Brzeg Dolny (gmina)

Brzeg Dolny (niem. Dyhernfurth) – miasto w Polsce, w województwie dolnośląskim, największe miasto w powiecie wołowskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Brzeg Dolny. Miasto położone jest na prawym brzegu Odry, w odległości 31 km na północny zachód od Wrocławia stanowiąc tym samym przedłużenie miejsko-przemysłowej aglomeracji wrocławskiej.

Parafia Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski w Brzegu Dolnym – katolicka parafia archidiecezji wrocławskiej należąca do Brzeg Dolny. Parafia została erygowana w 1988. Mieści się przy ulicy Zielonej w Brzegu Dolnym i jest najmłodszą parafią w mieście. Obejmuje dzielnicę Osiedle Fabryczne i wieś Łososiowice. Proboszczem jest ks. Jacek Włostowski. Przy parafii prowadzi działalność Żywy Różaniec, Arcybractwo Adoracji Nocnej, Liturgiczna Służba Ołtarza, Krąg biblijny, Krąg Domowego Kościoła, Schola "Stokrotki".

Brzeg Dolny – stacja kolejowa w Brzegu Dolnym, w województwie dolnośląskim, w Polsce.

Pałac w Brzegu Dolnym – zabytkowy pałac, zlokalizowany w centrum Brzegu Dolnego, nad Odrą, przy ul. Kochanowskiego.

Synagoga w Brzegu Dolnym – synagoga znajdująca się w Brzegu Dolnym, przy dzisiejszej ulicy Odrodzenia. Synagoga została zbudowana w 1848 roku. W 1885 roku spłonęła, po czym została odbudowana. Czynna była do 1916 roku, kiedy to rozwiązano tutejszą gminę żydowską. W 1926 roku wrocławska gmina żydowska sprzedała budynek synagogi władzom miasta, które wkrótce przebudowały ją na potrzeby remizy strażackiej, m.in. poprzez umieszczenie dwóch garaży na parterze oraz budowę wieżyczki obserwacyjnej na dachu. Po zakończeniu II wojny światowej budynek synagogi ponownie został przebudowany. Do dziś służy on jako remiza Ochotniczej Straży Pożarnej. Murowany z cegły budynek synagogi wzniesiono na planie prostokąta. Obecnie jest otynkowany. Po przebudowach jedyną pozostałością dawnego wystroju zewnętrznego są cztery sterczyny w narożach dachu. Całość jest nakryta dachem dwuspadowym.

Kościół parafialny pw. Najświętszej Maryi Panny z Góry Karmel w Brzegu Dolnym

Parafia Najświętszej Maryi Panny z Góry Karmel – parafia rzymskokatolicka w Brzegu Dolnym, w powiecie wołowskim, w województwie dolnośląskim. Znajduje się na terenie dekanatu Brzeg Dolny w archidiecezji wrocławskiej. Parafia została erygowana w XVIII wieku jako luterańska. Od 1945 rzymskokatolicka, obsługiwana przez kapłanów archidiecezjalnych. Mieści się przy Rynku, jest najstarszą parafią w mieście.

Cmentarz żydowski w Brzegu Dolnym – został założony w 1689 roku i zajmuje powierzchnię 0,2 ha. Cmentarz zlokalizowany jest na południe od Czarnego Stawu, na północ od Łabędziego Stawu, na zachód od Alejki Sowiej i na północ od Alejki Jastrzębiej. W 1689 roku Sabataj Bass po otrzymaniu zgody na założenie cmentarza, zakupił działkę zlokalizowaną za pałacowym zwierzyńcem. Powstało również Chewra Kadisza Do 1762 roku grzebano na nim także Żydów z Wrocławia. W 1749 roku w Brzegu Dolnym pochowano większość żydowskich ofiar wybuchu Wieży Prochowej we Wrocławiu. W 1805 roku teren cmentarza został powiększony. Czynsz za użytkowanie terenu płacili Żydzi wrocławscy. Ostatni pogrzeb odbył się w 1936 roku – zmarłą była Dorothea Mannheim, z d. Kottlarzig, a pogrzeb opisał „Breslauer Jüdisches Gemeindeblatt”. Podczas pogromu w czasie Nocy Kryształowej cmentarz został zdewastowany. Wskutek dewastacji przez narodowych socjalistów żaden nagrobek nie zachował się cały. Terenu nie przejęło Gestapo, prawdopodobnie z tego powodu, że był formalnie częścią parku pałacowego. Zachowały się fragmenty nagrobków i obramień grobów oraz fundamenty budynku w północnej części cmentarza.

