Województwo mazowieckie (I Rzeczpospolita)

Gubernia warszawska (ros. Варшавская губерния) – jedna z guberni Królestwa Polskiego istniejąca w latach 1844–1917. Powierzchnia 14 562 km², ludność 1 983 689 mieszkańców (spis z 1897).

Oblężenie Warszawy miało miejsce od 24 kwietnia do 1 lipca 1656 roku podczas II wojny północnej.

Królestwo Polskie (ros. Царство Польское, Carstwo Polskoje), tzw. Królestwo Kongresowe, potocznie Kongresówka – państwo utworzone decyzją kongresu wiedeńskiego, połączone unią personalną z Imperium Rosyjskim w latach 1815–1832 w oparciu o Konstytucję Królestwa Polskiego (1815). Od 1832 do 1917 związek Królestwa Polskiego z Cesarstwem Rosyjskim regulował Statut Organiczny (1832), choć jego przepisy nie zostały dotrzymane, ze względu na obowiązujący od 1833 „stan wojenny”. Utworzone formalnie na mocy traktatu rosyjsko-austriacko-pruskiego z 3 maja 1815, w którym mocarstwa dokonały podziału ziem Księstwa Warszawskiego. Artykuł V tego traktatu głosił, że ziemie Księstwa Warszawskiego pozostające pod kontrolą rosyjską zostają połączone z Rosją nieodzownie przez swoją konstytucję i oddane na wieczne czasy w ręce Najjaśniejszego Cesarza Wszechrosji. Traktat podziałowy wszedł później do aktu końcowego postanowień kongresu wiedeńskiego z 9 czerwca 1815. To skłania historiografię współczesną do uznania jego postanowień za faktyczną cesję terytorium okupowanego Księstwa Warszawskiego, co polscy historycy Stefan Kieniewicz i Władysław Zajewski nazywają IV rozbiorem Polski, z czym nie zgadza się Mieczysław Żywczyński twierdząc, że termin „rozbiory” odnosił się do całego państwa polskiego w granicach z roku 1772, ponadto najczęściej termin IV rozbiór Polski jest odnoszony do utraty suwerenności w roku 1939 po skoordynowanej pomiędzy III Rzeszą i ZSRR agresji na Polskę. W latach 1815–1832 królestwo posiadało własną konstytucję, herb, Sejm, wojsko, monetę i szkolnictwo z Królewskim Uniwersytetem Warszawskim na czele, a czynności urzędowe odbywały się w języku polskim. Polskę łączyły z Rosją osoba monarchy (każdy imperator Rosji był jednocześnie królem Polski i pod takim tytułem występował w Królestwie) oraz polityka zagraniczna, należąca do prerogatyw królewskich. Koroną królestwa była polska korona cesarska. W wyniku powstania listopadowego król Mikołaj I Romanow 26 lutego 1832 roku zniósł konstytucję Królestwa, zastępując ją Statutem Organicznym, który likwidował Sejm i samodzielną armię, włączał Królestwo do Imperium Rosyjskiego na zasadzie autonomii administracyjnej, a ponadto przywrócił urząd namiestnika sprawującego władzę cywilną i wojskową. Postanowienia Statutu Organicznego nie zostały dotrzymane. W 1833 postanowieniem ukazu cara Mikołaja I w Królestwie Polskim wprowadzono stan wojenny. Później następowało stopniowe ograniczanie autonomii Królestwa Polskiego, zwłaszcza po stłumieniu powstania listopadowego w roku 1831 i powstania styczniowego w 1864 roku aż do formalnego zniesienia autonomii polityczno-administracyjnej tego terytorium w 1867 roku. Wciąż jednak zachowało się wiele odrębności prawno-ustrojowych (m.in. kodeks cywilny, ustrój wsi, status ludności żydowskiej, status jęz. polskiego), które odróżniały Królestwo Polskie od Cesarstwa Rosyjskiego. Od 1832 roku Królestwo Polskie zostało silniej zintegrowane z Cesarstwem Rosyjskim (choć cesarze rosyjscy nosili tytuł króla Polski i reprezentowali ich namiestnicy). Posiadało stopniowo ograniczaną, a następnie zlikwidowaną autonomię; po jej likwidacji w roku 1874 zaczęto używać półoficjalnie na określenie ziem królestwa nazwę Kraj Nadwiślański (ros. Привислинский край), choć nazwa „Królestwo Polskie” nadal funkcjonowała. W roku 1912 oderwano gubernię chełmską. W lecie 1915 jego terytorium znalazło się pod okupacją Niemiec i Austro-Węgier, ale do 1917 de iure stanowiło ono część Imperium Rosyjskiego. Po przejęciu władzy w Rosji przez Rząd Tymczasowy stało się teoretycznie częścią Republiki Rosyjskiej, a następnie 7 listopada 1917 Rosyjskiej Federacyjnej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej. 3 marca 1918 zrzekła się ona swoich roszczeń do terytorium dawnego Królestwa na podstawie art. 3 traktatu brzeskiego.

