place

Żydowski sierociniec w Helenówku

Architektura żydowska w PolsceArtykuły z brakującymi przypisami od 2018-01Dziedzictwo kulturowe Żydów w Łodzi
Helenówek Orphanage, Łódź, Poland
Helenówek Orphanage, Łódź, Poland

Żydowski sierociniec w Helenówku – dawny sierociniec, znajdujący się przy obecnej ul. Krajowej 15 w Łodzi; dawniej „osada Fabianka 6”. „Żydowski sierociniec” to nazwa popularna, a oficjalna, według statutu, to „Internat dla Dzieci Żydowskich i Ferma w Helenówku, gm. Radogoszcz”. Został on zatwierdzony przez wojewodę łódzkiego 16 lutego 1922 roku. Na jego bazie powstał w 1930 r. opisywany sierociniec. Pierwszym i jedynym jego dyrektorem do wybuchu II wojny światowej był Chaim Rumkowski, późniejszy Przełożony Starszeństwa Żydów w łódzkim getcie. Podczas wojny funkcjonował tu nazistowski ośrodek „Lebensbornu”, o którym wspomina m.in. Władysław Bartoszewski w wywiadzie-rzece pt. Mój Auschwitz. W 1941 r., przy następnej przecznicy w kierunku zachodnim, na tzw. Marianowie, przy obecnej ul. Chlebowej (wówczas Haidelbeerenweg), rozpatrywano możliwość pomieszczenia obozu dla polskich dzieci (Polen-Jugendverwarlager in Litzmannstadt), który ostatecznie powstał przy ul. Przemysłowej, na terenie łódzkiego getta. Po II wojnie św. w budynku umieszczono sieroty żydowskiego pochodzenia, które przeżyły Holocaust (jednym z wychowanków był Henryk Grynberg) oraz żydowskie polskie dzieci odzyskane z terenu Rosji. Kierowała nim ...?... Rojtholcowa. Ośrodek był utrzymywany przez amerykańską żydowską organizację charytatywną Joint. Z tego powodu pod względem żywnościowym i ogólnym przebywające tu dzieci miały tu doskonałe warunki bytowania, pozwalające im chociaż pod tym względem odreagować traumy wojenne. Teren Ośrodka był ogrodzony wysoką drucianą siatką i na stałe zatrudniał trzech uzbrojonych wartowników. Według wspomnień H. Grynberga było to trzech samotnych mężczyzn. Jeden - Natek - był ex żołnierzem „Brygady Międzynarodowej” w Hiszpanii oraz Armii Czerwonej z którą powrócił do Polski, drugi - Danek - ex żołnierz armii gen. Andersa i Gerszon, były partyzant. Cała trójka była według Grynberga bardzo oddana przebywającym w Ośrodku dzieciom i nader skrupulatnie wypełniała zadanie jego ochrony, szczególnie po pogromie w Kielcach. Następnie placówkę upaństwowiono i utworzono tu Dom Wychowawczy dla Dziewcząt im. Maksyma Gorkiego (między innymi przebywała w nim Nika Strzemińska, córka Władysława Strzemińskiego i Katarzyny Kobro). W latach 80. XX wieku placówkę zlikwidowano, a nieremontowany budynek popadł w ruinę. Po odzyskaniu własności przez łódzką Gminę Żydowską budynek wraz z działką sprzedano. W 2004 roku budynek rozebrano.

Fragment artykułu z Wikipedii Żydowski sierociniec w Helenówku (Licencja: CC BY-SA 3.0, Autorzy, Obrazy).

Żydowski sierociniec w Helenówku
Krajowa, Łódź Łódź-Bałuty

Współrzędne geograficzne (GPS) Adres Pobliskie miejsca
placePokaż na mapie

Wikipedia: Żydowski sierociniec w HelenówkuCzytaj dalej na Wikipedii

Współrzędne geograficzne (GPS)

Szerokość geograficzna Długość geograficzna
N 51.82178 ° E 19.40627 °
placePokaż na mapie

Adres

Krajowa 17
91-228 Łódź, Łódź-Bałuty
województwo łódzkie, Polska
mapOtwórz w Mapach Google

Helenówek Orphanage, Łódź, Poland
Helenówek Orphanage, Łódź, Poland
Podziel się doświadczeniem

Pobliskie miejsca