Kwaśniów Dolny

Wieża mieszkalno-obronna w Kwaśniowie Dolnym – znajduje się w województwie małopolskim, w powiecie olkuskim, w gminie Klucze, we wsi Kwaśniów Dolny. Z powodu wykutej na nadprożu daty 1552 przypuszcza się, że są to ruiny renesansowej wieży ówczesnego właściciela wsi Jana Kwaśniowskiego, jednak może być też pozostałością założenia rycerskiego. Zachodzi też jednak możliwość, że nadproże pochodzi z innej budowli. Wieża wspomniana została po raz pierwszy w 1769 przy okazji opisu dworu i budynków do niego należących. Budowla jest murowana z kamienia wapiennego i cegły. Drewniany dach wieży spłonął podczas I wojny światowej. Wieża ma teraz ok. 3 m wysokości i jest zbudowana na planie prostokąta o wymiarach ok. 7 × 5 m. Ma dwie kondygnacje zasklepione po wojnie betonowym zadaszeniem i mury o grubości ok. 1 m. Na każdej z dwóch kondygnacji usytuowane są dwa pomieszczenia, sklepione kolebkowo. Przejście pomiędzy nimi prowadzi przez kamienny portal, na którego nadprożu wykuto datę budowy – jest ona wypukła, wysunięta przed lico nadproża. Obecnie obiekt znajduje się na prywatnym terenie i wykorzystywany jest jako budynek gospodarczy. Wieża wpisana została do rejestru zabytków nieruchomych Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Krakowie pod numerem A-114/M z 17.10.2007.

Parafia Najświętszego Serca Jezusowego w Kwaśniowie Dolnym – parafia rzymskokatolicka, znajdująca się w diecezji sosnowieckiej, w dekanacie jaroszowieckim. W parafii posługują księża diecezjalni. Według stanu na listopad 2018 proboszczem parafii był ks. Marek Plebanek.

Kwaśniów Górny – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie olkuskim, w gminie Klucze. W latach 1954–1961 wieś należała i była siedzibą władz gromady Kwaśniów Górny, po jej zniesieniu w gromadzie Klucze. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa katowickiego.

Pod Krzyżem – część wsi Kwaśniów Górny w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie olkuskim, w gminie Klucze. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa katowickiego.

Glinianki – przysiółek wsi Kwaśniów Górny w Polsce położony w województwie małopolskim, w powiecie olkuskim, w gminie Klucze. W latach 1975–1998 przysiółek administracyjnie należał do województwa katowickiego.

Hucisko (do 31 grudnia 2013 Hucisko Kwaśniowskie) – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie olkuskim, w gminie Klucze. Wieś jest siedzibą sołectwa Hucisko, w którego skład wchodzi również miejscowość Hucisko (Ryczówek). W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa katowickiego.

Bitwa pod Golczowicami – bitwa stoczona 22 kwietnia 1863 roku pomiędzy powstańcami styczniowymi kpt. Anastazego Mossakowskiego a wojskami rosyjskimi, zakończona zwycięstwem sił powstańczych. Oddział kpt. Mossakowskiego przekroczył granicę zaboru austriackiego i rosyjskiego w okolicy Gorenic, następnie ominął Olkusz, który pierwotnie planowano zdobyć i pomaszerował dalej na północ z zamiarem połączenia się z oddziałem kpt. Józefa Oxińskiego. W południe 22 kwietnia powstańcy odpoczywający przy karczmie Pazurek pod Golczowicami zostali zaatakowani przez rosyjską rotę piechoty oraz oddział jazdy. Początkowo siły powstańcze złożone z kompanii strzelców kpt. Wiesnera, kompanii strzelców kpt. Franciszka Skąpskiego, kosynierów Miszewskiego oraz jazdy Józefa Miernickiego odparły uderzenie, odrzuciły je i po ataku na bagnety rozbiły przeciwnika. Rosjanie stracili 12 zabitych i rannych oraz dwa furgony z żywnością. Straty polskie są trudne do oszacowania, dawniej podawano liczbę trzech rannych, jednak obecnie przyjmuje się, że była ona większa. W sumie oddział powstańczy skurczył się o 40 osób. Po przybyciu z Olkusza rosyjskich posiłków z armatami, Mossakowski nie przyjął bitwy i prowadził oddział przez Godawicę, w kierunku Łaz i Żarek.

Golczowice – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie olkuskim, w gminie Klucze, w dolinie nad Białą Przemszą w Parku Krajobrazowym Orlich Gniazd. Gołczowice były wsią królewska w tenucie rabsztyńskiej w powiecie proszowskim województwa krakowskiego w końcu XVI wieku. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa katowickiego.

Ryczówek – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie olkuskim, w gminie Klucze. W Królestwie Polskim miejscowość była siedzibą gminy Ryczówek. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa katowickiego.

Hucisko – była część wsi Ryczówek w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie olkuskim, w gminie Klucze. Miejscowość zniesiona z dniem 1 stycznia 2014 r. Miejscowość wchodziła w skład sołectwa Hucisko. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa katowickiego.

Stoki – przysiółek wsi Kwaśniów Górny w Polsce położony w województwie małopolskim, w powiecie olkuskim, w gminie Klucze. W latach 1975–1998 przysiółek administracyjnie należał do województwa katowickiego.

Godawica – osada w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie olkuskim, w gminie Klucze. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa katowickiego. W pobliżu wsi znajdują się mogiły 4 powstańców styczniowych. 24 kwietnia 1863 roku, po zwycięskiej bitwie oddziału powstańców pod dowództwem Anastazego Mossakowskiego pod Golczowicami zmęczeni powstańcy rozłożyli się z biwakiem na polanie w pobliskiej Godawicy. Spostrzegł ich chłop rodem z Klucz – podobno carski szpieg, i zdradził miejsce pobytu powstańców. Otoczonym z czterech stron powstańcom udało się przebić z zasadzki, ale ciężko rannych współtowarzyszy nie zdążyli zabrać z pola walki i uchronić przed nieprzyjaciółmi. Zmarłych powstańców miejscowa ludność pochowała w prowizorycznych grobach.