Ulica Prosta we Wrocławiu

Ulica Świętej Trójcy – ulica położona we Wrocławiu, biegnąca od ulicy Prostej do ulicy Iwana Pawłowa, na osiedlu Przedmieście Świdnickie w dawnej dzielnicy Stare Miasto. Ulica ma 171 m długości.

Ulica Kolejowa – ulica położona we Wrocławiu, łącząca ulicę Tadeusza Zielińskiego z ulicą Tęczową, na osiedlu Przedmieście Świdnickie w dawnej dzielnicy Stare Miasto. Ulica ma 875 m długości. Znajduje się przy niej kilka zabytkowych obiektów, w tym wpisana do rejestrów zabytków dawna fabryka wagonów Braci Hofman & Co. Na wschodnim odcinku ulicy południową jej pierzeję stanowi estakada kolejowa z lokalami użytkowymi urządzonymi w ramach przęseł tej budowli, a przy zachodnim odcinku znajduje się Park Lesława Węgrzynowskiego.

Dzielnica mieszkaniowa Plac PKWN – fragment większego założenia urbanistycznego jakim jest osiedle mieszkaniowe Plac PKWN, wyróżnione poprzez uznanie i objęcie go ochroną jako dobra kultury współczesnej. Dzielnica mieszkaniowa Plac PKWN położona jest we Wrocławiu w obrębie osiedla Przedmieście Świdnickie. Zbudowana została w ramach wyżej wymienionego osiedla w drugiej połowie lat 50. i w latach 60. XX wieku. Część zabudowy położonej w ramach niniejszej dzielnicy mieszkaniowej, tj. zespół budynków mieszkalno-usługowych przy ulicy marsz. Józefa Piłsudskiego 2-10, została także objęta ochroną w ramach gminnej ewidencji zabytków.

Wieżowiec Lotos – budynek mieszkalno-usługowy przy ulicy Grabiszyńskiej 9 we Wrocławiu. Potocznie nazywany Hotelem Samotnych lub Domem Singla.

Ulica Jęczmienna – ulica w rejonie wrocławskiego osiedla Przedmieście Świdnickie, długości ok. 330 m, łącząca ul. Grabiszyńską z placem Rozjezdnym, na którym łączy się z ulicą Pszenną i Kolejową. Wytyczona w 1873 na terenie dawnej wsi Gajowice w celu połączenia ówczesnej Gräbschener Straße (Grabiszyńskiej) ze niedawno wybudowaną linią kolejową; już w 1874 zaczęto stawiać przy niej pierwsze budynki. Ulicę nazwano Luisen Straße; jej patronką została Luiza Pruska. W roku 1877 pomiędzy dzisiejszymi ulicami Jęczmienną a Kolejową, przy ich zbiegu na placu Rozjezdnym wzniesiono Zircus Busch – Cyrk Buscha; projektantem był Ernst Welz. W latach 1892–1893 u wylotu Jęczmiennej, przy placu Rozjezdnym, postawiona została pierwsza z dwóch elektrowni zasilających wrocławskie tramwaje elektryczne. Podczas oblężenia Festung Breslau w 1945 zabudowa ulicy została mocno uszkodzona (spłonął też Zircus Busch, a elektrownia przy pl. Rozjezdnym uległa uszkodzeniom, po których zdecydowano się ją zburzyć), ale kilka kamienic nadawało się do odbudowy i istnieją do dzisiaj. Pozostała zabudowa pochodzi z lat 1966–1968. Na połączonym parterze budynku nr 13–19 mieściły się biura Wrocławskiej Spółdzielni Mieszkaniowej. W drugiej połowie lat 70. XX w. wybudowano dwie „plomby” po parzystej stronie ulicy – siedmiokondygnacyjny blok nr 6–8 i pięciokondygnacyjny nr 12–16 oraz przeprowadzono generalny remont przedwojennych kamienic nr 2, 4 i 10. W tym też czasie zniknął kiosk z okolic skrzyżowania z ul. Grabiszyńską. W kwietniu 2021 obszar ulicy został włączony do Strefy Płatnego Parkowania.

