą) attykę nazywali kamienicę „Domem pod Kominami”. Na rogu kamienicy znajduje się jej godło – aluminiowa rzeźba kobiety (Higieja). W narożnym lokalu, przez ponad 70 lat, znajdował się sklep firmowy producenta czekolady firmy „E. Wedel”. Pamiątką po nim jest mozaikowa posadzka z logiem fabryki. Jest to pierwszy w Krakowie budynek, gdzie eleganckie mieszkania zostały wyposażone w klimatyzację. W latach II wojny światowej kamienicę przebudowali Niemcy (według projektu Georga Stahla) i zlikwidowali attykę od strony Rynku Głównego. Od 1945 w budynku „Feniksa” działa kawiarnia „Rio”. W latach 1931–1933 powstał także drugi budynek Feniksa przy ulicy Basztowej 15. 2 stycznia 1991 kamienica została wpisana do rejestru zabytków. Znajduje się także w gminnej ewidencji zabytków.

Fragment artykułu z Wikipedii Budynek Feniksa w Krakowie (Rynek Główny) (Licencja: CC BY-SA 3.0, Autorzy, Obrazy).

Budynek Feniksa w Krakowie (Rynek Główny)
Rynek Główny, Kraków Stare Miasto (Stare Miasto)

Współrzędne geograficzne (GPS) Adres Linki zewnętrzne Pobliskie miejsca
placePokaż na mapie

Wikipedia: Budynek Feniksa w Krakowie (Rynek Główny)Czytaj dalej na Wikipedii

Współrzędne geograficzne (GPS)

Szerokość geograficzna Długość geograficzna
N 50.0625 ° E 19.938056 °
placePokaż na mapie

Adres

Budynek Feniksa

Rynek Główny 41
31-144 Kraków, Stare Miasto (Stare Miasto)
województwo małopolskie, Polska
mapOtwórz w Mapach Google

linkWikiData (Q9181461)
linkOpenStreetMap (154860067)

Feniks tenement house, 1928 design. Adolf Szyszko Bohusz, 41 Main Market square, Old Town, Kraków, Poland
Feniks tenement house, 1928 design. Adolf Szyszko Bohusz, 41 Main Market square, Old Town, Kraków, Poland
Podziel się doświadczeniem

Pobliskie miejsca

Kamienica Kencowska w Krakowie
Kamienica Kencowska w Krakowie

Kamienica Kencowska, in. kamienica Kęcowska – zabytkowa kamienica znajdująca się w Krakowie, w dzielnicy I przy Rynku Głównym 38, na Starym Mieście. Powstała około połowy XIV wieku, a na przełomie XIV i XV wieku została przebudowana. Nowożytny wygląd uzyskała podczas modernizacji na przełomie XVI i XVII wieku. W tymże okresie (wiek XVI i początek XVII) kamienica była własnością bogatych mieszczańskich rodzin pochodzenia niemieckiego – Schillingów, Fogelewederów, Stauberów, a przez dużą część wieku XVII należała do Kenców. W pierwszej połowie XVIII wieku była własnością rajcy Andrzeja Szafałkowica, a od 1746 roku należała do Karola Tuszki – właściciela sąsiedniej Kamienicy Wosińskiej. W roku 1787 kamienicę zamieszkiwał architekt Józef Le Brun. W czwartej ćwierci XVIII wieku przeprowadzono modernizację, w rezultacie której budynek uzyskał klasycystyczne wyposażenie, dekorację i nową fasadę. Kształt obecny kamienica uzyskała w latach 1825-1831, kiedy m.in. wzniesiono trzecie piętro budynku frontowego i wymieniono dach. W roku 1823 Lorenzo Paganino Cortesi założył w kamienicy cukiernię słynącą z produkcji likierów i wódek. W roku 1841 przejęta została przez szwajcarskich cukierników Gaudentego Redolfiego i Parysa Maurizio – nowych właścicieli domu. Rodziny zajmujące się cukiernią mieszkały tam aż do lat czterdziestych XX wieku. Na potrzeby zakładu dokonano licznych adaptacji. Na fasadzie wmurowano w 1930 roku marmurową tablicę informującą, że w kamienicy mieszkał i w 1854 umarł generał Józef Chłopicki. 8 grudnia 1965 kamienica została wpisana do rejestru zabytków. Znajduje się także w gminnej ewidencji zabytków.