Metropolia mińska

Egzarchat Białoruski Patriarchatu Moskiewskiego lub Białoruski Kościół Prawosławny – egzarchat Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego obejmujący terytorium Białorusi.

Synagoga Zalcmana w Mińsku (biał. Сынагога Зальцмана) – żydowska bóżnica znajdująca się w Mińsku przy ul. Rakowskiej 24 (w czasach ZSRR Ostrowskiego 24). Zbudowana w 1864 za pieniądze kupca Zalcmana dla biednych żydów z Mińska na Rakowskim Przedmieściu. Podczas II wojny światowej zdewastowana. Po wojnie przebudowana z przeznaczeniem na klub sportowy. Obecnie siedziba centrum szachowego – Specjalizowanej Dziecięco-Młodzieżowej Szkoły Rezerwy Olimpijskiej. Niedawno synagoga przeszła kolejny remont, głównie pierwszego piętra.

Centrum Biznesowe „Royal Plaza” (biał. Бізнэс-цэнтр «Royal Plaza», Biznes-centr „Royal Plaza”, ros. Бизнес-центр «Royal Plaza», Biznies-centr „Royal Plaza”) – budowany wieżowiec biurowy w centrum Mińska; drugi co do wysokości budynek Białorusi.

Monaster Świętych Piotra i Pawła – prawosławny męski klasztor w Mińsku, funkcjonujący w latach 1612–1799. Monaster został ufundowany przez bractwo prawosławne w Mińsku oraz grupę prywatnych fundatorów (szlachtę i mieszczan) w 1612, jako jedna ze wspólnot podlegających wileńskiemu monasterowi Świętego Ducha. Fundatorzy monasteru, mimo faktu, że prawosławna hierarcha duchowna była w momencie jego erygowania nielegalna, zwrócili się do przełożonego monasteru wileńskiego archimandryty Leoncjusza z prośbą o skierowanie do Mińska grupy mnichów. Na czele przysłanych zakonników stał ihumen Paweł (Damżawa), drukarz i kaznodzieja. Pięć lat po otwarciu monasteru istniała już przy nim szkoła. Klasztor zachował wyznanie prawosławne mimo nacisków na wspólnotę ze strony miejscowej wspólnoty bazyliańskiej i katolickiego szlachcica Piotra Tyszkiewicza. Po objęciu tronu polskiego przez Władysława IV Wazę władca ten nadał klasztorowi przywilej na prowadzenie drukarni, szpitala i szkoły. W pierwszych latach XVIII w. monaster ucierpiał w toku działań wojennych (III wojna północna), przez co został niemal całkowicie zniszczony. Po synodzie zamojskim w 1720 klasztor został napadnięty i zdewastowany przez grupę katolickich szlachciców. W 1777 w zrujnowanym monasterze pozostawało tylko pięciu mnichów. Gdy po II rozbiorze Polski Mińsk znalazł się w granicach Imperium Rosyjskiego, caryca Katarzyna II sfinansowała remont głównej klasztornej cerkwi, lecz równocześnie nakazała skasować wspólnotę i przenieść ostatnich mnichów do monasteru w Pińsku. Monasterski sobór Świętych Piotra i Pawła w Mińsku pozostał czynny jako siedziba parafii.

