Otrębusy (gromada 1954–1961)

Otrębusy – wieś sołecka w Polsce, położona w województwie mazowieckim, w powiecie pruszkowskim, w gminie Brwinów. W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa warszawskiego.

Otrębusy (do 30 XII 1962 Nowa Wieś) – dawna gromada, czyli najmniejsza jednostka podziału terytorialnego Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w latach 1954–1972. Gromady, z gromadzkimi radami narodowymi (GRN) jako organami władzy najniższego stopnia na wsi, funkcjonowały od reformy reorganizującej administrację wiejską przeprowadzonej jesienią 1954 do momentu ich zniesienia z dniem 1 stycznia 1973, tym samym wypierając organizację gminną w latach 1954–1972. Gromadę Otrębusy z siedzibą GRN w Otrębusach utworzono 31 grudnia 1962 w powiecie pruszkowskim w woj. warszawskim w związku z przeniesieniem siedziby GRN gromady Nowa Wieś z Nowej Wsi do Otrębusów i zmianą nazwy jednostki na gromada Otrębusy. 1 stycznia 1969 do gromady Otrębusy obszar zniesionej gromady Żółwin w tymże powiecie. Gromada przetrwała do końca 1972 roku, czyli do kolejnej reformy gminnej. Uwaga: Gromada Otrębusy (o innym składzie) istniała w powiecie pruszkowskim także w latach 1954–61.

Muzeum Polskiej Sztuki Ludowej w Otrębusach – muzeum mieszczące się w domu prof. Mariana Pokropka przy ul. Natalińskiej 15. Właścicielami są Marian, Stanisława, Agnieszka i Wojciech Pokropek. Profesor etnologii Uniwersytetu Warszawskiego Marian Pokropek od ponad 40 lat gromadzi zabytki sztuki ludowej: rzeźby, obrazy, gwizdawki, palemki, pisanki, wiklinowe koszyki, wyroby słomiane i wycinanki. Od 1996 roku działa muzeum w jego domu w Otrębusach. Muzeum odwiedzają wycieczki szkolne, turyści, etnografowie, zbieracze, także grupy polityków z różnych krajów czy hierarchowie kościelni. Od grudnia 2014 roku muzeum prowadzi wyłącznie działalność naukową i badawczą. Muzeum prezentuje zbiory i wypożycza eksponaty do innych placówek muzealnych i galerii. Właściciel muzeum nie umożliwia zwiedzania osobom indywidualnym oraz grupom wycieczkowym z wyjątkiem osób zainteresowanych badaniami sztuki ludowej.

Otrębusy – przystanek Warszawskiej Kolei Dojazdowej położony przy ul. Natalińskiej w Otrębusach. W roku 2022 dzienna wymiana pasażerska na przystanku wyniosła 1 000-1 500 osób.

Towarzystwo Polsko-Albańskie (TPA) – stowarzyszenie działające w Polsce, którego celem jest propagowanie w Polsce wiedzy o Albanii i Albańczykach i wspieranie przedsięwzięć prowadzących do wzajemnego poznawania się Polaków i Albańczyków. Kontynuuje tradycje Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Albańskiej, działającego w latach 50. XX w. Spotkanie założycielskie TPA miało miejsce 16 kwietnia 1994, w budynku Ambasady Republiki Albanii w Warszawie. Wzięło w nim udział 33 osoby, których łączyły różne doświadczenia związane z Albanią, a także chęć poznania tego kraju. Pierwszym prezesem zarządu została prof. Jolanta Mindak – slawistka, pełniąca wówczas funkcję wicedyrektora Instytutu Filologii Słowiańskich Uniwersytetu Warszawskiego. Następcą J.Mindak na stanowisku prezesa był Jacek Przeniosło. Pierwsze inicjatywy podjęte przez Stowarzyszenie koncentrowały się na przybliżaniu Polakom kultury albańskiej. Temu służyła otwarta w listopadzie 1994 roku w Węgierskim Instytucie Kultury wystawa malarstwa albańskiego (Ali Oseku, Edmond Gjikopuli). Na przełomie listopada i grudnia 1996 r. w Warszawie odbył się Przegląd Filmu Albańskiego, na którym zaprezentowano cztery filmy fabularne, w tym prezentowany po raz pierwszy w Polsce obraz powstały w koprodukcji polsko-albańskiej: Pułkownik Bunkier, w reżyserii Kujtima Çashku. Z inicjatywy TPA powstało w 1995 r. w Tiranie Towarzystwo Fryderyka Chopina, które organizuje konkursy pianistyczne. Z inicjatywy TPA doszło także do zorganizowania kilku konferencji naukowych. W 1995 na Uniwersytecie Toruńskim została zorganizowana sesja poświęcona dwóm polskim albanologom: Wacławowi Cimochowskiemu i Włodzimierzowi Pająkowskiemu. W 2002 r. na Uniwersytecie Warszawskim miała miejsce sesja poświęcona 90 rocznicy albańskiej Deklaracji Niepodległości. Na mocy statutu TPA z 1994 r. siedzibą stowarzyszenia są Otrębusy. Władze TPA stanowią: Walne Zgromadzenie Członków, Zarząd i Komisja Rewizyjna. Zarząd, w skład którego wchodzą: prezes, dwóch wiceprezesów, sekretarz i skarbnik jest wybierany na dwuletnią kadencję przez Walne Zgromadzenie Członków, w głosowaniu tajnym. Stowarzyszenie liczy około 130 członków. Na walnym zebraniu członków Towarzystwa, które odbyło się w Warszawie 22 kwietnia 2017 dokonano wyboru nowych władz. Prezesem Towarzystwa została wybrana po raz kolejny Dorota Horodyska.

