Międzynarodowe Targi Poznańskie

Powszechna Wystawa Krajowa w Poznaniu (PeWuKa) (ang. Polish General Exhibition) – impreza wystawiennicza, trwająca w dniach 16 maja – 30 września 1929 (138 dni) w Poznaniu, w Polsce. Zorganizowano ją z okazji dziesięciolecia odzyskania niepodległości, aby zaprezentować dorobek odrodzonego państwa.

Wystawa Związku Miast Polskich 1925 w Poznaniu – wystawa odbywająca się w okresie 3–10 maja 1925 roku w Poznaniu, na terenie obecnych Międzynarodowych Targów Poznańskich.

Wystawa Przemysłu Hotelowego, Restauracyjnego i Cukierniczego 1927 w Poznaniu – wystawa odbywająca się w okresie od 24 września do 9 października 1927 roku w Poznaniu, na terenie obecnych Międzynarodowych Targów Poznańskich. Była pierwszą zorganizowaną tego typu wystawą i miała m.in. za zadanie stworzenie odpowiednich struktur organizacyjnych przemysłu hotelowego i restauracyjnego w Polsce, a także zobrazowanie dotychczasowego rozwoju obu branż.

Wieża Górnośląska w Poznaniu (niem. Turm der Oberschlesischen Eisenindustrie, Oberschlesischer Turm, Oberschlesien-Turm) – wieża wodna z halą targową w Poznaniu, zbudowana w 1911 roku przez niemieckiego architekta Hansa Poelziga (konstrukcję wykonała Donnersmarckhütte AG z Zabrza), przy okazji organizacji przez władze niemieckie wystawy przemysłu, rzemiosła i rolnictwa (Wystawa Wschodnioniemiecka, Ostdeutsche Ausstellung Posen 1911). Pomysłodawcą wieży był Hans Poelzig, konstrukcja miała uświetnić Wystawę Wschodnioniemiecką. Otwarcia mierzącej 52 metry wysokości i ważącej 1375 ton konstrukcji dokonał 15 maja 1911 roku następca tronu Fryderyk Wilhelm. Po zakończeniu wystawy funkcjonowała w niej restauracja i cysterna, która zaopatrywała w wodę dzielnice Jeżyce i Łazarz. Wieża została doceniona w Europie za swoją konstrukcję, wśród chwalących projekt znalazł się Fritz Lang. Wieżę wzorowaną na Wieży Górnośląskiej umieścił on w swoim filmie „Metropolis”. Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę planowano wieżę wyburzyć, ale ze względu na koszty operacji oraz obecność cysterny z planów tych zrezygnowano, a w wieży organizowano ekspozycje i imprezy sportowe. W 1921 była jednym z budynków goszczących pierwszy Targ Poznański (następcę Wystawy Wschodnioniemieckiej), imprezę przekształconą następnie w Międzynarodowe Targi Poznańskie. Do 1928 roku powstał kompleks wielu innych budynków i hal, na których rok później zorganizowano Powszechną Wystawę Krajową, którą odwiedziło 4,5 mln osób z całego świata. W okresie okupacji na terenie targów Niemcy stworzyli filię fabryki samolotów Focke-Wulf, która 9 kwietnia 1944 roku została częściowo zniszczona przez Amerykanów w czasie bombardowania, a w 1945 roku ponownie została uszkodzona w czasie walk o miasto. Po wojnie nie zdecydowano się na jej odbudowę i w 1947 roku dokonano częściowej rozbiórki ruiny. W 1955 roku dokonano przebudowy pozostałości wieży według projektu prof. Bolesława Szmidta i zbudowano w tym miejscu „Iglicę” (istniejący do dziś pawilon 11.).

Pawilon Iglica (pawilon nr 11) – hala wystawiennicza Międzynarodowych Targów Poznańskich, zlokalizowana na terenach targowych w Poznaniu, od strony Mostu Dworcowego. Jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych symboli MTP i Poznania.

Pawilon Ministerstwa Komunikacji (nr 10) – modernistyczny pawilon targowy, zlokalizowany w centralnej części MTP w Poznaniu, przy Placu Centralnym (Świętego Marka). Ten niewielki obiekt był pierwszym po wojnie pawilonem zbudowanym dla Targów. Powstał w 1949 roku, według projektu Bolesława Szmidta, twórcy związanego z MTP i naczelnego architekta wystawy. Dzięki wolnemu planowi budynek jest jednym z najlepiej rozplanowanych i najbardziej funkcjonalnych na Targach. Ze względu na swoje proporcje, kubistyczną bryłę częściowo osadzoną na słupach oraz minimalistyczny modernistyczny detal architektoniczny wciąż odbierany jest jako nowoczesny. Płaski dach i doświetlenie wnętrza za pomocą oryginalnych kopuł jest kolejną cechą modernistycznej architektury zastosowaną przez projektanta. Detal i aranżacje wnętrz są dziełem plastyków Szynkowskiego i Jezierskiego. Według Piotra Marciniaka, pawilon dzięki zastosowaniu wertykalnych elementów, przypominających żaluzje nawiązuje sylwetką do ery rodzącej się podówczas w Polsce telewizji. Pawilon Ministerstwa Komunikacji jest obecnie Centrum Prasowe Targów i odbywają się tutaj konferencje prasowe oraz niektóre uroczyste wydarzenia.

