Rondo Grunwaldzkie w Krakowie

Ulica Jana Kilińskiego – ulica w Krakowie, w dzielnicy VIII Dębniki, na Dębnikach. Łączy ulicę Barską z okolicami ulicy Monte Cassino. Jest jednojezdniowa.

Rzeczpospolita Obojga Narodów (łac. Res Publica Utriusque Nationis), potocznie: Polska, I Rzeczpospolita lub Rzeczpospolita szlachecka – państwo złożone z Korony Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego powstałe w roku 1569 na mocy unii lubelskiej, przestało istnieć w wyniku traktatów rozbiorowych w 1795 roku. Unia lubelska była zwieńczeniem długotrwałego procesu unifikującego oba państwa. Polska i Litwa zachowały odrębność, ale połączyła je osoba wspólnie obieranego władcy, wspólny sejm i polityka zagraniczna. Zniesione zostały również granice celne, wprowadzono wspólną monetę i system administracyjny; dążono również do unifikacji prawodawstwa. Unia lubelska zakończyła również proces unifikacji Korony Polskiej, ostatecznie włączono księstwa oświęcimskie i zatorskie (1564), a także zniesiono autonomię Prus Królewskich (1569). Do Korony przyłączono Podlasie, Wołyń, Podole wschodnie i Kijowszczyznę. Kształtowanie się wzajemnych stosunków nie zakończyło się na sejmie lubelskim. Postępujące procesy unifikacyjne prowadziły do zacierania się różnic między poszczególnymi krajami. Rzeczpospolita była jednym z największych państw w Europie, w 1637 roku po wojnach z Moskwą osiągnęła największy obszar ponad ok. 990 tys. km². Liczba ludności w połowie XVII stulecia wynosiła 11 mln, potem lata wojen i klęsk naturalnych spowodowały znaczny spadek ludności do ok. 7 mln, jednak do 1771 zaludnienie wzrosło do 12–14 mln. Rzeczpospolita była państwem stanowym, z dominującym znaczeniem szlachty, o której pozycji świadczyła wyłączność na prawo do zasiadania w sejmie. Trzy „stany sejmujące”, a więc król, senat i sejm właściwy, czyli izba poselska, były jedynymi wspólnymi organami całej Rzeczypospolitej, wspólnie decydującymi o polityce państwa. Z tego powodu ustrój Rzeczypospolitej określa się jako monarchię mieszaną, w odróżnieniu od monarchii absolutnej, gdzie władza skupiona była w ręku monarchy, a nie jak w przypadku polskim sprawowana przez trzy odrębne organy. Szlachta posiadała również prawo do wyboru władcy po śmierci poprzednika, w wyborze mógł brać udział każdy szlachetnie urodzony. Wśród szlachty budziło to poczucie, że to oni stanowią naród polityczny kraju, a wręcz że sami są Rzecząpospolitą. Rola władcy była ograniczona władzą sejmu, król jednak zachował wyłączne prawo do nadawania urzędów, zarządzania dobrami królewskimi, był również najwyższym sędzią i naczelnym wodzem, kierował także polityką zagraniczną kraju w porozumieniu z senatem. Zunifikowane państwo kontynuowało rozpoczęte w czasach jagiellońskich wojny o Inflanty ze Szwecją i Rosją. W konflikcie ze Szwecją doszła jeszcze kwestia rywalizacji między polską a szwedzką linią dynastii Wazów o tron szwedzki. Wojny pierwszego okresu Rzeczypospolitej, mimo relatywnie korzystnego przebiegu i rezultatów, ujawniły problemy ustrojowe kraju. Wojny z sąsiadami w drugiej połowie XVII wieku, powstania i rebelie kozackie, załamanie się popytu na eksportowane w dużej ilości zboże doprowadziły do kryzysu gospodarczego państwa. Po nim nastąpił także kryzys polityczny, prowadzący w efekcie do anarchii i rozkładu instytucji władzy. W XVIII wieku, mimo prób reform, podejmowanych przede wszystkim w okresie Sejmu Czteroletniego, Rzeczpospolita wpadła w orbitę wpływów rosyjskich i ostatecznie została zlikwidowana w wyniku trzech rozbiorów w latach 1772, 1793 i 1795. Do końca istnienia Rzeczypospolitej Obojga Narodów Kraków zachował wiele cech stołeczności – wyłączność na koronacje i pochówki monarchów. Rola Warszawy rosła od XVI wieku, kiedy stała się ona głównym miejscem obrad sejmów walnych, oprócz sejmu koronacyjnego, który odbywał się w Krakowie. Od 1573 roku w Warszawie odbywały się także wolne elekcje, natomiast w latach 1596–1611 przeniesiono tutaj dwór monarszy, a także siedziby najwyższych urzędów. Wilno po unii lubelskiej nie utrzymało formalnych funkcji stolicy Rzeczypospolitej Obojga Narodów.

Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej „Manggha” (w latach 1994–2007 Centrum Sztuki i Techniki Japońskiej „Manggha”) – muzeum w Krakowie założone w 2007 roku, narodowa instytucja kultury, wpisane do Państwowego Rejestru Muzeów (nr 118) w 2013 roku.

Ulica Barska – ulica w Krakowie, składająca się z dwóch fragmentów: pierwszego, biegnącego przez dzielnicę VIII Dębniki od skrzyżowania z ulicą Madalińskiego (w pobliżu Rynku Dębnickiego) aż do skrzyżowania z ulicą Konopnickiej, oraz drugiego od skrzyżowania z ulicą Bułhaka aż do przejazdu pod ulicą Konopnickiej. Początkowy odcinek ulicy powstał w latach 1849-1855 jako droga prowadząca do budowanych wówczas umocnień austriackich na przedpolu Krakowa. W kolejnych latach powstawały kolejne fragmenty drogi o dość chaotycznym, zmieniającym kierunek przebiegu. Na początku XX wieku dotarła aż do granic Podgórza. Ten fragment końcowy późniejszej ulicy Barskiej nosił wówczas nazwę ulicy Podgórskiej. Obecną nazwę nadano jej w 1912 w nawiązaniu do działań konfederacji barskiej w tym obszarze. Wówczas ulica ta wiodła nieprzerwanie od ulicy Madalińskiego aż po ujście Wilgi, gdzie łączyła się z podgórską ulicą Długosza (obecnie ten fragment nosi nazwę ulicy Ludwinowskiej). Obecny przebieg ulicy Barskiej w postaci dwóch odcinków związany jest z przebudową układu komunikacyjnego w tym obszarze: budową przelotowej ulicy Konopnickiej i Ronda Grunwaldzkiego oraz budową hotelu Forum.

Wojna moskiewska (II wojna polsko-rosyjska) – konflikt zbrojny pomiędzy Rzecząpospolitą a Rosją toczony w latach 1609–1618.

Most Grunwaldzki – most w Krakowie na Wiśle łączący Stare Miasto (ul. Józefa Dietla) z Dębnikami (rondo Grunwaldzkie). Z mostu rozlega się widok na Wawel i kościół św. Michała Archanioła i św. Stanisława Biskupa (kościół Na Skałce). Most leży na trasie Małopolskiej Drogi św. Jakuba z Sandomierza do Tyńca. Na obu brzegach rzeki przy moście znajdują się przystanki tramwaju wodnego („Most Dębnicki” oraz „Paulińska”).

Bulwar Czerwieński w Krakowie – zabytkowa budowla hydrotechniczna o funkcji przeciwpowodziowej w Krakowie, biegnąca wzdłuż Wisły, pierwotnie przewidywana również do funkcji pomocniczych nabrzeży portowych. Składa się głównie z murów oporowych (górnego, wysokiego, oraz dolnego, ujmującego koryto rzeki i tworzącego nabrzeże przeładunkowe). W linii górnych murów znajdują się murowane schody dla pieszych oraz brukowane pochylnie do komunikacji kołowej; bocznice kolejowe na poziomie dolnym nie zachowały się. Bulwar Czerwieński wraz z innymi bulwarami w mieście oraz wałami w granicach Krakowa tworzyły skuteczne zabezpieczenia przed powodzią, co wykazały doświadczenia wielkich powodzi, między innymi w 1970, 1997 i 2010 roku.

