Michałowice (gmina w województwie małopolskim)

Zespół dworski w Michałowicach – zespół dworski znajdujący się w Michałowicach, w gminie Michałowice, w powiecie krakowskim. W skład zespołu dworskiego wchodzi: dwór, spichlerz (ruina), stajnia oraz park. Obiekt został wpisany do rejestru zabytków nieruchomych Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Krakowie.

Potyczka w Michałowicach (bitwa pod Michałowicami) – potyczka powstania styczniowego stoczona 1 lub 2 lutego 1863 roku przy komorze celnej znajdującej się na pograniczu wsi Michałowice. Walka toczyła się między oddziałkiem powstańczym a oddziałem rosyjskiej straży granicznej tzw. obejszczyki. Starcie zakończyło się zwycięstwem powstańców. Z końcem stycznia w niedalekim Ojcowie rozpoczęła się organizacja oddziału powstańczego pod dowództwem Apolinarego Kurowskiego. Do oddziału tego dołączali ochotnicy galicyjscy z pobliskiego Krakowa. Jednemu z takich oddziałków marszowych Ława Główna krakowska poleciła zaatakować w drodze do Ojcowa komorę celną w Michałowicach. Doszło do tego dnia 1 lutego 1863. Oddział powstańczy był bardzo słabo uzbrojony. Liczył on około 60 ludzi. Dowódcami powstańców byli Ludwik Miętta i Teodor Cieszkowski. Strażnicy graniczni, których było około 15-20 stawili krótki opór, po czym się rozbiegli. Powstańcy schwytali 7 z nich, po czym rozbroili i puścili wolno. W ataku tym Polacy mieli 3 rannych, z czego jeden z nich przewieziony do Krakowa zmarł. Polacy zabrali z komory celnej 6000 rubli. Zerwali łączność telegraficzną. Pozostawili jednak tutaj dotychczas pracujących urzędników granicznych, polecając im prowadzenie kontroli paszportowej i pobieranie opłat celnych. Około 7 czy 8 lutego podjechał tu powstańczy patrol, który zabrał 200 rubli jakie wpłynęły w międzyczasie do kasy celnej. Nieco inaczej tę potyczkę przedstawia Zieliński. Według niego do starcia miało tutaj dojść 2 lutego przez oddziałek wysłany z Ojcowa. Polacy mieli mieć 1 rannego. Potwierdza on też informację o skonfiskowaniu przez powstańców kwoty 6000 rubli.

Michałowice – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, najstarsza wieś w powiecie krakowskim, w gminie Michałowice, przy drodze krajowej E77. Michałowice od 1115 roku noszą tą nazwę, czyli od daty śmierci swego protoplasty komesa Michała Adwańca, zarządcy majątku. Herb Michałowic jest inspiracją herbu rodu Adwańców. Od XIII wieku wieś była własnością klasztoru bożogrobców w Miechowie. Wieś w końcu XVI wieku była pod administracją powiatu proszowskiego , w XVII, XVIII,XIX i pierwszej połowie XX w powiatu miechowskiego województwa krakowskiego. W 1830 roku oddano do użytku nowy trakt znany później jako szosa E7 i zwieńczono usypaniem z tej okazji kopca w części wsi zwanej Komorą. Wieś jest siedziba gminy od 1866 roku. W 1912 roku powstała z inicjatywy dziedzica Tadeusza Dąbrowskiego, właściciela apteki Maksymiliana Jarzębińskiego i kilku światłych gospodarzy pierwsza w gminie i okolicy straż pożarna. W latach 1935-1937 także z incjatywy tej grupy i władz gminy przeprowadzono komasację, tworząc z 1 ha darowizny rodziny Dąbrowskich i kilkudziesięciu właścicieli ziemi ponad 5 hektarowy teren pod przyszłą parafię, która ostatecznie powstała 1 czerwca 1949 roku pw NMP Królowej Korony Polskiej. W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Michałowice. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krakowskiego.

Parafia Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski w Michałowicach – rzymskokatolicka parafia należąca do dekanatu Kraków-Prądnik archidiecezji Krakowskiej.

Zabytkowy dom z apteką w Zerwanej – znajdujący się w Zerwanej, w gminie Michałowice, w powiecie krakowskim. Dom, kaplica oraz ogród, został wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego.

Zerwana – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Michałowice, przy DK7 na trasie Kraków - Warszawa. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krakowskiego. W roku 2021 Zerwana liczyła 342 mieszkańców, z czego 51,8% stanowiły kobiety, a 48,2% mężczyźni. Integralna część miejscowości: Pod Lasem.

Wilczkowice – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w północnej części gminy Michałowice, na granicy z gminą Iwanowice.

Masłomiąca – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Michałowice, częściowo na terenie Dłubniańskiego Parku Krajobrazowego. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krakowskiego. Wieś wchodzi w skład parafii pod wezwaniem Św. Jakuba w Więcławicach Starych. Integralne części miejscowości: Klinówka, Koźlica, Widerka.

Kozierów – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Michałowice.. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krakowskiego.

Maszków – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Iwanowice. Wieś położona w końcu XVI wieku w powiecie proszowskim województwa krakowskiego była własnością klasztoru klarysek w Krakowie. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krakowskiego. Integralne części miejscowości: Kamieniec, Kolonia, Kopanina, Ogrodzonka, Podskale, Stara Wieś. W budynku dawnej szkoły podstawowej funkcjonuje obecnie wiejski ośrodek zdrowia. Na frontowej ścianie budynku umieszczona jest tablica pamiątkowa ku czci pomordowanych przez hitlerowców: Feliksa Harmaja, Jana Harmaja, Tadeusza Kopcia, Franciszka Madeja – mieszkańców gminy Iwanowice – w katowni gestapo w Krakowie przy ulicy Pomorskiej 2, dnia 11 września 1944 roku. Tablica została umieszczona w 41. rocznicę zwycięstwa nad faszyzmem. We wsi krzyż przydrożny z rzeźbami ludowymi, z XIX wieku.

Żerkowice – wieś w Polsce położona w północnej części województwa małopolskiego, w powiecie krakowskim, w gminie Iwanowice niedaleko rzeki Dłubni. Leży na terenie otuliny Dłubniańskiego Parku Krajobrazowego. Jest to wieś ulicowa o charakterze rolniczym.

Firlejów – część wsi Wola Więcławska w Polsce, położona w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Michałowice. W latach 1975–1998 Firlejów administracyjnie należał do województwa krakowskiego.