place

Willa Kryształ w Krakowie

Artykuły z nieprawidłowymi numerami ISBNBudynki w Polsce oddane do użytku w 1891Dzielnica XIII PodgórzeObiekty w Krakowie wpisane do gminnej ewidencji zabytkówZabytkowe kamienice w Krakowie
Kryształ villa, 30 Lwowska street, Kraków, Poland
Kryształ villa, 30 Lwowska street, Kraków, Poland

Willa Kryształ (także Pałacyk Kryształ) – kamienica, znajdująca się w Krakowie, w dzielnicy XIII przy ulicy Lwowskiej 30, w Podgórzu. Budynek, w stylu historyzmu z elementami neobaroku, wzniesiono w latach 1889–1891 według projektu Stanisława Serkowskiego dla L. Struzika. Był on właścicielem zbudowanej w głębi parceli Parowej Fabryki Cukrów i Czekolady „Kryształ”. Pałacyk charakteryzuje się bogatą dekoracją architektoniczną: obramienia okien, wnęki okienne zdobią putta, na dachu po bokach dwa hełmy, brama wjazdowa z kratą. We wnętrzu znajduje się klatka schodowa z kutymi balustradami i ceramiczna okładzina. W 1922 roku po prawej stronie frontowego budynku dobudowano oficynę, w której mieściły się hale fabryczne i pomieszczenia magazynowe. Nazwa wilii, kojarząca się z nazwą fabryki słodyczy działającej od 1916 roku, jest związana głównie z jej znakiem firmowym – soból (od nazwiska Sobolewskich, cukierników z Warszawy, którzy opracowali metodę wytwarzania wyrobów cukierniczych) trzymający w łapkach kryształek cukru.

Fragment artykułu z Wikipedii Willa Kryształ w Krakowie (Licencja: CC BY-SA 3.0, Autorzy, Obrazy).

Willa Kryształ w Krakowie
Bolesława Limanowskiego, Kraków Podgórze

Współrzędne geograficzne (GPS) Adres Pobliskie miejsca
placePokaż na mapie

Wikipedia: Willa Kryształ w KrakowieCzytaj dalej na Wikipedii

Współrzędne geograficzne (GPS)

Szerokość geograficzna Długość geograficzna
N 50.044167 ° E 19.9585 °
placePokaż na mapie

Adres

Bolesława Limanowskiego 30
30-551 Kraków, Podgórze
województwo małopolskie, Polska
mapOtwórz w Mapach Google

Kryształ villa, 30 Lwowska street, Kraków, Poland
Kryształ villa, 30 Lwowska street, Kraków, Poland
Podziel się doświadczeniem