Bulwar Kurlandzki – zabytkowa budowla hydrotechniczna o funkcji przeciwpowodziowej w Krakowie, biegnąca wzdłuż Wisły, pierwotnie przewidywana również do funkcji pomocniczych nabrzeży portowych. Składa się głównie z murów oporowych (górnego, wysokiego, oraz dolnego, ujmującego koryto rzeki i tworzącego nabrzeże przeładunkowe). W linii górnych murów znajdują się murowane schody dla pieszych oraz brukowane pochylnie do komunikacji kołowej; bocznice kolejowe na poziomie dolnym nie zachowały się. Bulwar Kurlandzki wraz z innymi bulwarami w mieście oraz wałami w granicach Krakowa tworzyły skuteczne zabezpieczenia przed powodzią, co wykazały doświadczenia wielkich powodzi, między innymi w 1970, 1997 i 2010 roku.

Pomnik Żołnierzy Polski Walczącej – pomnik znajdujący się w Krakowie, na bulwarze Czerwińskim, w dzielnicy I, na Nowym Świecie. Pomnik Żołnierzy Polski Walczącej został zaprojektowany przez Bronisława Chromego. W 1992 został odsłonięty. Pomnik przedstawia 3 orły otaczające znicz z symbolami Polski Walczącej z tablicami inskrypcyjnymi.

Bulwar Poleski – zabytkowa budowla hydrotechniczna o funkcji przeciwpowodziowej w Krakowie, biegnąca wzdłuż Wisły, pierwotnie przewidywana również do funkcji pomocniczych nabrzeży portowych. Składa się głównie z murów oporowych (górnego, wysokiego, oraz dolnego, ujmującego koryto rzeki i tworzącego nabrzeże przeładunkowe). W linii górnych murów znajdują się murowane schody dla pieszych oraz brukowane pochylnie do komunikacji kołowej; bocznice kolejowe na poziomie dolnym nie zachowały się. Bulwar Poleski wraz z innymi bulwarami w mieście oraz wałami w granicach Krakowa tworzyły skuteczne zabezpieczenia przed powodzią, co wykazały doświadczenia wielkich powodzi, między innymi w 1970, 1997 i 2010 roku.

Bulwar Rodła – zabytkowa budowla hydrotechniczna o funkcji przeciwpowodziowej w Krakowie, biegnąca wzdłuż Wisły, pierwotnie przewidywana również do funkcji pomocniczych nabrzeży portowych. Składa się głównie z murów oporowych (górnego, wysokiego, oraz dolnego, ujmującego koryto rzeki i tworzącego nabrzeże przeładunkowe). W linii górnych murów znajdują się murowane schody dla pieszych oraz brukowane pochylnie do komunikacji kołowej; bocznice kolejowe na poziomie dolnym nie zachowały się. Bulwar Rodła wraz z innymi bulwarami w mieście oraz wałami w granicach Krakowa tworzyły skuteczne zabezpieczenia przed powodzią, co wykazały doświadczenia wielkich powodzi, między innymi w 1970, 1997 i 2010 roku.

Bulwar Wołyński – zabytkowa budowla hydrotechniczna o funkcji przeciwpowodziowej w Krakowie, biegnąca wzdłuż Wisły, pierwotnie przewidywana również do funkcji pomocniczych nabrzeży portowych. Składa się głównie z murów oporowych (górnego, wysokiego, oraz dolnego, ujmującego koryto rzeki i tworzącego nabrzeże przeładunkowe). W linii górnych murów znajdują się murowane schody dla pieszych oraz brukowane pochylnie do komunikacji kołowej; bocznice kolejowe na poziomie dolnym nie zachowały się. Bulwar Wołyński wraz z innymi bulwarami w mieście oraz wałami w granicach Krakowa tworzyły skuteczne zabezpieczenia przed powodzią, co wykazały doświadczenia wielkich powodzi, między innymi w 1970, 1997 i 2010 roku.