PCC Rokita – zakłady przemysłu chemicznego w Brzegu Dolnym należące do grupy PCC SE z siedzibą w Duisburgu. Jest producentem i dystrybutorem ponad 400 produktów wykorzystywanych w branżach takich jak przemysł tworzyw sztucznych, kosmetyczny, budowlany, tekstylny oraz chemia gospodarcza i przemysłowa.

Zespół klasztorny ss. boromeuszek w Brzegu Dolnym, położony przy Al. Jerozolimskich, składa się z domu zakonnego, budynku szpitala i budynku dawnego sierocińca, kaplicy klasztornej, cmentarza zakonnego i domu św. Anny. W pobliżu klasztoru znajduje się kaplica św. Jadwigi (z 1665 r.) z przyległym cmentarzem oraz 14 kaplic drogi krzyżowej (z lat 1701-1740) wzdłuż Al. Klasztornej.

Kaplica cmentarna św. Jadwigi w Brzegu Dolnym. Powstała w miejscu, gdzie znajdował się kamień, na którym według tradycji w XIII w. odpoczywała św. Jadwiga Śląska w drodze ze stolicy książęcej w Legnicy do klasztoru w Trzebnicy. Fundatorem kaplicy w 1665 r. był baron Georg Abraham von Dyhern, a budynek poświęcono 29.08.1666 r. Kaplica zbudowana została w stylu barokowym, z cegły na planie ośmioboku, z kopułą, zwieńczoną latarnią. W 1701 r. dobudowana została nawa. Do 1740 r. powstała naprzeciwko wejścia druga, mniejsza Kaplica Tajemnicy Męki Pańskiej oraz droga krzyżowa z 14 kapliczkami na drodze do miasta. Obok wzniesiono erem, zamieszkany przez jednego karmelitę z Wołowa, który miał dbać o kaplicę. Przy kaplicy powstał cmentarz. Brak funduszy spowodował postępującą degradację budowli, która częściowo zawaliła się w 1871 r. Kaplicę odnowiono w 1881 r., zakupiono nowy dzwon. Po powstaniu w sąsiedztwie klasztoru boromeuszek, przejął on opiekę nad kaplicą, a erem rozebrano. Po 1945 r. kaplica stopniowo niszczała; została odremontowana w 2007 r.

Eksplozja w zakładach chemicznych w Brzegu Dolnym – eksplozja cysterny z mieszanką tlenku etylenu i amoniaku, do której doszło 23 grudnia 1976 roku na terenie zakładów chemicznych NZPO Rokita w Brzegu Dolnym. Wagon importowanego z Republiki Federalnej Niemiec tlenku etylenu z powodu braku dokumentów przewozowych włączono do pociągu cystern z amoniakiem na stacji granicznej w Międzylesiu. Przy rozładunku w zakładach chemicznych do cysterny podczas procesu przedmuchiwania wtłoczono amoniak, po czym cysternę wysłano zgodnie z listem przewozowym do odbiorcy, którym były Nadodrzańskie Zakłady Przemysłu Organicznego Rokita Brzeg Dolny. Cysterna eksplodowała 23 grudnia 1976 o godzinie 4:45 na bocznicy kolejowej dolnobrzeskich zakładów, a siłę wybuchu ocenia się na 70 ton trotylu. Drgania ziemi odczuwalne były we Wrocławiu. Nie zanotowano ofiar w ludziach, natomiast wiele mieszkań w Brzegu Dolnym i okolicach zostało w przedwigilijnym dniu pozbawionych szyb w oknach.