Plac Rozjezdny (Luisen Platz) – plac we Wrocławiu położony w obrębie Przedmieścia Świdnickiego (Stare Miasto). Zlokalizowany jest pomiędzy linią kolejową, a ulicami Kolejową, Jęczmienną i Pszenną. Układ przestrzenny placu charakteryzuje się nieregularnym planem zdeterminowanym przebiegającą na estakadzie i nasypie linią kolejową. Plac został założony w latach 1881–1882 przez właściciela gruntów, które wcześniej stanowiły pola dawnej wsi Gajowice (później osiedle Wrocławia położone za linią kolejową na południowy zachód od Przedmieścia Świdnickiego). Teren placu nawiązuje w swoim planie do układu dwóch trójkątów. Jeden z nich stanowi skwer, drugi parcelę budowlaną. Zabudowany był kamienicami czynszowymi z lat 80. XIX wieku. Linia kolejowa biegnie w tym rejonie od strony dworca Wrocław Główny na wrocławskiej estakadzie i znajdujących się w jej ciągu wiaduktach. Jest to budowla, którą wzniesiono w latach 1896–1901. Wiadukty znajdują się tu nad ulicą Tadeusza Zielińskiego, następny nad ulicą Wincentego Stysia, który to wiadukt jest ostatnim w ciągu estakady, za którym linie kolejowa prowadzona jest na nasypie ze skarpami ziemnymi biegnącym wzdłuż Placu Rozjezdnego. Tu zlokalizowany jest jeszcze jeden wiadukt nad jezdnią tego placu. Wiadukty zaprojektowane i wykonane w ciągu estakady stanowiły zunifikowany standard stosowany na liniach kolejowych Śląska. Wszystkie wiadukty tu zlokalizowane wykonano jako konstrukcje ze stali o długości 20–25 m. Konstrukcję nośną stanowią dźwigary w postaci belek wykonanych jako blachownice wsparte na kamiennych przyczółkach. Są to trójprzęsłowe belki ciągłe (statycznie niewyznaczalne) oparte na podporach pośrednich w postaci żeliwnych słupów wahadłowych. W 1877 roku powstał tu cyrk E. Renza, później, po przejęciu w 1878 roku, cyrk Buscha. Był to drugi stały cyrk w mieście. Początkowo mieścił się w szkieletowo-murowanym budynku, zbudowanym na planie dwunastoboku, który mógł pomieścić 6 tysięcy widzów. Z tyłu budynku istniały stajnie na 100 koni. W 1885 roku budynek został przebudowany na murowany, zwieńczony za pomocą żeliwnej konstrukcji. Został zniszczony w 1945 roku. Z kolei w 1898 roku zbudowano tu jedną z podstacji (elektrownię) dla potrzeb zasilania sieci trakcyjnej powstającej sieci komunikacji tramwajowej opartej na tramwajach elektrycznych spółki akcyjnej ESB („Elektrische Strassenbahn Breslau”). Do elektrowni doprowadzono ulicą Kolejową tory tramwajowe, którymi na platformach dowożono węgiel. Resztki szyn zachowały się do dziś. W latach 1927–1928 elektrownia przebudowana została na elektrociepłownię miejską. Po 1945 roku znaczna część zabudowy w rejonie placu uległa zniszczeniu, a jej pozostałości zostały wyburzone. Zachowała się część budynków przy ulicy Joachima Lelewela oraz Prostej. Na wolnym terenie wokół placu zbudowano w latach 60. XX wieku bloki mieszkalne, a sam plac powiększono od strony wschodniej o dawny kwartał zabudowy. Wolnej przestrzeni starano się nadać funkcję rekreacyjną – znajdował się tu m.in. wyasfaltowany plac służący jako kort tenisowy lub boisko do badmintona, ponadto ustawiono ławki i nasadzono drzewa. Niewielkie wzniesienie przy nasypie służyło zimą jako górka saneczkowa. W 2000 roku na dawnym skwerze przy torach kolejowych rozpoczęto budowę kompleksu usługowo–parkingowego. Projektantami obiektu są M. Kupczyk i P. Spychała. Budowa została zatrzymana po wykonaniu stanu surowego. Inwestorem była firma „Prim”, należąca do nieistniejącego już przedsiębiorstwa Jedynka Wrocławska, postawionego w 2004 roku w stan likwidacji. W lutym 2015 Urząd Miasta Wrocławia wydał zezwolenie na rozbiórkę obiektu, jednak jego faktyczne wyburzanie rozpoczęło się w styczniu 2017. Zgodnie z planem zagospodarowania przestrzennego ma tu powstać budynek biurowo-usługowy z podziemnym parkingiem. Nowym inwestorem jest spółka „Nowa Nadzieja” z Warszawy. Pierwotny układ placu zachowany jest jedynie w planie ulic. Długość jezdni zaliczonej do Placu Rozjezdnego wynosi 114 m (od ulicy Kolejowej do ulicy Jęczmiennej).

