Dobrzyca (gmina)

Dobrzyca – miasto w Polsce, w województwie wielkopolskim, w powiecie pleszewskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Dobrzyca. Jest to druga pod względem liczby mieszkańców miejscowość powiatu pleszewskiego.

Parafia św. Tekli – parafia rzymskokatolicka w Dobrzycy. Parafia została erygowana prawdopodobnie w XIII w. Od powstania do 1992 w archidiecezji poznańskiej, od 25 marca w diecezji kaliskiej, wchodzącej w skład Metropolii Poznańskiej. Siedziba dekanatu dobrzyckiego. Liczba wiernych – 3360. Odpust 23 września w uroczystość św. Tekli – dziewicy i męczennicy.

Kościół Świętej Tekli w Dobrzycy – drewniany rzymskokatolicki kościół parafialny znajdujący się w Dobrzycy, w powiecie pleszewskim, w województwie wielkopolskim przy Rynku.

Monopter w Dobrzycy – niewielka, klasycystyczna, zabytkowa budowla ogrodowa na terenie zespołu pałacowo-parkowego w Dobrzycy. Monopter powstał ok. roku 1801 na zamówienie ówczesnego właściciela majątku dobrzyckiego – Augustyna Gorzeńskiego. Jego projektantem był wybitny warszawski architekt doby Oświecenia – Stanisław Zawadzki. Jest położony na sztucznej wyspie w otoczeniu uformowanego na romantyczną modłę parku typu angielskiego. Monopter nawiązywał kształtem do antycznych świątyń – jest założony na planie koła (rotundy), składa się z podpiwniczonego postumentu ze schodkami, ośmiu koliście rozstawionych kolumn w stylu doryckim oraz spłaszczonej kopuły z pasem tryglifowym na bębnie. W starszej literaturze przedmiotu funkcjonowały hipotezy o związkach architektury monopteru z symboliką wolnomularską i jej "ukrytymi znaczeniami". Głównym argumentem była tutaj przynależność wolnomularska, a wręcz bardzo wysoka pozycja w strukturach masońskich ówczesnego właściciela majątku – Augustyna Gorzeńskiego. Jednak późniejsze badania archeologiczne na terenie zespołu pałacowego zakwestionowały te związki. W drugiej połowie XX w. monopoter dobrzycki był pozbawiony należytej opieki konserwatorskiej, co doprowadziło do jego katastrofalnego stanu technicznego i groźby całkowitej ruiny. W pierwszych latach XXI w., na skutek przemian w samorządzie terytorialnym, całe założenie pałacowo-parkowe znalazło się w gestii Sejmiku Województwa Wielkopolskiego. Wówczas też monopter został gruntownie odrestaurowany. Obecnie bezpośrednią opiekę nad nim sprawuje Muzeum Ziemiaństwa w Dobrzycy.

Cmentarz żydowski w Dobrzycy – kirkut powstał prawdopodobnie w XIX wieku. Cmentarz posiadał ogrodzenie. Wchodziło się na niego przez bramę zakończoną gwiazdą Dawida. Nagrobki ułożone były rzędami wzdłuż alejek nekropolii. Dominowały napisy w języku hebrajskim. Nagrobki były zdobione tradycyjnymi wizerunkami symbolicznymi, m.in. gwiazdą Dawida, lwem – symbolem pokolenia Judy. Cmentarz przetrwał okres okupacji hitlerowskiej. Naziści rozebrali tylko mur. Dopiero po 1945 nagrobki miały posłużyć dobrzyczanom jako materiał budowlany. Do dnia dzisiejszego na terenie dawnego kirkutu zachowały się jedynie pojedyncze podstawy zniszczonych macew. Dawna nekropolia jest zaśmiecona i porośnięta gęstymi krzakami. Ocalałe kamienie nagrobne, dedykowane kobiecie o imieniu Mindel (Mendel) córce Eliahu Abrahama, zmarłej w 1916 roku i mężczyźnie Beniaminowi Fraenkel’owi, zmarłemu 20 kwietnia 1879 roku, przechowywane są na terenie parku przy pałacu w Dobrzycy.