Parafia Najświętszej Maryi Panny Matki Kościoła w Otrębusach – rzymskokatolicka parafia należąca do dekanatu brwinowskiego, archidiecezji warszawskiej, metropolii warszawskiej Kościoła katolickiego, w Otrębusach w gminie Brwinów.

Pałac Karolin w Otrębusach – zespół pałacowo-parkowy zaprojektowany przez prof. Czesława Domaniewskiego znajdujący się w Karolinie, w miejscowości Otrębusy, obecnie siedziba Państwowego Zespołu Ludowego Pieśni i Tańca "Mazowsze" im. Tadeusza Sygietyńskiego.

Karolin – część wsi Otrębusy w Polsce, położona w województwie mazowieckim, w powiecie pruszkowskim, w gminie Brwinów. W 1948 roku w Karolinie powstał Państwowy Zespół Ludowy Pieśni i Tańca „Mazowsze”, mający tu swoją siedzibę do dziś. Jego koncepcja artystyczna zakładała, że „Mazowsze” śpiewać ma folklorystyczny wariant repertuaru ludowego – przekomponowane przyśpiewki i pieśni tradycyjne i tańczyć choreograficzne układy nawiązujące do polskich tańców narodowych.

Prywatne Muzeum Motoryzacji i Techniki w Otrębusach – prywatne muzeum motoryzacji i techniki w Otrębusach koło Warszawy.

Państwowy Zespół Ludowy Pieśni i Tańca „Mazowsze” im. Tadeusza Sygietyńskiego (PZLPiT „Mazowsze”) – jeden z największych polskich zespołów artystycznych odwołujących się do tradycji polskiej muzyki i tańca ludowego. Od 1948 siedziba zespołu mieści się w Karolinie (część wsi Otrębusy), przy ul. Świerkowej 2. W skład siedziby wchodzi pałac Karolin (Centrum Folkloru Polskiego „Karolin”), zabytkowy zespół pałacowo-parkowy, Gościniec „Mazowsze” (hotel i restauracja) oraz Europejskie Centrum Promocji Kultury Regionalnej i Narodowej „Matecznik-Mazowsze” zwane Salą Widowiskową.

Kanie Helenowskie – przystanek Warszawskiej Kolei Dojazdowej położony przy ul. Piłsudskiego i Prostej we wsi Kanie. W roku 2022 dzienna wymiana pasażerska na przystanku wyniosła 500-699 osób.

Kanie – wieś sołecka w Polsce, położona w województwie mazowieckim, w powiecie pruszkowskim, w gminie Brwinów. Leży przy drodze nr 719. Wieś szlachecka położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie błońskim ziemi warszawskiej województwa mazowieckiego. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa warszawskiego. Miejscowość leży na gruntach należących dawniej do rodziny hrabiów Potockich. W 1827 roku ta wieś liczyła 11 domów i 90 mieszkańców. W 1847 roku Potoccy zdecydowali o przeniesieniu kilku rodzin z zamianą gruntów z Gąsina (obecnie dzielnica Pruszkowa) i przesiedlenia ich do wsi Kanie. Według wyników spisu przeprowadzonego w 1921 roku w odrodzonej II Rzeczypospolitej wieś liczyła 26 domów oraz 160 mieszkańców, wszyscy narodowości polskiej i wyznania rzymskokatolickiego. Kanie stały się miejscem bitwy podczas kampanii wrześniowej w 1939 roku, pomiędzy 36. Pułkiem Piechoty Legii Akademickiej a jednostką pancerną wojsk niemieckich. Dzięki temu udało się opóźnić marsz jednostek Wehrmachtu na Warszawę. Rozwój miejscowości przypada w okresie po 1955 roku, gdy dzięki staraniom mieszkańców udało się zlokalizować przystanek na wybudowanej w 1936 roku linii WKD (wówczas EKD) łączącej Grodzisk Mazowiecki z centrum Warszawy. Od lat 80. XX wieku pozwolono na przekształcenie części gruntów rolnych pod budownictwo mieszkaniowe, dzięki czemu wzrosła liczba mieszkańców. Na terenie Kań odkryto w latach 70. XX wieku ponad sto starodawnych dymarek, służących w średniowieczu do wytopu żelaza. Odkryto tutaj także dwie osady hutnicze datowane na okres od połowy drugiego wieku przed naszą erą do prawie końca drugiego wieku naszej ery, które wchodziły w skład Mazowieckiego Centrum Metalurgicznego. W Kaniach znajdują się przystanki: WKD (Kanie Helenowskie) i PKS.