place

Pomnik ku czci poległych powstańców śląskich w Świętochłowicach

Pomniki upamiętniające powstania śląskiePomniki w Świętochłowicach
Stary Cmentarz w Świętochłowicach, pomnik poległych powstańców śląskich
Stary Cmentarz w Świętochłowicach, pomnik poległych powstańców śląskich

Pomnik ku czci poległych powstańców śląskich – pomnik znajdujący się w Świętochłowicach, na Starym Cmentarzu przy ulicy Cmentarnej w dzielnicy Centrum. Pomnik usytuowany jest w centralnej części cmentarza, przy głównej alei. Pierwszy pomnik został wzniesiony ok. 1924 roku, w formie pionowo ustawionej, kamiennej płyty o lekko ściętym lewym rogu. Pośrodku, poniżej wykutego w kamieniu krzyża, umieszczono tablicę o treści: „Ku czci spoczywających tu 4-ch ofiar Powstania III-go oraz 35 dalszych poległych powstańców z Świętochłowic których szczątki pozostały na polach walk o wolność Śląska. Cześć ich pamięci!”. Na początku września 1939 r. pomnik został zburzony przez hitlerowców. W 1947 r., z inicjatywy Związku Weteranów Powstań Śląskich pomnik odbudowano w niezmienionej formie, jak ten wyburzony. Zmieniła się jedynie treść: na żelaznej tablicy zamocowanej na płycie znajdował się napis: „Tu spoczywają powstańcy śląscy polegli w walce o wyzwolenie naszej ziemi”. Teren przed pomnikiem został ogrodzony metalowymi słupkami, połączonymi żelaznym łańcuchem, a całość została obsadzona niską roślinnością i kwiatami. W 2012 roku, na podstawie porozumienia pomiędzy Wojewodą Śląskim a Prezydentem Miasta Świętochłowice, zlikwidowano dotychczasowy, historyczny pomnik, a na jego miejscu powstał nowy, składający się z trzech płyt nagrobnych wraz z tablicą napisową oraz granitowego krzyża powstańczego. Nad całością góruje pionowo ustawiony krzyż.

Fragment artykułu z Wikipedii Pomnik ku czci poległych powstańców śląskich w Świętochłowicach (Licencja: CC BY-SA 3.0, Autorzy, Obrazy).

Pomnik ku czci poległych powstańców śląskich w Świętochłowicach
Cmentarna, Świętochłowice

Współrzędne geograficzne (GPS) Adres Pobliskie miejsca
placePokaż na mapie

Wikipedia: Pomnik ku czci poległych powstańców śląskich w ŚwiętochłowicachCzytaj dalej na Wikipedii

Współrzędne geograficzne (GPS)

Szerokość geograficzna Długość geograficzna
N 50.288389 ° E 18.928528 °
placePokaż na mapie

Adres

Cmentarna 11
41-600 Świętochłowice (Centrum)
województwo śląskie, Polska
mapOtwórz w Mapach Google

Stary Cmentarz w Świętochłowicach, pomnik poległych powstańców śląskich
Stary Cmentarz w Świętochłowicach, pomnik poległych powstańców śląskich
Podziel się doświadczeniem

Pobliskie miejsca

Stary cmentarz w Świętochłowicach
Stary cmentarz w Świętochłowicach

Stary cmentarz znajduje się w Świętochłowicach-Centrum przy ulicy Cmentarnej. Jest to cmentarz parafii świętych Piotra i Pawła. Powstał w 1896 roku, a jego poświęcenia dokonał 16 września 1894 roku ksiądz Paweł Łukaszczyk. Na cel utworzenia cmentarza Guido Henckel von Donnersmarck ofiarował 1,53 ha gruntu, a dalsze 2,32 w roku 1904 dokupiła gmina. Brama cmentarna i furtka boczna zostały wykonane z kutego żelaza i osadzone w wysokim, neobarokowym, murowanym portalu. Na szczycie umieszczono płaskorzeźbę anioła oraz napis: „EGO SUM RESURRECTIO ET VITA”, co znaczy Jam jest zmartwychwstanie i życie. Całość zwieńczona jest kamiennym krzyżem o trójlistnie zakończonych ramionach. Na środku cmentarza mieści się krzyż kamienny o wysokości ok. 6 m. Na cmentarzu znajduje się mogiła ku czci poległych Powstańców Śląskich. Po raz pierwszy został ustawiony ok. 1924 roku, jednak w pierwszych dniach września 1939 r. został zburzony przez okupanta. Został wzniesiony ponownie w 1947 roku, w takiej samej bryle jak poprzedni. Wśród nagrobków są także mające wartość historyczną, niektóre z przełomu XIX i XX wieku, jak np. rodziny Schwierk (Świerk). Tuż przy głównym wejściu, spoczywa król Cyganów Lolek Kwiek. W centralnej alei są też m.in. groby rektora Theophil’a Bronnego (autora kroniki Świętochłowic) i odnowiony rodziny Mally’ch, pierwszych właścicieli kamienicy z restauracją przy ul. Bytomskiej. Tu leżą też: ceniony lekarz Mikołaj Furtak, właściciel przedwojennej restauracji Stefan Piegza, a także Jerzy Krupa, długoletni grabarz, a jednocześnie gospodarz na tym cmentarzu. Wchodząc w głąb tej nekropolii znajdujemy groby wielu innych zasłużonych świętochłowiczan.

Kolonia Dworcowa

Kolonia Dworcowa (śl. Banonskolonijo, niem. Bahnhoffskolonie) – dawna kolonia znajdująca się w Świętochłowicach. Obecnie wchodzi w skład dzielnicy Zgoda. Początki powstania kolonii sięgają 1845 roku, kiedy to oddano do użytku stację kolejową Bahnhof Königshütte (‘Królewska Huta’), która znajdowała się na terenie Świętochłowic stąd też wkrótce, bo w 1849 roku zmieniono jej nazwę na Bahnhof Königshütte in Schwientochlowitz ('Królewska Huta w Świętochłowicach’). W latach 1857 oraz 1860−1868 na południe od dworca i linii kolejowej powstała kolonia nazwana Bahnhoffskolonie, a później po polsku Kolonią Dworcową. W wyniku rozwoju sieci kolejowej i budowy nowego dworca w Królewskiej Hucie nazwę stacji zmieniono w 1873 roku na Bahnhof Schwientochlowitz (‘Świętochowice’), jednak już 7 lat później całą kolonię włączono do gminy Górne Hajduki, a wraz z nią w 1903 roku do nowej gminy Bismarkhuta (niem. Bismarckhütte). Pamiątką tego włączenia jest dzisiejsza nazwa głównej ulicy tej kolonii (ul. Hajduki w Świętochłowicach). Pobliski dworzec funkcjonował do 1913 roku, kiedy to powstał przystanek kolejowy Świętochłowice. Kolonia powróciła w granice Świętochłowic decyzją Sejmu Śląskiego z 1 kwietnia 1939 roku razem z innymi terenami wyłączonymi z Wielkich Hajduk w zamian za tereny świętochłowickiego Szarlocińca, które przekazano miastu Chorzów.