Kościół poewangelicki – dawna świątynia protestancka znajdująca się w mieście Dobrzyca, w powiecie pleszewskim, w województwie wielkopolskim. Jest to świątynia wzniesiona w latach trzydziestych XIX wieku. Budowla jest murowana, reprezentuje styl późnoklasycystyczny. Kościół ma jedną nawę, jego prezbiterium jest zamknięte półkoliście. Świątynia posiada wieżę. Po 1945 roku w budowli znajdował się magazyn. Obecnie kościół należy do parafii św. Tekli w Dobrzycy. Świątynia była częściowo remontowana w 1984 roku. Stan zewnętrzny kościoła jest dobry.

Oficyna pałacu w Dobrzycy – niewielki, zabytkowy, klasycystyczny budynek ogrodowy na terenie zespołu pałacowo-parkowego w Dobrzycy.

Pałac w Dobrzycy – klasycystyczny pałac położony w południowo-wschodniej części Dobrzycy. Mieści się w malowniczym parku krajobrazowym utrzymanym w stylu angielskim. Wybudowany w latach 1798–1799 przez czołowego architekta epoki klasycyzmu, twórcy między innymi pałacu w Śmiełowie i pałacu w Lubostroniu, Stanisława Zawadzkiego dla adiutanta i szefa kancelarii wojskowej króla Stanisława Augusta, generała Augustyna Gorzeńskiego. Od 1 stycznia 2019 roku zespół pałacowo-parkowy posiada status Pomnika Historii. W pałacu mieści się Muzeum Ziemiaństwa w Dobrzycy Zespół Pałacowo-Parkowy, otwarte dla zwiedzających w 2005 r. – obecnym dyrektorem muzeum jest Wiesław Kaczmarek.

Muzeum Ziemiaństwa w Dobrzycy Zespół Pałacowo-Parkowy – placówka mająca swoją siedzibę na terenie zespołu pałacowo-parkowego, w skład którego wchodzi pałac wraz z towarzyszącymi budynkami i otoczeniem parkowym. Od 1 stycznia 2019 roku Zespół Pałacowo-Parkowy w Dobrzycy posiada status Pomnika Historii. Od kwietnia 2015 roku dyrektorem jest Wiesław Kaczmarek.

Panteon w Dobrzycy (dawniej zwany też „lożą masońską”) – klasycystyczny, zabytkowy pawilon ogrodowy na terenie zespołu pałacowo-parkowego w Dobrzycy.

Dobrzyca – stacja kolejowa zlikwidowanej 12 stycznia 1986 roku linii Krotoszyńskiej Kolei Dojazdowej relacji Krotoszyn Wąskotorowy - Dobrzyca - Pleszew Wąskotorowy - Pleszew Miasto - Broniszewice znajdująca się na skraju miasta przy ulicy Pleszewskiej. W okresie swojej świetności w godzinach kursowania pociągów czynna była kasa biletowa. Budynek posiadał poczekalnię dla podróżnych. Budowa datowana jest na początki istnienia kolei na ziemi dobrzyckiej, czyli na 1900 r., kiedy to otwarto: trasę Krotoszyn (stacja Krotoszyn Wąskotorowy) - Dobrzyca (stacja Dobrzyca) - 15 maja 1900 roku; trasę Dobrzyca (stacja Dobrzyca) - Pleszew (stacja Pleszew Miasto) - 10 lipca 1900 roku. Na stacji Dobrzyca znajdowała się rampa przeładunkowa oraz bocznica do GS-ów. Po likwidacji przez Polskie Koleje Państwowe Krotoszyńskiej Kolei Dojazdowej budynek dworca przeszedł w prywatne ręce. Zamieniono go na dom mieszkalny, wykuto nowe okna i zamurowano drzwi. Pozostałością jest jedynie napis DOBRZYCA. Tory, perony, semafory, obrotnica i mijanka zostały przez PKP rozebrane. Stacja Dobrzyca znajdowała się na: 26 km od stacji Krotoszyn Wąskotorowy 10 km od stacji Pleszew Wąskotorowy 13 km od stacji Pleszew Miasto 24 km od stacji Broniszewice

Strzyżew – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie pleszewskim, w gminie Dobrzyca. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa kaliskiego.