place

Pomnik Macieja Miechowity w Krakowie

Dzielnica I Stare MiastoPomniki osób w PolscePomniki w KrakowiePomniki w Polsce odsłonięte w 2004Posągi w Polsce
Maciej Miechowita Memorial, 7 Kopernika street, Krakow, Poland
Maciej Miechowita Memorial, 7 Kopernika street, Krakow, Poland

Pomnik Macieja Miechowity – pomnik znajdujący się w Krakowie w Dzielnicy I Stare Miasto przy ul. Kopernika 7, na skwerku przed budynkiem Katedry Historii Medycyny Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego. Pomnikiem tym uczczono pamięć Macieja Karpigi znanego także jako Maciej z Miechowa lub Miechowita, który zamieszkiwał w Krakowie przy ulicy Szewskiej 24, którego postać nierozerwalnie złączona jest z początkami polskiej medycyny. Żył w latach 1457–1523. Był prawdziwie renesansową postacią: lekarzem, historykiem, geografem, profesorem Akademii Krakowskiej, kanonikiem krakowskim, alchemikiem i astrologiem, od 1523 radnym miasta Krakowa. Pomnik jest dziełem Marka Maślańca, odsłonięty został w listopadzie 2004 roku, a powstał staraniem prof. Zdzisława Gajdy, byłego kierownika Katedry Historii Medycyny CM UJ. Pomnik wykonany był ze sztucznego kamienia, czynniki atmosferyczne przyczyniły się do jego znacznego uszkodzenia. Z inicjatywy Stowarzyszenia Absolwentów Wydziałów Medycznych UJ powstał nowy pomnik Macieja z Miechowa w brązie. Odlew wykonała firma Odlewnia Artystyczna Brązy Polskie sp. z o.o. 22.10.2021 roku prof. dr hab. Ryszard Gryglewski, kierownik Katedry Historii Medycyny UJ CM odsłonił go przy ulicy Kopernika7, w miejscu poprzedniego.

Fragment artykułu z Wikipedii Pomnik Macieja Miechowity w Krakowie (Licencja: CC BY-SA 3.0, Autorzy, Obrazy).

Pomnik Macieja Miechowity w Krakowie
Mikołaja Kopernika, Kraków Stare Miasto (Stare Miasto)

Współrzędne geograficzne (GPS) Adres Pobliskie miejsca
placePokaż na mapie

Wikipedia: Pomnik Macieja Miechowity w KrakowieCzytaj dalej na Wikipedii

Współrzędne geograficzne (GPS)

Szerokość geograficzna Długość geograficzna
N 50.06095 ° E 19.946447 °
placePokaż na mapie

Adres

Uniwersytet Jagielloński - Collegium Medicum

Mikołaja Kopernika
31-033 Kraków, Stare Miasto (Stare Miasto)
województwo małopolskie, Polska
mapOtwórz w Mapach Google

Maciej Miechowita Memorial, 7 Kopernika street, Krakow, Poland
Maciej Miechowita Memorial, 7 Kopernika street, Krakow, Poland
Podziel się doświadczeniem

Pobliskie miejsca

Muzeum Wydziału Lekarskiego UJ
Muzeum Wydziału Lekarskiego UJ

Muzeum Historii Medycyny, pełna nazwa Muzeum Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum – najstarsze w Polsce muzeum poświęcone naukom medycznym, jednostka Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum. Założone w 1900 z inicjatywy prof. Walerego Jaworskiego na mocy uchwały Wydziału Lekarskiego UJ z dnia 27 kwietnia. Zbiory pochodziły głównie z donacji lekarzy i profesorów związanych z UJ, np. Edwarda Korczyńskiego, Adama Wrzoska (księgozbiór), Józefa Bogusza (księgozbiór, kolekcja narzędzi i instrumentów), oraz ich rodzin, jak Ludwika Bierkowskiego, Tytusa Chałubińskiego i Adama Bochenka. Sam Jaworski też przekazał swoje prywatne zbiory na rzecz muzeum. Już po pierwszym roku działalności muzeum posiadało 1222 pozycji (1769 eksponatów), a w 1905 – 4617.. W 1920 powstał Zakład Historii i Filozofii Medycyny, kierowany przez prof. Władysława Szumowskiego, który zajął się systematyzacja i wyeksponowaniem znacznych już zbiorów. Przekształcony w Katedrę, nie miał jednak stałej siedziby, a uzyskane w 1937 dla Katedry i Muzeum pomieszczenia na ul. M. Kopernika 7, nie nadawały się do urządzenia wystawy. Zabezpieczone tam zbiory przetrwały okupację w stanie nienaruszonym. W latach 1951-56 Katedrę przekształcono w Zakład Organizacji Ochrony Zdrowia, co uchroniło zbiory, w okresie gdy wszystkie katedry historii medycyny były zlikwidowane. Odtworzenie Katedry nie rozwiązało problemu lokalowego – dopiero w 1990 przekazano na potrzeby Muzeum pomieszczenia w Domu Towarzystwa Lekarskiego przy ul. Radziwiłłowskiej 4. Nową siedzibę oficjalnie otworzył 16 czerwca 1992 ówczesny rektor CM UJ prof. Andrzej Szczeklik. Zbiory muzeum obejmują m.in. starodruki, dokumenty, rękopisy, medale pamiątkowe, narzędzia lekarskie i portrety. Ważną częścią kolekcji jest duży zestaw instrumentów chirurgicznych i zespół odlewów gipsowych z gabinetu anatomopatologicznego prof. Bierkowskiego oraz zbiór historii chorób kliniki prof. Macieja Józefa Brodowicza. Zwiedzanie muzeum jest możliwe po uprzednim uzgodnieniu terminu.