Ulica Pszenna – ulica położona we Wrocławiu, łącząca ulicę Żytnią z placem Rozjezdnym i ulicą Jęczmienną, na osiedlu Przedmieście Świdnickie w dawnej dzielnicy Stare Miasto. Ulica ma 164 m długości. Współcześnie charakterystyczną cechą tej ulicy jest jej przebieg wzdłuż nasypu kolejowego, na którym przebiegają linie kolejowe: linia kolejowa nr 271 i linia kolejowa nr 273 , a cała zabudowa znajduje się po jej północnej stronie i obejmuje kamienice ujęte w gminnej ewidencji zabytków.

Osiedle mieszkaniowe Plac PKWN – osiedle mieszkaniowe, z funkcjami usługowymi, zbudowane w drugiej połowie lat 50., w latach 60. oraz na początku lat 70. XX wieku we Wrocławiu. Położone jest w obrębie osiedla Przedmieście Świdnickie. Centralnym elementem układu urbanistycznego osiedla jest plac Legionów, noszący w latach realizacji i późniejszych do 1990 r. nazwę placu PKWN, od którego przyjęto nazwę dla całego zespołu planowanej i zrealizowanej zabudowy. Głównymi osiami komunikacyjnymi są tu ulice Józefa Piłsudskiego, Grabiszyńska i Sądowa, a ich skrzyżowanie jest ważnym węzłem komunikacyjnym. Przy nim położona jest charakterystyczna dominanta architektoniczna w postaci wieżowca Lotos. Zabudowa osiedla obejmuje budynki mieszkalne i mieszkalno-usługowe. Projekt opracowany został w biurze Miastoprojekt Wrocław przez zespół architektów, którym kierował Kazimierz Bieńkowski. Styl architektoniczny zabudowy zaliczany jest już do modernizmu, a budynki zostały zbudowane przy pomocy technologii uprzemysłowionej wielkoblokowej. W swoich założeniach przeznaczona była dla około dziesięciu tysięcy mieszkańców. Dominują pięciokondygnacyjne bloki, a oprócz tego pojedyncze zachowane kamienice oraz wspominany wieżowiec. W ich najbliższym otoczeniu zbudowano także inne obiekty użyteczności publicznej takie jak szkoły, przedszkola, przychodnię, pocztę i pawilony handlowo-usługowe. Część osiedla jako dzielnica mieszkaniowa Plac PKWN zostało uznane za dobro kultury współczesnej. Zbudowany w ramach osiedla zespół budynków mieszkalno-usługowych, tzw. punktowców przy ulicy Józefa Piłsudskiego 4-10 został także objęty ochroną w ramach gminnej ewidencji zabytków.

Ulica Owsiana – ulica położona we Wrocławiu, łącząca ulicę Swobodną z ulicą Zaporoską, na osiedlu Powstańców Śląskich w dawnej dzielnicy Krzyki. Ulica ma 520 m długości. Charakterystyczną cechą tej ulicy jest jej przebieg wzdłuż nasypu kolejowego, po jego południowej stronie.

Plac Legionów we Wrocławiu (Sonnenplatz, plac Słoneczny, plac PKWN) – plac położony we Wrocławiu, na Przedmieściu Świdnickim, w obrębie Starego Miasta. Stanowi ważny węzeł komunikacyjny w mieście i obejmuje najważniejsze skrzyżowanie w południowo-zachodniej części Starego Miasta, przez które przebiegała droga krajowa DK5.

Ulica Joachima Lelewela – ulica położona we Wrocławiu, łącząca plac Legionów i ulicę Józef Piłsudskiego z ulicą Kolejową, na osiedlu Przedmieście Świdnickie w dawnej dzielnicy Stare Miasto. Ulica ma 237 m długości. Obejmuje ponadto sięgacz od długości 114 m. Przy ulicy znajduje się szereg obiektów zabytkowych, w tym wpisany do rejestru zabytków budynek, w którym niegdyś mieściła się Loża Masońska „Horus”.

Kościół św. Trójcy (niem. St.-Trinitatis-Kirche) – świątynia, która znajdowała się we Wrocławiu przy ulicy Tęczowej, na terenie obecnego parku Lesława Węgrzynowskiego, stanowiła część kompleksu świątynno-szpitalnego. Zniszczona podczas II wojny światowej.