Sobór Świętych Piotra i Pawła – prawosławny sobór w Mińsku, w latach 1612–1799 główna świątynia męskiego monasteru, następnie cerkiew parafialna, w latach 1933–1941 i 1944–1991 nieczynna. Cerkiew została zbudowana w 1612 razem z męskim monasterem pod tym samym wezwaniem, z fundacji grupy prywatnych ofiarodawców (prawosławnej szlachty i mieszczan z powiatu mińskiego) oraz miejscowego prawosławnego bractwa. Jednym z fundatorów soboru był wojski miński Adam Wańkowicz. Obiekt powstał na prywatnym gruncie, dzięki czemu mógł zostać wzniesiony w okresie, gdy wznoszenie nowych świątyń tego wyznania było w Rzeczypospolitej nielegalne. Początkowo w świątyni znajdowały się trzy ołtarze – główny pod wezwaniem Świętych Piotra i Pawła oraz dwa boczne św. Jana Chrzciciela i św. Michała Archanioła. Cerkiew razem z całym monasterem została poważnie uszkodzona w czasie wojny północnej, zaś po 1720 – napadnięta przez grupę szlachciców-katolików, którzy zdewastowali jej wnętrze i pobili mnichów. W kolejnych dziesięcioleciach cerkiew była w coraz gorszym stanie technicznym. Remont obiektu sfinansowała dopiero caryca Katarzyna II po II rozbiorze Polski, gdy Mińsk znajdował się już w granicach Imperium Rosyjskiego. Władczyni Rosji zdecydowała równocześnie o kasacie monasteru mińskiego i przeniesieniu ostatnich zakonników do budynków po dawnym unickim klasztorze Świętego Ducha, a następnie do monasteru Objawienia Pańskiego w Pińsku oraz o zmianie wezwania cerkwi na św. Katarzyny. W 1812, w czasie marszu Wielkiej Armii Napoleona przeciwko Rosji, cerkiew Świętych Piotra i Pawła została zdewastowana przez francuskich żołnierzy i pełniła przez dwa miesiące funkcję szpitala polowego. Nabożeństwa w obiekcie wznowiono dopiero w roku 1814. W 1844 obiekt otrzymał rangę soboru. W latach 1870–1871 miał miejsce generalny remont soboru, połączony z wstawieniem nowego ikonostasu, budową dodatkowej kopuły i wykonaniem we wnętrzu zespołu fresków. Świątynia pozostawała czynna do 1933, gdy została odebrana parafii prawosławnej i zamieniona na magazyn. Wnętrze świątyni podzielono na trzy kondygnacje. Na ponowne otwarcie soboru wyraziły zgodę okupacyjne władze niemieckie w 1941. 7 grudnia 1941 arcybiskup Filoteusz (Narko) dokonał ponownej konsekracji obiektu i nadał mu ponownie wezwanie Świętych Piotra i Pawła. Jednak po zajęciu Mińska przez Armię Czerwoną w 1944 budynek ponownie odebrano wiernym i zamieniono na mieszkania. Wnętrze obiektu całkowicie przekształcono, dzieląc je na cztery poziomy. W 1945 do byłego soboru przeniesiono siedzibę Centralnego Archiwum Rewolucji Październikowej i Budownictwa Socjalistycznego. Od lat 60. XX w. budynek zajmowało z kolei Archiwum Dokumentacji Naukowo-Technicznej oraz Archiwum Literatury i Sztuki Białoruskiej SRR. W 1970 powstał, ostatecznie zarzucony, projekt zburzenia świątyni i wzniesienia na jej miejscu bloków mieszkalnych. Po tej dacie budynek został odnowiony od zewnątrz – przywrócono mu dawny kształt. Rosyjski Kościół Prawosławny odzyskał budynek soboru w 1991, jednak jego ponowna adaptacja do celów liturgicznych trwała przez kolejne cztery lata.

Zamek w Mińsku (biał. Мінскі замак, Minski zamak) – drewniana budowla obronna w Mińsku, zbudowana w połowie XI wieku na prawym brzegu rzeki Świsłocz przy ujściu do niej rzeki Niamiha (rejon placu 8 Marca); zniszczona na początku XIX wieku, a ostatecznie zniwelowana przez władze sowieckie w latach 50. XX wieku. Obszar, który w przeszłości otaczały wały zamkowe, otrzymał nazwę Zamczyska.

Panika na stacji metra Niamiha – tragedia, do której doszło pod koniec piwnego święta w Mińsku w niedzielę 30 maja 1999 roku, w czasie koncertu rockowego na wolnym powietrzu (niedaleko Pałacu Sportu) zorganizowanego przez firmy Aliwaryja i Dżaz-Kraft. Podczas tego wydarzenia śmierć poniosły 53 osoby.