Pobliskie miejsca

Rotunda na Wzgórzu Lasoty w Krakowie
Rotunda na Wzgórzu Lasoty w Krakowie

Rotunda na Wzgórzu Lasoty – romańska rotunda z X lub XI w. odkryta na początku XX w. pod kościółkiem św. Benedykta w Krakowie na Wzgórzu Lasoty. Do dziś zachowały się jedynie ruiny nie udostępniane zwiedzającym. W czasie prac związanych z odnawianiem Wawelu w latach 1914-1917 profesor Szyszko–Bohusz odkrył tam rotundę Najświętszej Marii Panny datowaną na X wiek. W 50 lat po jej odkryciu ekipa archeologów Politechniki Krakowskiej pod kierunkiem profesora doktora Wiktora Zina dokonała na Górze św. Benedykta odkrycia. Okazało się, że z jej szczytu wznosiła się kiedyś nad Krakowem świątynia podobna do wawelskiej. Badania archeologiczne doprowadziły do ustalenia, że na miejscu dzisiejszego kościoła św. Benedykta stała rotunda. Średnica wewnętrzna nawy wynosiła około 6 m, a absydy 3,2 m. Rotunda zbudowana była z płasko łupanych elementów piaskowych, układanych na zaprawie gipsowej. Wykop w posadzce ceramicznej i usunięcie spod niej gruzu, na którym była ułożona, ujawniły wykonane z gipsu fragmenty pierwotnej posadzki rotundy, a pod nią, w cieniutkiej warstwie przykrywającej skaliste podłoże, szczątki ceramiki datowanej, podobnie jak rotunda, na wiek X-XI. Natrafiono również na płytę z reliefem krzyża, która była prawdopodobnie nagrobkiem i znajdowała się wewnątrz rotundy. Trafiono także na wykute w skale ślady tras fundamentowych, powiązane z rotundą, z których dwie równoległe, usytuowane w kierunku od wschodu do zachodu, liczą powyżej dziesięciu metrów długości. Pozwoliło to profesorowi Wiktorowi Zinowi zrekonstruować pierwotny kształt budowli stojących na tych fundamentach, która jego zdaniem była być może palatium, czyli wczesnoromańską siedzibę książęcą, w której rotunda była miejscem kultu, a łącząca się z nią prostokątna budowla, rezydencją księcia i jego dworu. Pogląd ten jest jednak na razie jedynie hipotezą. W XII wieku, na pozostałościach rotundy wzniesiono nowy kościół pw. św. Benedykta o prostokątnym prezbiterium i nawie zbliżonej w formie do kwadratu. Do jej budowy użyto wapienia i wapiennej zaprawy, co umożliwiło dokładne rozróżnienie pozostałości obu świątyń. Pod obecną barokową posadzką odkryto drugą, ceramiczną pochodzącą prawdopodobnie z XVI wieku.

Wzgórze Lasoty w Krakowie
Wzgórze Lasoty w Krakowie

Wzgórze Lasoty – wzgórze w Krakowie należące do zespołu wapiennych wzgórz Krzemionek Podgórskich. Opisywane też było jako Lasotyn (1825), wzgórze Lassoty (1860), Góra św. Benedykta, wzgórze Lassota (Jerzy Gąssowski, 1960). Nazwa wzgórza pochodzi od starosłowiańskiego imienia Lasota. Historyczne wzgórze Lasoty, na którym wznosi się Kopiec Krakusa, należało pierwotnie do rodziny Awdańców, polskiej szlachty pochodzenia skandynawskiego i nazwą upamiętnia komesa Lassotę Lassote castellanus Cracovie. Na wzgórzu w X lub XI w. zbudowano romańską rotundę połączoną z palatium. Na jej fundamentach w XII w. wybudowano niewielki kościół św. Benedykta. W latach 1853–1856 w pobliżu kościółka zbudowano Fort 31 „Benedykt” stanowiący element austriackiej Twierdzy Kraków. Na Wzgórzu Lasoty istniał jeden z najstarszych kamieniołomów Krakowa – Kamieniołom pod św. Benedyktem. Jego pozostałością jest wznoszący się nad ulicami Rękawka i Wielicka pionowy mur skalny. Jest on obiektem wspinaczki skalnej. Przez wspinaczy opisywany jest jako Niski Mur, Esteci i Mur za Szkołą. Na południowo-wschodnim stoku wzgórza znajduje się Stary Cmentarz Podgórski założony w XVIII w. W czasie II wojny światowej wzdłuż północnego stoku wzgórza przebiegała granica krakowskiego getta, w którym Niemcy zamordowali kilka tysięcy ludzi. Obecnie na Wzgórzu Lasoty odbywają się coroczne obchody święta Podgórza oraz tradycyjne obchody Rękawki. Na wzgórzu znajduje się także plac Lasoty ukształtowany na początku XX w. podczas budowy secesyjno-modernistycznego osiedla willowego (np. zabytkowa Willa Julia). Plac ten w latach 1923–1952 zwany był placem Lasoty, w latach 1952–1991 – placem Aleksandra Kostki-Napierskiego, a następnie ponownie został przemianowany na plac Lasoty. Na murze oporowym Wzgórza Lasoty ciągnącym się wzdłuż al. Powstańców Śląskich w 2007 r. namalowano mural Silva Rerum przedstawiający historię Krakowa.