Introl

Ulica Łabędzia w Katowicach – ulica w katowickiej dzielnicy Brynów część wschodnia-Osiedle Zgrzebnioka. Rozpoczyna swój bieg przy skrzyżowaniu z ulicą Alfonsa Zgrzebnioka. Biegnie około 360 metrów do ulicy Gawronów. Znajduje się ona w zachodniej części osiedla im. Alfonsa Zgrzebnioka.

Lapidarium w Katowicach – lapidarium wchodzące w skład zabytkowego kompleksu kościoła św. Michała Archanioła, położone w parku im. Tadeusza Kościuszki w Katowicach, w dzielnicy Brynów część wschodnia-Osiedle Zgrzebnioka. Prezentowane są tutaj okazy kamieni naturalnych oraz kamienne nagrobki, rzeźby i pomniki. Jest ono pod opieką Muzeum Historii Katowic. Obiekty prezentowane w lapidarium gromadzono przez kilka lat, a gdy zbiór stał się historycznie spójny pojawiła się inicjatywa przygotowania zewnętrznej ekspozycji. Uroczyste otwarcie i poświęcenie katowickiego lapidarium odbyło się 29 kwietnia 2009 roku.

Wzgórze Beaty – wzgórze w południowej Polsce, położone na terenie Katowic, będące jednym z wzniesień Wzgórz Kochłowickich na Wyżynie Katowickiej. Zbudowane jest na skałach pochodzących z górnego karbonu, a jego wysokość wynosi ponad 323 m n.p.m. Partię szczytową zajmuje park im. Tadeusza Kościuszki, a na jego wierzchołku znajduje jest kościół pw. św. Michała Archanioła.

Kościół św. Michała Archanioła w Katowicach – rzymskokatolicki kościół w Katowicach, położony na Wzgórzu Beaty w parku T. Kościuszki, na terenie dzielnicy Brynów część wschodnia-Osiedle Zgrzebnioka. Wzniesiony został prawdopodobnie w 1510 roku w Syryni w powiecie wodzisławskim, lecz pierwsze poświadczenia o tamtejszym kościele pochodzą z XIV wieku. W 1938 roku kościół został przeniesiony do Katowic, a od 1997 roku jest jednym z oddziałów Muzeum Historii Katowic. Na kompleks kościelny składa się drewniana świątynia, dzwonnica oraz otaczające je ogrodzenie na rzucie owalnym, a ponadto przy kościele znajduje się także lapidarium. Kościół wpisany jest do rejestru zabytków nieruchomych.