Wschodnioniemiecka Wystawa Przemysłu, Rzemiosła i Rolnictwa 1911 w Poznaniu (niem. Ostdeutsche Ausstellung für Industrie, Gewerbe und Landwirtschaft Posen) – wystawa odbywająca się od 15 maja do 30 września 1911 roku w Poznaniu. Założeniem wystawy było pokazanie osiągnięć gospodarczych, społecznych i kulturalnych Niemców na terenie Wielkopolski, Pomorza, Śląska i Prus Wschodnich. Wystawa Wschodnioniemiecka była pierwszą organizowaną w Poznaniu wielką imprezą wystawienniczą. Nie miała charakteru ściśle targowego – jej zadaniem była prezentacja potencjału i możliwości niemieckich na terenach wschodnich Prus. Pomysłodawcą imprezy i jej honorowym patronem był cesarz Wilhelm II. Jego syn, następca tronu, Fryderyk Wilhelm, był przewodniczącym komitetu honorowego. Dzięki dużym funduszom zapewnionym przez cesarza, wystawa miała bardzo reprezentacyjny charakter i urządzono ją z wielkim rozmachem. Zgromadzono ponad tysiąc wystawców z różnych regionów, przede wszystkim ze Śląska. Wystawę otwarł uroczyście Fryderyk Wilhelm 15 maja 1911 roku, na placu pod zbudowaną na tę okazję Wieżą Górnośląską (architekt: Hans Poelzig), którą barwnie iluminowano. Oprócz tego przygotowano wiele pawilonów tematycznych i innych atrakcji, np.: makietę Starego Miasta w Poznaniu (Alt Posen), wystawę myśliwską ze strzelnicą konkursową i imitacją lasu, wioskę murzyńską (Negerdorf) z chatami, sklepem, stanowiskami rzemieślników i meczetem, propagującą niemieckie zdobycze w Afryce, w której na stałe mieszkało około 60 Murzynów, wzorcową wioskę osadniczą (Kleinsiedlungsdorf) przewidzianą dla zasiedlających tereny wschodnie kolonistów (z placem, domami i świątynią). Częścią składową wystawy była Wystawa Ogrodnicza zlokalizowana w Ogrodzie Botanicznym (obecnym Parku Wilsona). Ekspozycje miały tutaj najlepsze zakłady ogrodnicze. Wystawie Ogrodniczej towarzyszyła Wystawa Sztuki Cmentarnej, na którą zakład Gmurowskiego z Poznania wykonał dużych rozmiarów krzyż oraz obelisk, wkomponowane w zieleń ozdobną. Po wystawie pozostawiono m.in. Halę Betonową Śląskiego Towarzystwa Budowli Betonowych (Betonhaus), która mieściła także restaurację wystawową (potem przebudowana na salę gimnastyczną), okrągły pawilon muzyczny z kopulastym dachem, a także Forstpavillon z bierwion z wysokim dachem i wieżą, mieszczący ekspozycję leśnictwa państwowego. Z wystawy do dziś zachowały się w całości dwa obiekty: kościółek norweski (obecnie zlokalizowany na Krzesinach) i pawilon winiarni (obecnie restauracja Meridian w Parku Sołackim). Z okazji wystawy ukazywały się przewodniki po niej, druki ulotne, albumy, pocztówki.

Centrum Targowe (pawilon nr 100) - jeden z najbardziej rozpoznawalnych budynków MTP w Poznaniu, będący elementem ciągu obiektów górujących nad dworcem głównym i zamykających perspektywę Targów od strony Mostu Dworcowego. Centrum Targowe zostało zbudowane w latach 1971-1972, a jego projektantem był Henryk Jarosz. Obiekt w kształcie kostki ma sześć kondygnacji i po raz pierwszy w Poznaniu zastosowano w nim aluminiową ścianę kurtynową. Wykończenie budynku wykonane było wyjątkowo starannie i z użyciem luksusowych, na warunki PRL, materiałów: marmuru i drewna egzotycznego. Wewnątrz zlokalizowano biura targowe, centrum prasowe, sale konferencyjne, Polską Izbę Handlu Zagranicznego i agendy Ministerstwa Handlu Zagranicznego. Według Piotra Marciniaka, znawcy architektury współczesnej, Centrum nawiązywało formą do biurowca firmy Jaspersen i Syn w Kopenhadze, autorstwa Arne Jacobsena. Samo z kolei mogło zainspirować twórców budynku biurowego na dworcu autobusowym Warszawa Zachodnia (Zygmunt Kłopocki) i rektoratu UMK w Toruniu (Ryszard Karłowicz i współpracownicy). Obecnie planowana jest całkowita przebudowa otoczenia Centrum Targowego i rewitalizacja budynku, z dostosowaniem do formy sąsiedniego nowego Wejścia Wschodniego (2003). W sali konferencyjnej Centrum Targowego Lech Wałęsa wypowiedział po raz pierwszy kwestię: Polska będzie drugą Japonią (1981).