Chaczkar w Krakowie
Chaczkar w Krakowie

Chaczkar (ormiański kamień krzyżowy) – pomnik Ormian polskich znajdujący się w Krakowie, w Dzielnicy I Stare Miasto, przy ul. Kopernika 9 obok kościoła św. Mikołaja. Pomnik ma formę chaczkaru – ormiańskiej kamiennej płyty wotywnej, upamiętniającej szczególne wydarzenia. Krakowski chaczkar stoi przy dawnym trakcie komunikacyjnym wychodzącym z Krakowa w kierunku wschodnim i ma formę ołtarza skierowanego na wschód. Na wschodniej, tylnej elewacji monumentu wykuty jest majuskułą napis dedykacyjny w języku polskim następującej treści: "TEN / CHACZKAR, / CZYLI / "KAMIEŃ KRZYŻOWY" / Z ORMIAŃSKIM "KRZYŻEM KWITNĄCYM", / UPAMIĘTNIA ORMIAN, / KTÓRZY OD XIV WIEKU MIESZKALI W POLSCE / I POŁOŻYLI WIELE ZASŁUG / DLA RZECZYPOSPOLITEJ. // MONUMENT JEST POŚWIĘCONY RÓWNIEŻ: / OFIAROM LUDOBÓJSTWA DOKONANEGO / NA ORMIANACH W TURCJI W 1915 ROKU, / ORMIANOM I POLAKOM ZAMORDOWANYM / PRZEZ UKRAIŃSKICH NACJONALISTÓW Z UPA / 19-21 IV 1944 W KUTACH NAD CZEREMOSZEM / ORAZ W INNYCH MIEJSCOWOŚCIACH KRESOWYCH, / KSIĘŻOM ORMIAŃSKOKATOLICKIM / ARESZTOWANYM, ZABITYM LUB WYWIEZIONYM NA SYBIR / PRZEZ SOWIECKIE WŁADZE OKUPACYJNE / W LATACH II WOJNY ŚWIATOWEJ." Na zachodniej fasadzie pomnika dominuje motyw ormiańskiego "kwitnącego krzyża", z charakterystycznymi pąkami na zakończeniach ramion i palmetowo ukształtowanymi liśćmi u podstawy. Bowiem, zgodnie z prastarą ormiańską legendą, drzewo krzyża zakwitło, po ukrzyżowaniu na nim Zbawiciela. Jest to nawiązanie do religijnego symbolu "Drzewa Życia". Autorem projektu chaczkaru jest krakowski architekt i historyk sztuki Jacek Chrząszczewski. W projekcie tym oparł się on na swoich badaniach naukowych nad architekturą i sztuką Ormian zamieszkałych na terenach należących niegdyś do Korony Królestwa Polskiego. Zastosował w nim detale i ornamenty orientalne występujące w architekturze i sztuce ormiańskiej, takie jak: "gzyms stalaktytowy" (mukarnas) pochodzenia perskiego, "łańcuchy seldżuckie" pochodzenia tureckiego, ormiański "krzyż kwitnący" umieszczony na fasadzie zachodniej w dużej niszy wraz z medalionami, na których widnieją ormiańskie ligatury imienia Zbawiciela: "ՅՍ ՔՍ" (ՅԻՍՈՒՍ ՔՐԻՍՏՈՍ = JEZUS CHRYSTUS), poniżej jednobrzmiący napis w językach ormiańskim i polskim: "ՀԱՅԵՐԻՆ / ORMIANOM", flankowany przez trójkątnie wcięte nisze zwieńczone łukami "w ośli grzbiet", zegar słoneczny z ormiańskimi literami na elewacji południowej, dwa "krzyżyki wotywne" poświęcone "braciom w podróży" po stronie południowej i "braciom zmarłym" po stronie północnej, a także napis dedykacyjny i gmerki ormiańskich rodzin kupieckich ze Lwowa na elewacji wschodniej. Chaczkar został wykonany w zakładzie kamieniarskim Stanisława Cekiery w Dębniku pod Krakowem z jasnożółtego żyłkowanego piaskowca, sprowadzonego z kamieniołomu w Długopolu-Polance koło Bystrzycy Kłodzkiej. Pomnik odsłonięto 17 kwietnia 2004 roku w przededniu 89. rocznicy ludobójstwa dokonanego na około 1,5 mln ludności ormiańskiej w Turcji w 1915 roku.