Katedra Rozwoju i Polityki Lokalnej – jednostka naukowa Wydziału Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego skupiająca się na badaniu mechanizmów polityki lokalnej i regionalnej, czynników wpływających na rozwój ekonomiczny i atrakcyjności inwestycyjnej. Jednostka została utworzona w 2018 roku. Kierownikiem Katedry jest dr hab. Marta Lackowska, prof. UW.

Śródmieście – dzielnica Warszawy położona w lewobrzeżnej części miasta. Jest jedną z 18 jednostek pomocniczych m.st. Warszawy.

Związek Sybiraków – polska organizacja grupująca byłych zesłańców, którzy nazywają siebie Sybirakami. Od 1989 prezesem Związku był Ryszard Reiff, a obecnie jest Kordian Borejko.

Goethe-Institut w Warszawie (Goethe-Institut Warschau), Instytut Goethego w Warszawie – polski oddział sieci Goethe-Institut e.V., niemieckiej instytucji kulturalnej, utworzony w 1990 w Warszawie. Jako instytucja Republiki Federalnej Niemiec jest finansowany głównie ze środków Ministerstwa Spraw Zagranicznych RFN i pełni funkcję organizacji pośredniczącej w realizacji niemieckiej polityki kulturalnej i edukacyjnej zagranicą. W Polsce działają dwa instytuty – Goethe-Institut w Warszawie i Goethe-Institut w Krakowie. Stanowią one część światowej sieci Goethe-Institut, której centrala ma siedzibę w Monachium. Goethe-Institut angażuje się na rzecz promowania języka niemieckiego, wspierania międzynarodowej współpracy kulturalnej oraz upowszechniania wszechstronnego i aktualnego wizerunku Niemiec. Siedziba Goethe-Institut w Warszawie znajduje się przy ulicy Chmielnej 13a.

Fundacja Stocznia – utworzona w 2009 polska organizacja pozarządowa zajmująca się tematyką partycypacji społecznej i innowacji społecznych (wcześniej działająca pod nazwą Fundacja Pracownia Badań i Innowacji Społecznych „Stocznia”). W ramach swojej działalności fundacja np. realizuje konsultacje społeczne, prowadzi badania i wydaje raporty. Zaangażowana jest też m.in. w organizację Forum Praktyków Partycypacji oraz współtworzy Dom Innowacji Społecznych Marzyciele i Rzemieślnicy na Brackiej 25. Fundacja jest członkiem Ogólnopolskiej Federacji Organizacji Pozarządowych. Prezesem zarządu Fundacji jest Jakub Wygnański.

Pałac Brzozowskich, także pałac Belina-Brzozowskich – pałac znajdujący się w Warszawie przy ul. Brackiej 20a.

Ulica Chmielna – ulica w dzielnicach Śródmieście i Wola w Warszawie. Ulica składa się obecnie z dwóch odcinków rozdzielonych w czasie wznoszenia Pałacu Kultury i Nauki i wytaczania placu Defilad. Pierwszy, śródmiejski, pełni rolę deptaka i biegnie od ul. Nowy Świat do pasażu „Wiecha”. Drugi znajduje się na Woli i biegnie od al. Jana Pawła II do ul. Miedzianej.

Plac Pięciu Rogów – nieformalna nazwa placu znajdującego się u zbiegu ulic: Brackiej, Kruczej, Zgody, Szpitalnej i Chmielnej w Warszawie.

Kamienica Zofii Kiersnowskiej – eklektyczna kamienica znajdująca się przy ulicy Brackiej 18 w Warszawie.