Wieża Bismarcka w Katowicach (niem. Bismarckturm in Kattowitz) − prosta budowla w kształcie wieży, sławiąca kanclerza niemieckiego Ottona von Bismarcka. Znajdowała się w parku im. Tadeusza Kościuszki (niem. Süd Park). Rozebrana w 1934 roku. Wieżę wzniesiono na parkowym Wzgórzu Beaty (najwyższy punkt ówczesnych Katowic) w 1903 roku. Teren pod budowę przekazał nieodpłatnie hrabia Tiele-Winckler. Budynek zaprojektował nieodpłatnie dyrektor szkoły budowlanej G. Meyer z Katowic, który był również członkiem komitetu budowy obiektu. Budowniczym był Fedor Rudziński z Katowic, kierownictwo budowy przejął dyrektor G. Meyer. Budowa, której koszty wyniosły ok. 20 tys. ówczesnych marek, została sfinansowana w 90% z darowizn, w szczególności przekazanych na budowę przez "górnośląskich magnatów i wielkich przemysłowców" oraz kasę dawnego niemieckiego klubu gimnastycznego w Katowicach. Położenie kamienia węgielnego wieży miało miejsce 10 maja 1903 r., a jej odsłonięcie odbyło się 30 sierpnia tego samego roku. Była jedną z trzech postawionych w tym czasie wież na Górnym Śląsku. Posiadała wysokość blisko dwudziestu metrów. Jej podstawa miała zewnętrzne wymiary 7,50 m x 7,50 m, a wewnętrzne 3,50 m x 3,50 m. Jako materiał budowlany wykorzystano miejscowy piaskowiec katowicki. Projekt katowickiej wieży Bismarcka był bardzo zbliżony do standardowego projektu „Götterdämmerung” architekta Wilhelma Kreisa. W przeciwieństwie jednak do projektu Kreisa, naroża trzonu katowickiej wieży były kanciaste (zamiast obłych), podobnie jak w wieży Bismarcka w Ansbach w Bawarii. Na cokole o wysokości ok. 4 m wznosił się trzon wieży, zwężający się ku gzymsowi górnemu. W nadbudówce wbudowano misę ogniową, otoczoną platformą widokową. Do platformy widokowej z misą ogniową prowadziło wejście, usytuowane w cokole i wewnętrzne, żelazne schody. Kwadratowa misa ogniowa miała długość boku 1,12 m. Paliwo stanowił surowy benzen (z fabryki produktów naftowych i smołowych w Świętochłowicach), który pompą był podawany przez system rur do palnika z kutego żelaza. Wysokość płomienia przekraczała 5 m i był on widzialny ze znacznych odległości. Na murze strony wejściowej (strona wschodnia) znajdował się medalion z brązu autorstwa rzeźbiarza Danza, przedstawiający podobiznę Bismarcka, po stronie zachodniej herb Bismarcka. Nad herbem znajdowała się wysoka na 2,50 m płaskorzeźba, przedstawiająca orła cesarskiego z brązu, wykonana w odlewni Gerdes w Katowicach. W 1925 nadano parkowi imię Tadeusza Kościuszki. W tym czasie umieszczono medalion z portretem Naczelnika i tablicę poświęconą Tadeuszowi Kościuszce na Wieży Bismarcka. Zaprzestano też używania nazwy Wieża Bismarcka, zmieniając nazwę na wieża widokowa. Wieżę ostatecznie rozebrano w 1934 z inicjatywy wojewody śląskiego Michała Grażyńskiego, a jej elementy wmurowano w fundamenty budowanej katedry katowickiej. Pod koniec lat trzydziestych XX wieku w rejonie Wzgórza Beaty zaczęto tworzyć zalążek skansenu. Sprowadzono wówczas do parku drewniany spichlerz z Gołkowic (z 1688) w powiecie pszczyńskim (spłonął w latach siedemdziesiątych XX wieku) i drewniany kościółek z Syryni.

Pomnik Alpinistów w Katowicach – pomnik, znajdujący się w Katowicach, umiejscowiony na terenie Parku Kościuszki, w sąsiedztwie zabytkowego kościoła św. Michała Archanioła. Obelisk ten upamiętnia tragicznie zmarłych alpinistów – członków katowickiego Klubu Wysokogórskiego. Idea powstania pomnika zrodziła się w środowisku katowickich wspinaczy jeszcze w latach 70. XX wieku, po tragicznej śmierci Henryka Furmanika w 1974 roku w kanadyjskich Górach Świętego Eliasza. Ostatecznie została zrealizowana w 2015 roku, a środki na wykonanie pomnika pochodziły ze zbiórki publicznej "Pasja Gór" oraz z dotacji z budżetu miasta Katowice. Autorem projektu był Bogumił Burzyński, a sam pomnik został odsłonięty w dniu 28 października 2015 roku. W uroczystości odsłonięcia uczestniczyli m.in. prezes Polskiego Związku Alpinizmu Janusz Onyszkiewicz, prezydent miasta Katowice Marcin Krupa oraz biskup Adam Wodarczyk, który dokonał poświęcenia obelisku. Na pomniku umieszczone zostały nazwiska następujących zmarłych tragicznie w górach alpinistów: Henryka Furmanika, zmarłego w 1974 roku w Górach Świętego Eliasza w Kanadzie, Andrzeja Hartmana, zmarłego w 1983 roku w Himalajach (Ganesh II), Rafała Chołdy, zmarłego w 1985 roku w Himalajach (Lhotse), Jana Nowaka, zmarłego w 1988 roku w Himalajach (Bhagirathi), Mirosława Dąsala, zmarłego w 1989 roku w Himalajach (Mount Everest), Jerzego Kukuczki, zmarłego w 1989 roku w Himalajach (Lhotse), Tomasza Kowalskiego, zmarłego w 2013 roku w Karakorum (Broad Peak), Artura Hajzera, zmarłego w 2013 roku w Karakorum (Gaszerbrum I).