Plac Jubileuszowy (biał. Юбілейная плошча) – plac w rejonie centralnym Mińska, stolicy Białorusi. W 1826 w miejscu obecnego placu, a na ówczesnych obrzeżach miasta, mińscy katolicy wybudowali Pomnik Jubileuszowy upamiętniający 1500-lecie soboru nicejskiego I 325 r. Od niego plac otrzymał nazwę Jubileuszowego. Plac ograniczony jest przez ulice: Kalwaryjską, Romanowską Słobodę, Marytė Melnikaitė, Maksima Tanka i Rakowską. Otoczony jest przez sklepy, budynki mieszkalne i biurowe, w tym najwyższy budynek Mińska, mający 24 piętra i 90 m wysokości. Na samym placu znajdowało się kino „Białoruś”, które rozebrano w 2005, a w jego miejscu we wrześniu 2008 otwarto pierwszy na Białorusi multipleks kinowy o tej samej nazwie. Na placu znajdują się wyjścia ze stacji metra „Frunzeńska”.

Meczet w Mińsku (biał. Мінскі мячэць) – świątynia muzułmańska zbudowana na początku XX wieku przy ul. Wielkiej Tatarskiej, zniszczona w latach 60. XX wieku.

Pałac Sportu – hala sportowo-widowiskowa w Mińsku na Białorusi. Obiekt jest położony w pobliżu stacji Niamiha mińskiego metra. Decyzja o jego budowie zapadła pod koniec roku 1962, a oficjalne otwarcie nastąpiło 7 maja 1966 roku. Była to pierwsza hala w ZSRR wykorzystująca fiberglass jako tworzywo do wyrobu siedzisk, a cała jego konstrukcja stała się wzorcem dla innych tego typu budowli w całym kraju. Na trybunach głównej hali może zasiąść 3074 widzów, a wraz z parkietem może pomieścić 4500 osób. Przeznaczona jest ona do rozgrywania zawodów w ponad dwudziestu dyscyplinach, jak hokej na lodzie, łyżwiarstwo figurowe, curling, taniec sportowy, piłka ręczna, koszykówka, siatkówka, zapasy, tenis, tenis stołowy czy boks. Mniejsza hala, o wymiarach 30 na 61 metrów, używana jest głównie do treningów sportów łyżwiarskich i prócz trybun na trzysta osób posiada także niezbędną infrastrukturę w postaci szatni, siłowni, elektronicznej tablicy wyników oraz nagłośnienia. Obiekt gościł między innymi Mistrzostwa Europy w Zapasach 1967, Mistrzostwa Europy w Gimnastyce Sportowej Kobiet 1971, Mistrzostwa Świata w Zapasach 1975, Mistrzostwa Europy juniorów do lat 18 w hokeju na lodzie 1981, Mistrzostwa świata do lat 18 w hokeju na lodzie mężczyzn 2004, Mistrzostwa świata do lat 18 w hokeju na lodzie mężczyzn 2010, Mistrzostwa Europy w Podnoszeniu Ciężarów 2010, Mistrzostwa Europy w Boksie 2013.

Synagoga Chłodna w Mińsku zwana również Wielką (biał. Сінагога Халодная, Synagoga Chałodnaja, ros. Синагога Холодная, Sinagoga Chołodnaja, Большая синагога в Минске, Bolszaja sinagoga w Minskie) – jedna z najstarszych bóżnic znajdujących się do lat sześćdziesiątych XX stulecia na terenie Mińska przy ul. Szkolnej.

Eparchia mińska – główna eparchia Egzarchatu Białoruskiego Patriarchatu Moskiewskiego obejmująca Mińsk i rejon miński obwodu mińskiego. Od 23 października 2014 wchodzi w skład metropolii mińskiej.