Restauracja Belweder w Poznaniu – nieistniejąca restauracja mieszcząca się w budynku znajdującym się na tyłach gmachu administracyjnego Targów Poznańskich, wybudowanym w latach 1924–1925 dla powstałych w 1921 Targów Poznańskich, usytuowana przy ul. Głogowskiej 14, na Łazarzu w Poznaniu.

Pałac Targowy (Pawilon Przemysłu Metalowego, Pawilon nr 12) – pawilon wystawienniczy Międzynarodowych Targów Poznańskich zlokalizowana przy ul. Głogowskiej 14, w sąsiedztwie Hali Przemysłu Ciężkiego i budynku administracyjnego. Pawilon obok budynku administracyjnego jest jednym z dwóch obiektów o charakterze pałacowym, jakie stanowiły oprawę dla wejścia na tereny Targów Poznańskich od strony Dworca Głównego. Wzniesiony został w latach 1924-1925 na V Targi Poznańskie, według projektu Stefana Cybichowskiego jako element budowy stałej infrastruktury wystawienniczej miasta. Podczas Powszechnej Wystawy Krajowej pełnił rolę Pawilonu Przemysłu Metalowego. W 1945, po zakończeniu działań wojennych, urządzono tutaj składnicę bezpańskich mebli i sprzętów gospodarstwa domowego. Wnioski o ich przydział można było składać w Zarządzie Miejskim. Obiekt jest żelbetowy, dwukondygnacyjny (pierwotnie z dwiema salami), zbudowany na rzucie prostokąta i nakryty dachem dwuspadowym. Posiadał klasyczne ozdoby – attyki, ryzality i joński portyk głównej elewacji z herbem Poznania. Doznał silnych zniszczeń podczas II wojny światowej – utracił wtedy większość dekoru, w tym attyki, co znacząco wpłynęło na utratę pierwotnych proporcji bryły.

Budynek administracyjny MTP (pawilon 101, także: Dom Administracyjny) – neobarokowy budynek administracyjny Międzynarodowych Targów Poznańskich, zbudowany w latach 1924–1925 według projektu Stefana Cybichowskiego dla nowo utworzonych Targów Poznańskich. Podczas PeWuKi w 1929 budynek pełnił funkcję administracji wystawy. Był jednym z dwóch obiektów o charakterze pałacowym, zamykających widok na tereny targowe od strony Dworca Głównego. Drugim był Pałac Targowy. Składa się z dwóch zasadniczych brył: głównej, trójkondygnacyjnej, z nieistniejącym obecnie dwuspadowym dachem (w czasie PWK biura, restauracja i cukiernia) oraz stojącego na tyłach belwederu z salą balowo-koncertową. Charakterystyczny jest półowalny ryzalit z korynckimi pilastrami od strony dworca. Belweder charakteryzował się natomiast bardzo rozbudowaną sferą dekoracji (oculusy, festony, attyka, kartusz herbowy itp.). Zniszczenia II wojny światowej pozbawiły budynek większości dekoracji, dachu, a belweder odarły z większości dekoru. Pozostały m.in. para puttów z rogami obfitości i kartusz z datą budowy – 1925. Przez wiele powojennych lat na budynku umieszczony był charakterystyczny neon z napisem Witamy w Poznaniu. Budynek na drugim piętrze mieścił w latach powojennych pracownię A-VII Wystaw i Targów Centralnego Biura Projektów Architektonicznych i Budowlanych w Warszawie, kierowaną przez prof. Bolesława Szmidta. Funkcjonowała tu także Pracownia Plastyczna Wystaw i Targów, zajmująca się oprawą plastyczną tego typu imprez. Oprócz pracowników etatowych (m.in. Henryk Jarosz, Henryk Marcinkowski i Henryk Peisert), do współpracy zapraszano m.in. Józefa Oźmina, Łucję Oźmin, Kazimierza Bieńkowskiego, Zbigniewa Kaję, czy Edmunda Łubowskiego. Budynek odegrał istotną rolę w formowaniu się poznańskiego ośrodka telewizyjnego. W 1956 jedna z francuskich firm wyemitowała z tego miejsca (w ramach działań marketingowych i ekspozycyjnych) program telewizyjny, widoczny na monitorach w innych halach. Spowodowało to zainteresowanie władz otwarciem stałego ośrodka TV w Poznaniu, co stało się w 1957 (pierwszy program nadano 1 maja). Urządzenia ulokowano w obszernej sali recepcyjnej, a nową restaurację (Adrię) wybudowano obok. W sąsiedztwie stoi Hala Przemysłu Ciężkiego.

Plac św. Marka (później: Plac Marka lub Plac Centralny) – centralny plac Międzynarodowych Targów Poznańskich zlokalizowany w pobliżu ul. Roosevelta w Poznaniu i głównego wejścia na tereny wystawowe.