Cmentarz Żołnierzy Armii Czerwonej jest zlokalizowany w parku im. Tadeusza Kościuszki w Katowicach. Żołnierze Armii Czerwonej, którzy polegli w Katowicach w 1945, zostali pochowani w miejscu obecnego Pomnika Powstańców Śląskich. Gdy postanowiono wybudować pomnik, prochy żołnierzy przeniesiono w 1967 do parku im. Tadeusza Kościuszki. Cmentarz ogrodzono i ustawiono na nim monument (ogrodzenie do 2017 roku posiadało wyobrażenia sierpa i młota, potem zastąpione czerwonymi gwiazdami). W dniu 14 maja 2014 z cokołu na pl. Wolności zdemontowano rzeźbę pomnika żołnierzy radzieckich i po renowacji w Gliwickich Zakładach Urządzeń Technicznych przeniesiono go na cmentarz w parku im. T. Kościuszki. Mogiłami czerwonoarmistów, jako częścią Parku Kościuszki, opiekuje się w imieniu władz miasta Zakład Zieleni Miejskiej w Katowicach.

Pomnik Żołnierzy Radzieckich w Katowicach – pomnik w Katowicach, odsłonięty w 1947 bądź 1949 roku, pierwotnie składający się z rzeźby przedstawiającej żołnierzy Armii Czerwonej na cokole znajdującym się na placu Wolności w dzielnicy Śródmieście. W 2014 roku rzeźba została zdemontowana z pomnika i przeniesiona na cmentarz żołnierzy Armii Czerwonej w parku T. Kościuszki. Autorem pomnika był Stanisław Marcinów.

Fundacja Kultura Obrazu – polskie stowarzyszenie fotograficzne z siedzibą w Katowicach, działające w latach 2010–2025 celem upowszechniania fotografii i sztuk wizualnych oraz promocji twórczości fotograficznej.

Osiedle im. Alfonsa Zgrzebnioka (dawniej osiedle XXXV-lecia PRL) – osiedle mieszkaniowe w Katowicach, położone w granicach dzielnicy Brynów część wschodnia-Osiedle Zgrzebnioka, w rejonie ulicː Alfonsa Zgrzebnioka, Gawronów, Łabędziej i Tadeusza Kościuszki, na północ od osiedla Ptasiego, a włącznie z nim zamieszkiwane jest przez ok. 4,3 tys. osób. Powstało ono w latach 1978–1994, a w późniejszych latach było sukcesywnie rozbudowywane. Za projekt osiedla odpowiadają Tadeusz Czerwiński, Andrzej Gałkowski i Dieter Paleta z Inwestprojektu.

Kościół Matki Kościoła Niepokalanej Jutrzenki Wolności – rzymskokatolicki kościół parafialny w katowickim Brynowie, należący do Parafii św. Michała Archanioła w dekanacie Katowice-Śródmieście.

Parafia Świętego Michała Archanioła w Katowicach – rzymskokatolicka parafia należąca do dekanatu Katowice-Śródmieście, erygowana 21 lutego 1981. Należy do niej osiedle Brynów. Parafia dysponuje dwoma kościołami: pw. św. Michała Archanioła i pw. Matki Kościoła Niepokalanej Jutrzenki Wolności z towarzyszącą kaplicą Miłosierdzia Bożego.